هرگاه سازمانهاى مسؤول پول قربانى را بگيرند، و با برنامه‌ريزى مورد اطمينانى قربانى حجّاج را انجام دهند مانعى ندارد، ولى بايد تقصير و خارج شدن ازاحرام بعد از اطمينان به انجام قربانى صورت گيرد.
قربانى را مى‌توان شخصآ ذبح نمود، يا به ديگرى نيابت داد، و در هر صورت نيّت را خود حاجى مى‌كند، و لازم نيست نايب دقيقآ شناخته شده باشد؛ بلكه شناخت اجمالى او كافى است، و نيز لازم نيست ذبح كننده شيعه اثناعشرى باشد، بلكه تمام كسانى كه ذبيحه آنها پاك وحلال است مى‌توانند ذبح كنند؛ هر چند شيعه بودن بهتر است.
اگر حيوانى براى قربانى يافت نشود، نه سالم و نه غير سالم، مى‌تواند قيمت آن را نزد شخص امينى در مكّه بگذارد كه تا پايان ماه ذى الحجّه در منى براى او قربانى كند، و اگر در آن سال نتوانست، در سال بعد اين كار را انجام مى‌دهد، و اگر شخص مطمئنّى در آنجا نيابد، مى‌تواند در سال آينده از بعضى از حجّاج مطمئن خواهش كند براى او انجام دهند، ودر شرايط فعلى مى‌تواند در وطنش نيز ذبح كند.
حيوانى كه براى قربانى انتخاب مى‌شود بايد شرايط زير را داشته باشد : 1. شتر قربانى حدّاقل پنج سال تمام، و گاو دو سال تمام، و گوسفند يك سال تمام داشته باشد؛ بنابر احتياط واجب. 2. چشم آن سالم باشد. 3. گوش آن بريده نباشد. 4. دست و پاى آن لنگ نباشد؛ (البتّه لنگى مختصر عيب ندارد). 5. شاخ درونى آن شكسته نباشد؛ امّا اگر شاخ بيرونى شكسته باشد ضررى ندارد. 6. احتياط واجب آن است كه خيلى پير نباشد. 7. قربانى بايد سالم باشد، بنابراين حيوان مريض (حتّى مثل كچلى بنابر احتياط) كافى نيست. 8. حيوان لاغر نباشد، و همين اندازه كه مردم بگويند لاغر نيست كافى است، بلكه اگر در ظاهر لاغر است، ولى بر كليه‌هاى آن مقدارى چربى وجود داشته باشد كافى است. 9. حيوانِ خصى و اخته شده (حيوانى كه تخم آن را كشيده باشند) براى قربانى جايز نيست؛ ولى اگر آن را كوبيده، يا رگ آن را از كار انداخته باشند، اشكالى ندارد. 10. احتياط آن است كه در اصل خلقت نيز بى بيضه نباشد.
بعيد نيست قول فروشنده در مورد سنّ حيوان، يا اخته نبودن، يا ساير عيوب پنهانى، كه خريدار نمى‌داند يا نمى‌تواند تشخيص دهد، مقبول باشد.
مستحبّ است قربانى را سه قسمت كند: يك سوّم آن را براى خود بردارد، و يك سوّم را در راه خدا به نيازمندان صدقه دهد، و يك سوّم را به دوستان و مؤمنان هديه نمايد. البتّه لازم نيست تقسيم به سه قسمت به طور مساوى باشد، ولى دادن بخشى از آن به فقير واجب است، امّا خوردن چيزى از آن واجب نيست؛ هر چند موافق احتياط است.
گوشت قربانى را به همه فقراى مسلمين، اعمّ از شيعه و اهل سنّت مى‌توان داد؛ ولى دادن به غير مسلمانان و ناصبيها (آنها كه با ائمّه: عداوت دارند) اشكال دارد.
با توجّه به جهات مختلف در حال حاضر مخيّر بين ذبح در قربانگاههاى موجود، كه همه در خارج از منى است، و ذبح در وطن مى‌باشند، و اين حكم تا زمانى است كه گوشتها ـ مانند سال‌هاى اخير ـ به خارج منتقل گرديده و مصرف شود، مگر اين‌كه اطمينان داشته باشند كه قربانى بدون عيب و نقص و واجد شرايط است و گوشت آن مصرف مى‌شود كه در اين صورت ذبح در منى را مقدّم بدارند. توضيح اين که: سابقاً گوشتها در مني از بين مي¬رفت و لذا مي¬گفتيم ذبح در آنجا جايز نيست، ولي در حال حاضر که گوشتها بسته¬بندي مي¬شود عيب ديگري بوجود آمده که تمام قربانگاه¬ها خارج از مني هستند و بعضي از قرباني ها شرايط لازم را ندارند. و از طرفي مصارف گوشت قرباني در محل، همه صرف شيعيان مي¬شود و قرباني¬ها داراي شرايط لازم هستند. بنابراين هر کدام اولويتي دارد، لذا مخيرند. و چنانچه در محل، قرباني مي¬کنند، بايد هماهنگ شود که مطابق عيد قربان در عربستان ذبح کنند ولي چون تأخير قرباني را در حال اختيار تا سه روز اجازه مي¬دهيم مي¬توانند مطابق عيد قربان در محل نيز ذبح کنند و براي خروج از احرام بايد به او اطّلاع دهند (اين حکم تکليفي است نه وضعي). مگر در جايي که امکان اطّلاع نباشد که اگر پول آن را کنار بگذارند کافي است.
در شرایط فعلى قربانى سه حالت دارد:الف) در صورتى که بتواند در آن جا قربانى کند و در آن جا قربانى را به مصرف برساند این مقدّم بر هر چیز است. ب) در صورتى که آن جا قابل مصرف نباشد امّا مسلمین بتوانند آن را بسته بندى کرده به خارج منى و بلد دیگر بفرستند تا مصرف نیازمندان شود. در صورت عدم امکان روش اوّل، روش دوّم واجب است. ج) این که هیچ کدام از آن دو صورت ممکن نباشد و قربانى ضایع مى شود و از بین مى رود پول آن را کنار بگذارند و در ماه ذى الحجّه هنگام بازگشت قربانى کرده و در مصارف آن مصرف کنند هیچ اشکالى براى حج آنها نخواهد داشت و اگر نمى توانند پول قربانى را کنار بگذارند بر ذمّه بگیرند.
معيار روز عيد قربان مكّه است؛ ولى اگر ممكن است طورى هماهنگ كنند كه قربانى بعد از رمى جمره عقبه، و قبل از حلق باشد.
استفاده از وسايل ماشينى براى ذبح حيوانات مانعى ندارد؛ ولى بايد شرايط شرعيّه ذبح، مانند رو به قبله بودن، بسم الله گفتن، و غير آن رعايت شود (چنان كه در رساله توضيح المسائل، مسأله 2223، شرح داده‌ايم).
مى‌تواند آن را به عنوان سهم خود بردارد، يا به دوستانش، يا به فقرا و نيازمندان بدهد، ولى دادن آن به قصّاب ـ به عنوان اجرت كارى كه انجام داده ـ اشكال دارد، و احتياط مستحب آن است كه اگر خودش از آن استفاده كرده، قيمت آن را صدقه بدهد، و ملاك قيمت روز ذبح قربانى است.
