şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Bakirəlik və ya hər bir kamal və qüsursuzluq şərt olunduğu halda – istər əqddə qeyd olunmuş olsun, istərsə də əqddən öncə – əgər bunun əksi sübuta yetərsə, fəsx hüququ vardır. Əgər duxul (yaxınlıq) baş verməyibsə, mehriyyə bütövlükdə götürülür və əgər baş veribsə mehrul-müsəmma (yəni onun kimi eyibsiz qadının adi mehriyyəsi) ödənilir, sonra tədlis edən şəxsdən alır.

Əgər (əqddə) bakirəliyi şərt etmişdirsə, fəsx hüququ vardır və adətən bizim ictimai mühitdə bakirəlik şərti, nikahın daxilində olan şərt kimidir ki, əvvəlcədən bu barədə razılaşma əldə edilmişdir. Fəsxin mənası isə budur ki, desin: “Mən əqdi fəsx etdim və ya pozdum”. Hər dillə deyilsə kifayətdir.

Sər xəstəliyi nikah əqdini pozma ixtiyarına səbəb olmur. Qıza talaq vermək istəsələr, əgər yaxınlıq etmişlərsə, mehriyyənin hamısını ödəməlidirlər.

Onunla yaşaya bilməz və nikahı batildir.

Qadın nikahı pozmaq (fəsx etmək) siğəsini icra edə bilər və ehtiyat budur ki, bu haqda şəri hakimə məlumat versin.

Əgər mütəxəssis şəxslərin şahidliyi ilə bu xəstəlik yoluxmaya və təhlükəyə səbəb olacaq bir mərhələdədirsə və ər arvadına talaq verməyə razı deyilsə, qadın öz talağını şəri hakim vasitəsilə ala bilər. Kişi də belə hallarda qadına talaq verə bilər.

Bu işdən xəbəri olmamışsa, bu halda poza bilər. Amma xəbərdar olandan sonra razılaşaraq onunla yaşayıbsa, poza bilməz.

Məsələdə fərz olunanlara əsasən ata bu işin əleyhinə çıxarsa, onun icazəsi götürülür.

Bu nikah qızın məsləhətinə deyilmişsə, batildir və qız talaqsız ərə gedə bilər. Lakin qız həddi-buluğa çatandan sonra razılıq veribsə, onu poza bilməz.

Yaxşı olar ki, sonradan atanın razılığı əldə olunsun.

Mənası budur ki, elə bir yaş həddinə çatmışdır ki, ərə getməzsə, zəhmətlə və ya xətərlə üzləşəcəkdir.

Siğənin icra olunması tərəflər üçün anlaşılan hər hansı dillə oxunsa, caizdir. Yalnız nikah və talaq siğələrində ehtiyat budur ki, siğə ərəb dilində oxunsun, bu şərtlə ki, onun mənasını bilsinlər. Buna görə də siğəni icra edən şəxs ərəb dili ilə tanış olmasa, onu öz dilində də icra edə bilər.

Kəbin oxumaq üçün kişi və qadın tərəfindən vəkillərin (bir nəfər deyil) ayrı-ayrı adamlar olması lazımdırmı?

Ehtiyat vacib budur ki, təkrarən kəbini oxusun. Lakin öncə uşaqlar dünyaya gəlmişdirsə, halalzadədirlər.

Kişi qadının tərəfindən vəkil olub kəbini oxuya və öz tərəfindən qəbul edə bilər. Məsələn, desin ki, “öz qadın müvəkkilim olan filankəsi filan zaman və filan məbləğ mehriyyə əsasında öz müvəqqəti əqdimə keçirtdim”. Sonra desin, “qəbul etdim”. Əgər ərəb dilində oxuya bilirsə, ərəb dilində oxusun, əgər oxuya bilməsə fars dilində oxusun. Qadın da kişinin tərəfindən vəkil ola bilər.