Mərhəmət dini - İslam maarifi və əqidəvi şübhələrə cavab

Məsələ 1738: Əgər bir şəxsə və yaxud karvanda qulluq etmək üçün bir nəfəri əcir etsələr və bu minvalla öz həccini yerinə yetirsə, bu, onun vacib həcci hesablanır. Lakin, belə bir həcci qəbul etmək vacib deyil.

Məsələ 1739: Borc almaqla istitaətli ola bilən bir şəxsə həcc vacib deyil. Lakin, bir neçə nəfər bir şəxsin həcc və ailəsinin xərclərini verdiyi halda, ona həcc vacibdir.

Məsələ 1740: Həcc məsələlərini bilən şəxs, əvvəllər həcc yerinə yetirib-yetirməməsindən asılı olmayaraq, başqaları tərəfindən həcc əməllərini yerinə yetirmək üçün əcir ola bilər. Lakin, özü yerinə yetirə bilmədiyi halda onu (həccə məsələlərini yerinə yetirməyi ) özgəsinə tapşıra bilməz. Əgər pul sahibinin icazəsi ilə olsa, istisnadır.

Məsələ 1741: Meyyit tərəfindən həcc üçün bir şəxsi əcir etməklə bu əməl onun üzərindən götürülmür. Əgər xatircəm olsa ki o, həcci yerinə yetirmişdir, əda olar.

Məsələ 1742: Zəkat malı və yaxud imam payı alıb həcc (əməllərini) yerinə yetirmək caizdir. Bu həcc, vacib həcc hesab olunur.

Məsələ 1743: İzdivac etməyə ehtiyaclı olan şəxsin, (izdivac) xərcindən artıq həccə getmək üçün pulu yoxdursa, istitaətli hesab olunmur.

Məsələ 1744: Əgər bir nəfərə həcc vacib olduqdan sonra onu yerinə yetirməzsə və istitaəti əldən gedərsə, hər vasitiə ilə olursa olsun, həcci yerinə yetirməlidir. Hətta borc almaq, əcir olmaqla olsa belə.

Məsələ 1745: İstitaətli olan şəxs həcc yerinə yetirməsə və sonra fiziki sağlamlığını əldən verərsə, belə ki, şəxsən həcc əməllərini yerinə yetirə biləcəyindən ümidsiz olsa, gərək öz tərəfindən başqa birisini həccə göndərsin. Bir nəfərin maddi imkanı yaxşı olsa, lakin, qocalıq və yaxud xəstəlik üzündən gücü olmasa, ona həcc vacib deyil. Lakin, müstəhəb ehtiyata əsasən, əcir tutsun.

Məsələ 1746: Bir dəfə vacib həcc yerinə yetirən şəxsin ikinci dəfə həcc yerinə yetirməsi müstəhəbdir. Əgər hacıların həddindən artıq izdihamı ilk dəfə həccə gedən hacılar üçün sıxıntı yaradacaqsa, müstəhəb həcci müvəqqəti olaraq təxirə salmaları yaxşıdır. Həmçinin, növbə tutulan vaxt öz növbələrini ilk dəfə vacib həcc yerinə yetirələnlərə vermələri yaxşıdır.Əgər Allah evinin bir il zəvvarsız qalması fərz edilsə, şəriət hakiminə bir dəstəni, hətta vacib həclərini yerinə yetirmiş olsalar belə, həcc (əməllərini) yerinə yetirmək üçün göndərməsi vacibdir.

Məsələ 1747: Hər bir müsəlmana adətən ehtiyac duyduğu alver məsələlərini öyrənmək vacibdir. Bu hökmləri camaata öyrətmək də alimlərə vacibdir.

Məsələ 1748: Həyat yoldaşı və uşaqlarının xərclərini ödəyə bilməyən şəxslərin ticarət, əkinçilik, sənət və s. vasitələrlə (onların) məişətlərini təmin etmək, həmçinin, rejimin qorunması, İslam cəmiyyətinin ehtiyaclarını ödəmək üçün çalışmaları, işləmələri, qazanc əldə etmələri vacibdir. (Sözü keçən işlər) başqa hallarda, xüsusi ilə, fəqirlərə kömək, ailənin rifahını genişləndirmək üçün təkid edilmiş müstəhəbdir.

Məsələ 1749: Satıcının malın qiymətində müştərilər arasında fərq qoymaması, çətinlik yaratmaması, and içməməsi, müştəri peşman olub ondan müamiləni pozmasını xahiş edəndə qəbul etməsi müstəhəbdir.