زمان تعلق زکات به گندم و جو
زكات گندم و جو در چه وقتى واجب میگردد؟
زكات گندم و جو وقتى واجب میشود كه دانه آن بسته شود و به آن گندم و جو گويند ولى وقت دادن زكات در گندم و جو زمانى است كه آن را خرمن كنند و کاه را جدا نمايند.
زكات گندم و جو وقتى واجب میشود كه دانه آن بسته شود و به آن گندم و جو گويند ولى وقت دادن زكات در گندم و جو زمانى است كه آن را خرمن كنند و کاه را جدا نمايند.
ابتدا مخارج را کسر کنند؛ اگر باقیمانده بهاندازه نصاب بود زکات را محاسبه کنند.
اگر کسي مقصّر نباشد و مسامحهای صورت نگرفته باشد زکات ساقط است (يعني هم اموال صاحبمال و هم اموال فقرا از بين رفته است).
اگر مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بين سال بالغ شود زكات بر او واجب نيست ولی در مورد گندم و جو و كشمش و خرما زكات در صورتى واجب است كه هنگام واجب شدن زكات صاحب آنها بالغ باشد.
زكات با چند شرط واجب میشود:1- مال به مقدار نصاب برسد. 2- مالك آن بالغ و عاقل باشد.3- بتواند در آن مال تصرّف كند.4- در مورد گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره بايد دوازده ماه بر آن بگذرد، ولى احتياط واجب آن است كه از اوّل ماه دوازدهم زكات تعلّق میگیرد و اگر بعضى از شرايط در اثناء ماه دوازدهم از بين برود زكات را بايد بپردازد.
با توجه به آیه 41 سوره مبارکه انفال (...فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ...) که با حرفاضافه «لام» آمده است، دلالت بر ملکیت و مشارکت در عین میکند و لذا چنانچه خمس را نپردازد و درآمدی از سرمایه کسب کند باید خمس درآمد را نیز بپردازد. البته در زکات چنین دلیل روشنی نداریم ولی به فتوای ما زکات نیز بهعین تعلّق میگیرد نه ذمّه؛ بنابراین تصرف در مالی که زکات به آن تعلقگرفته جایز نیست مگر با اجازه حاکم شرع، مانند دیگر اموال مشاع که تنها با رضایت همه شرکا میتوان در آن تصرف کرد و تصرف هرکدام بهتنهایی، هرچند به مقدار سهم خودش، بدون رضایت دیگرآنجایز نیست.
اگرچند نفر باهم شريك باشند هرکدام سهمش به حدنصاب برسد بايد زكات را بدهد.
پاسخ اگر با پولى كه زكات آن را نداده ملكى بخرد، تصرّف او در آن ملك حرام است و نمازش هم در آن بنا بر احتیاط واجب باطل است؛ همچنين است اگر به ذمّه بخرد امّا هنگام خريدن قصدش اين باشد از مالی که زكاتش را نپرداخته پول آن را بپردازد، بنابر احتياط واجب بايد از آن اجتناب كند.
در زكات قصد قربت شرط است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خداوند متعال زكات بدهد و بايد در نيّت خود معيّن كند كه زكات مال است يا زكات فطره، ولى اگر زكات گندم و جو و اموال ديگرى بر او باشد لازم نيست معيّن كند چيزى را كه میدهد زكات كدام است.
زکات یکی از عبادات مالى اسلام است که با شرایط خاصی واجب میشود؛ در اهمیت زکات همین بس که خداوند متعال در قریب به سى آیه قرآن کریم پس از دستور به نماز، سفارش به زکات میکند؛ گویى رابطه عمیقی بین نماز و زکات است، بهطوریکه نماز بى زکات، نماز مقبولى نخواهد بود. همچنین روایات فراوانى در مورد زکات وجود دارد، ازجمله در روایتى آمده است که: «مانع زکات و شخصى که زکات بر او واجب شده و نمیپردازد مسلمان از دنیا نمیرود»؛ زکات همانند خمس، موارد معیّنى دارد: یک قسم از آن زکات بدن و حیات انسان است که هرسال یکمرتبه در روز عید فطر پرداخت میشود و تنها بر کسانى که قدرت پرداخت آن را (ازنظر مالى) دارند واجب است و قسم دیگر زکات اموال است که به نُه چیز (گندم، جو، خرما، کشمش، شتر، گاو، گوسفند، طلا و نقره سکهدار) تعلّق میگیرد.
حدّ مشخصى كه براى هر يك از موارد وجوب زكات در نظر گرفتهشده است.
زکات در لغت به معنای پاكى از آلودگى میباشد و در اصطلاح فقهی به مقدار معينى از اموال خاص انسآنکه بهشرط رسيدن به حدنصاب بايد در موارد مشخص خودمصرف شود گفته میشود.