تعریف انواع ربا
انواع ربا و مفهوم آن چیست؟
ربا: زيادت، اضافه؛ ربا بر دو گونه است: نخست رباى در قرض (سود گرفتن در برابر قرض دادن)، دوم رباى در معامله است (و آن اين است كه مقدارى از جنسى را كه با وزن يا پيمانه مىفروشند به زيادتر از همان جنس بفروشد، مثلاً يك من گندم را به يك من و نيم بفروشد).
گرفتن وام ربوی با نیت عدم پرداخت ربا
آیا قرض گرفتن از بخشهای خصوصى، یا دولتى که ربا میگیرند، بهاینترتیب که بدون قبول سود فقط قرض را قبول کند، جایز است; هرچند سود را بهزور از او میگیرند؟
درصورتیکه وامِ مشروط به سود بگيرد جايز نيست؛ هرچند قصد پرداخت سود را جز بهاجبار نداشته باشد.
ربا دادن و ربا گرفتن
ربا گرفتن و ربا دادن به دیگران چه حکمی دارد؟
ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و در روايات اسلامى مذمّت از ربا بسيار شده است و از گناهان بسيار بزرگ محسوب مىشود.
ربا بودن شرط بازپرداخت زیادی در قرض
حکم شرط زائد بر قرض (اعم از مالی و عملی) توسط قرض دهنده چیست؟ یا اگر شخصی به دیگری قرض دهد و شرط کند بعداً زیادتر از مقدار قرض را بگیرد این کار چه حکمی دارد؟
هرگاه قرض دهنده شرط كند كه زيادتر از مقدارى كه داده بگيرد، ربا و حرام است، خواه جنسى باشد كه با وزن و پيمانه خریدوفروش مىشود يا با عدد، بلكه اگر قرار بگذارد كه بدهكار عملى براى او انجام دهد يا جنس ديگرى اضافه كند، مثلاً شرط كند علاوه بر پولى كه قرض كرده مقدارى گندم هم به او بدهد، يا اينكه مقدارى طلاى نساخته را قرض دهد و شرط كند كه همان مقدار را ساخته پس بگيرد، همه اینها ربا و حرام است، ولى مانعى ندارد خود بدهكار بدون اينكه شرطى در كار باشد مقدارى اضافه كند بلكه اين كار مستحب است.
قرض دادن طبق شرایط بانکی
اگر باهمان شرایطی که در بانک وجود دارد به شخصی قرض بدهیم، یعنی بدهی خود همراه با سود آن را بهصورت قسطی برگرداند، آیا این کار صحیح است؟
اگر بهصورت قرض باشد ربا و حرام است ولی چنانچه با اين سرمايه، فعاليت اقتصادي سالم انجام دهد و مجموع سود حاصل بيش از سودي باشد که به صاحب سرمايه پرداخت میکند، اشکالي ندارد. در غير اين صورت بايد درصدي از سود را قرار دهند.
محاسبه کاهش شدید تورم در ادای دیون
با توجه به اینکه در زمان حاضر پولهای امروزى برخلاف درهم (نقره) و دینار (طلا) ارزش ذاتى ندارد و ارزش اعتبارى آنها در معاملات نیز ثابت نیست، ممکن است در اثر تحوّلات سیاسى و اقتصادى ارزش پول، دهها برابر کاهش یابد و طبعاً این کاهش موجب ضررى است که طلبکار متحمل میشود، با در نظر داشتن مراتب فوق در رابطه باکیفیت اداى دین که موضوع آن وجه رایج امروزى باشد نظر مبارک را مرقوم فرمایید؟
درصورتیکه تفاوت بسیار زیاد باشد بهطوریکه در نظر عرف اداى دین محسوب نشود (مانند مثالى که زده بودید و امثله زیادى که در استفتائات از ما سؤال کردهاند) باید معادل روز در نظر گرفته شود یا لااقل مصالحه تراضى شود.
معیار محاسبه تورم
آيا در محاسبه تورّم بايد تورّم همان جنس را محاسبه کرد یا تورّم متوسط اجناس را؟
در محاسبه تورّم، تورّم متوسط اجناس مختلف را در نظر مي¬گيرند هرچند تورّم آن جنس بيشتر يا کمتر باشد.
محاسبه نرخ تورم در قرضالحسنه
در چه صورت میتوان در قرضالحسنه تورم را محاسبه کرد؟
در قرضالحسنه که با اختیار خود پول را برای چند سال قرض میدهد و سالها بعد موعد پرداخت باشد یا بگوید هر وقت توانایی پیدا کردی بپرداز، نباید اضافه بگیرد. ولي چنانچه موعد پرداخت برسد و بدهکار، بدهي خود را نپردازد و ساليان طولاني بگذرد که با پرداخت همان مبلغ صدق اداي دين نکند تورّم محاسبه میشود.
محاسبه نرخ تورم در دیون
آيا محاسبه تورّم در تمام ديون لازم است؟
اگر فردي به هر دليلي به ديگري بدهکار باشد اعم از مهريه، دیه و یا اینکه ضمان دیگری بر عهده او باشد و حتي خمس بر ذمّه داشته و نپرداخته، اگر بهقدری گذشته که تفاوت تورّم زياد است بايد تورّم متوسط اجناس را در نظر بگيرد.
مطالبه طلب قبل از رسیدن مدت
اگر در قرارداد قرض، مدتی برای بازپرداخت آن قرار دهند آیا طلبکار میتواند پیش از رسیدن آن مدت طلب خود را بخواهد؟ اگر برای بازپرداخت مدتی قرار ندهند چطور؟
اگر در قرارداد قرض براى پرداخت آن مدّتى قرار دهند طلبكار پيش از رسيدن آن مدّت نمىتواند طلب خود را بخواهد، ولى اگر مدّت نداشته باشد هر وقت بخواهد مىتواند طلب خود را مطالبه كند.