şəri hökmlərə və fiqhi məsələlərə cavab mərkəzi

Şəriət qaydalarına görə onun günahını özünə başa salmaq və ona müdafiə üçün icazə vermək lazımdır. Sonra İslam ədalət meyarlarına, habelə müqəddəs fiqhi hökmlərdə göstərilənlərə uyğun olaraq mühakimə edilməlidir.

Adil olan müctəhidlərin qəzavəti qətidir. Şəri məsələləri bilən qeyri-müctəhidin qəzavəti isə, cameüş-şərait müctəhidin tapılmadığı halda məqbuldur.

Heç bir dəlil və sübutun olmadığını fərz etsək, inkar edən şəxs and içməlidir, ehtiyat budur ki, onun vəlisi də (başçısı da) and içsin.

Əgər pulu verməklə haqqı batil və batili haqq qələmə verməsə, kiminsə haqqını və ya növbəsini tapdalamasa, eybi yoxdur və rüşvət sayılmır. Lakin bu işi görmək, pulu alan adamın vəzifəsi olsa, (pulu almaq) haramdır.

a) Belə məsələlərdə axtarış aparmaq qazının vəzifəsi deyil və müayinə etmək caiz deyil. Yalnız zəruri halları bundan müstəsnadır. b) Yuxarıda fərz olunan halda ekspertin qərarı təklikdə kifayət etmir.

Zahirən, İslami-fiqhi qanunların içərisində “zamanın keçməsi” adında bir əsasımız yoxdur. Bu barədə mövcud olan yalnız budur ki, bəzən zamanın ötməsi haqq sahibinin öz haqqından keçməsinə və onun bəraət almasına qəti dəlil (sübut) və ya şəri höccət olur. Bəzən də mümkündür ki, ikinci dərəcəli ünvanlar belə cinayət işlərinə baxılmasına və ya hüquqi işlərin aparılmasına mane olsun. Lakin bu iki haldan başqa zahirən zamanın ötməsi adınada heç bir məsələ mövcud deyil.

Kətbi (yazılı) imza şifahi inşa hökmündədir. Buna görə də hazırkı mötəbər sənədlər hüccətdir (dəlildir). Biz, “Ürvətül-vusqa” kitabının təliqəsinin ikinci cildində bu məsələ üçün kifayət qədər dəlil və sübut yazmışıq.

Nüfuzlu və etibarlı deyil. Əgər bunu sübut etməsə, qisasa (edama) məhkum olacaqdır.

Hər bir şəraitdə o şəraitin sübut və dəlilinə tabe olmaq lazımdır. Məsələn, hufeyrədən (daşqalaq çalasından) qaçmaq məsələsində dəlil və sübutlar qazının elminə (məlumatına) şamil olmur və cəza qanunu qüvvədən düşmür.

“Birinci dərəcəli ünvanlar” baxımından cinayət işlərinə yenidən baxmaq üçün təkcə çıxış yolu budur: birinci mərhələdə olan qazılara göstəriş verilməlidir ki, mühüm məsələlərin (məsələn, qətl hadisələrində, mühüm mülki məsələlərdə və s.) ilkin mərhələsində qəti qərar çıxarmasınlar və yalnız öz məşvərət yönlü nəzər və məsləhətlərini qeyd etsinlər. Başqa sözlə, belə məsələlərdə hökm vermək (qərar çıxarmaq) onların qəzavət hüquqları dairəsindən xaricdir. Bununla da işlərə yenidən baxmaq üçün şərait yaranacaq və ikinci hakim cinayət işi üzrə bütün lazımi işləri apara, əlavə olaraq, birinci qazının məsləhətlərindən də istifadə edə biləcəkdir. Əlbəttə, bu, şikayət edən tərəflərin işə yenidən baxılmasını tələb etdikləri hallardadır. Amma əgər onlar işə yenidən baxılmasını tələb etməsələr, birinci qazı qəti qərar çıxara bilər. (Yəni bu halda hökm inşa etmək hüququna malikdir.)

O şəhərdə cameüş-şərait müctəhid yoxdursa, qəzavət işlərində və hüquqi normalar barəsində məlumatı olan elm əhlindən istifadə olunmalıdır, hərçənd onların məlumatı təqlid yolu ilə olsa belə.

Sair müsəlmanlarla həmahəng olmalısınız və sizin həcciniz səhihdir.

Maneəsi yoxdur, lakin onların hamısını gərək ehtiyacı olanlara versinlər.

Bu qadının ehramı hər bir halda səhihdir. Lakin pak olana qədər gözləməli, sonra təvafı və onun namazını yerinə yetirməli, sonra isə ümrənin digər əməllərini yerinə yetirməlidir.

Bu qadının ehramı hər bir halda səhihdir. Lakin pak olana qədər gözləməli, sonra təvafı və onun namazını yerinə yetirməli, sonra isə ümrənin digər əməllərini yerinə yetirməlidir.