مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

«نذر» آن است كه كار خيرى را براى خدا بر عهده خود قراردهد، يا ترك كارى كه نكردن آن بهتر است.

با توجه به آیات قرآن و روایات درباره نذر و مخصوصا روایاتی که مرحوم صاحب وسایل در جلد 16 «وسایل» در باب 6 از ابواب (کتاب النذر) بیان کرده، نذرهای مقطعی و محدود مانعی ندارد ولی نذرهای سنگین و طولانی مکروه است چرا که مشکلات مهمی در زندگی ایجاد می کند.

نذر معاطاتى صحیح نیست چرا كه در ايقاعات معاطات نداريم.

نذر جزء ایقاعات است و حتی در صورتی که فرد نذر دیگری را درباره خودش قبول کند باز هم الزام آور نیست.

نذر دو قسم است: نذرى كه به صورت «مشروط» انجام مى‏شود، مثلًا مى‏گويد: چنانچه مريض من خوب شود انجام فلان كار براى خدا بر عهده من است (اين را «نذر شكر» گويند) يا اگر مرتكب فلان كار بد شوم فلان كار خير را براى خدا انجام خواهم داد (و آن را «نذر زجر» گويند)، دوم نذر مطلق است و آن اين‏كه بدون هيچ قيد و شرطى بگويد: «من براى خدا نذر مى‏كنم كه نماز شب بخوانم» و همه اينها صحيح است.

نذر در صورتى صحيح است كه براى آن صيغه خوانده شود، خواه به عربى باشد يا زبانهاى ديگر، بنابراين اگر بگويد چنانچه فلان حاجت من روا شود براى خدا بر من است كه فلان مقدار مال را به فقير بدهم، نذر او صحيح است، بلكه اگر بگويد نذر مى‏كنم براى خدا اگر فلان حاجت من رواشود فلان كار خير را انجام دهم، كافى است.

عمل به چنين نذرهايى واجب نيست، ولى بهتر است به آن عمل كنند.

نذر براى خدا جهت این بزرگواران جایز و مشروع است.

در صورتى که نذر مطلق باشد، تأخیر در آن جایز است.

در صورتی که روزه برای شما ضرر داشته باشد نذر شما نسبت به آن مقدار باطل است و بهتر است برای هر روز فقیری را سیر کنید.

1. مورد نذر از بين برود؛ مثل اينكه نذر كند در صورت برآورده شدن حاجتش به ازدواج فرد خاصّى كمك كند و زمانى كه حاجتش برآورده شد، آن فرد ازدواج كرده باشد؛ در اينجا نذر منعقد نشده و لازم نيست به ازدواج فرد ديگرى كمك كند. 2. در زمان عمل به نذر، مورد آن غير مقدور باشد؛ مثل اينكه نذر كرده روزه بگيرد ولى هنگام اداى نذر بيمار شود و بعدآ هم توانايى براى انجام دادن آن پيدا كند، چنين نذرى باطل است. 3. در زمان عمل به آن، نذر نامشروع شود ورجحانش را از دست بدهد؛ مانند نذرى كه حين العمل، موجب آزار پدر و مادر باشد. 4. انجام دادن نذر در اصل مطلوب باشد، ولى هنگام عمل مطلوب نباشد؛ مانند نذر شربت خنك در عاشورا كه هرگاه عاشورا در زمستان واقع شود، شربت خنك مطلوب نيست. در اين مورد، نذر نسبت به زمستان منعقد نيست ولى احتياط، تبديل نذر به چيزى است كه مناسب با فصل است؛ مانند شير گرم يا چاى.

اگر نذر آن قدر سنگين باشد كه رجحان شرعى نداشته باشد چنين نذرى باطل است. مثلاً نذر كرده تمام عمرش را روزه بگيرد يا نذر كرده 10 ميليون صلوات بفرستند، در چنين مواردى نذر منعقد نمى‏شود.