Səy əməlini Mərvədə başlayan şəxs
Səy əməlini Mərvədən başlayan şəxsin vəzifəsi nədir?
Birinci dövrəni saymasa, yerdə qalanını tamamlasa, və yeddinci dövrəni Mərvədə sona çatdırsa, onun səy əməlinin səhih olması uzaq görüş deyil.
Orucun kəffarəsini nəfəqəsi özünə vacib olan şəxsə vermək
Kəffarəni vacibun-nəfəqəyə (xərcləri insanın özünə vacib olan şəxslərə) vermək caizdirmi?
Ehtiyat budur ki, kəffarə vacibun-nəfəqəyə heç bir vəchlə verilməsin.
Xütbələrin azandan qabaq oxunması
Bəzi məntəqələrdə cümə namazının xütbələrini azandan öncə oxuyurlar. Bu halda cümə namazında iştirak etmək yenə də təxyiri vacibdir? (Belə) cümə namazında iştirak edən şəxs, zöhr namazını da qılmalıdır?
Məsələnin fərz olunduğu halda ehtiyat budur ki, zöhr namazını da qılsın.
İranda yaşayan bəhailər
İran İslam Respublikasında yaşayan bəhailər izhar edirlər ki, biz İranın ümumi qanunlarına tabeyik və heç bir qanunsuz iş görmürük. Lakin burada hüquqlarımızın tapdanmasına dözməli oluruq. Sual budur ki, ümumiyyətlə bəhailər, xüsusilə də İranda yaşayan bəhailər əhli-zimmə sayılırlarmı?
Hazırkı şəraitdə bəhailiyin təkcə dini bir məsələ olmadığını, həm də siyasi məqsəd daşıdığını bilirik. Onların yadellilərin mənfəəti üçün fəaliyyət göstərdiklərinə dair çoxlu faktlar var. Bəzi qərb dövlətlərinin qanunverici orqanlarının onları ciddi şəkildə müdafiə etməsi buna əyani sübut ola bilər. Buna görə də belə bir şəraitdə onlara bu məmləkətdə dinc formada yaşamaq istəyən bir qrup kimi baxmaq olmaz. Onlar həqiqətdə muharibdən sayılır.
İsticari orucu pozmaq
İsticari orucu zöhrdən sonra açmaq caizdirmi?
Maneəsi yoxdur.
Nişanlılıq dövrünün hədiyyələrini tələb etmək
Kürəkən toydan qabaq öz xanımına hədiyyə ünvanı ilə çoxlu bəzək əşyaları, o cümlədən qızıl və s. almışdır. Qızın yaxınlıqdan boyun qaçırdığını fərz etsək, oğlanın bu bəzək əşyalarını tələb etməyə haqqı varmı? Kürəkənin razı olmadığını biləndən sonra qızın bu zinət əşyalarından istifadə etməsi caizdirmi?
Haqqı var və məsələdə fərz olunan halda qızın o əşyalardan istifadə etməsi caiz deyil.
Səy əməlinin dövrələrində şəkk
Səyin dövrələrinin sayında şəkk etməyin hökmü nədir? Niyyətini aza qoymalıdır, yoxsa çoxa?
Əgər yeddinci dövrə, yoxsa daha artıq olmasında şəkk etsə, öz şəkkinə etina etməməlidir. Bəli, Mərvəyə çatmazdan öncə yeddinci dövrə, yoxsa ondan az arasında şəkk etsə, zahirən onun səy əməli batildir. Habelə, onun şəkki yeddi dövrdən daha aid olsa, məsələn, bir dövrə ilə üç dövrə arasında və ya iki və dörd arasında və s. şəkk etsə səy əməli batildir.
Yaşları ötmüş narkoman şəxslərin narkotik maddələrdən istifadə etməsi
Buyurmuşsunuz ki, narkotik maddələrdən istifadə etmək haramdır. 20 il və daha çox müddətdə tiryəkdən istifadə edən və yaşları ötmüş şəxslərə də haramdırmı?
Narkotik maddələrdən istifadə etmək heç bir kəsə caiz deyil. Yalnız onu atmaq istədiyi təqdirdə canı təhlükəyə düşən şəxslər müstəsnadır.
Mehrüs-sünnənin miqdarını bilməmək
Əgər qadın öz mehriyəsini “mehrus-sunnə” qərar versə, onun qiymətini almalıdır, yoxsa mehrul-misli?
Əgər hər iki tərəf mehrus-sunnənin məşhur fətvaya görə 500 dirhəm (gümüş pul) olduğunu bilirdilərsə, eybi yoxdur və gərək hal-hazırda işlənən pulla hesablasınlar. Amma hər ikisinin, yaxud birinin bundan xəbəri yox idisə, ehtiyat budur ki, mehriyənin miqdarında bir-birləri ilə müsalihə etsinlər.
Mehriyyəni ödəmək üçün yaşayış mənzilinin satılması
Bir şəxs öz həyat yoldaşının mehriyyəsi üçün 4 milyon tümən borcludur. Onun Məşhədin ən yaxşı yerində şəxsi mənzili var ki, hal-hazırda 30 milyon tümənə müştərisi var. Bu mənzil borcun müstəsna hallarından biridirmi?
Sözü gedən borc hal-hazırda tələb olunursa, mənzil də öz şənindən – ad-sanından artıqdırsa, mənzili öz ad-sanına layiq bir mənzillə dəyişməli və aralarındakı fərqi borcunu ödəmək üçün sərf etməlidir.
Kürəkəndən alınan məbləğin xümsü
Əfqanıstan xalqının və şiələrinin arasında belə bir adət var ki, ailə qurularkən qızın atası kürəkəndən mehriyədən əlavə, müəyyən məbləğdə pul da alır. Bu pul halaldırmı? Əgər üstündən bir il keçsə, ona xüms düşürmü?
Əgər sözü gedən pulu nikah əqdinin daxilində şərt olaraq ata üçün nəzərdə tutsalar, halaldır və bir il keçməklə xüms ona vacib olur.
Qeyri-seyid kişinin seyid qadınla evlənməsi
Seyid olmayan şəxsin seyidə qadınla evlənməsi caizdirmi? Çünki bəzi şəxslər bu qənaətdədirlər ki, nikahda həmtay olmaq şərtdir, seyidə və qeyri-seyid bir-birinə tay deyillər. Bundan əlavə dava-dalaş olacağına ehtimal verilsə, məsələnin hökmü nədir?
Caizdir və Məsum imamların (ə) zamanında belə hallar çox baş vermişdir. Lakin dava-dalaş təhlükəsi olsa, bu işdən çəkinin.
Zifafdan öncə nəfəqə
Toy (nikah) mərasimi ilə zifaf gecəsi (müştərək həyatın ilk gecəsi) arasında, nə qədər ki, qız ər evinə getməyib, ərdən nəfəqə (xərclik) alması adət deyil. Əgər zövcə bir müddətdən sonra o dövrdəki nəfəqəsini tələb edərsə, onun nəfəqə almağa hüququ vardırmı? Halbuki, hələ tam şəkildə təslim olmayıb.
Nəfəqə almağa haqqı yoxdur.
