عبور از محل محسوب شدن قیام در نماز
قیام درصورتیکه ذکر رکعت را نگفته باشیم حکم بعد از عمل دارد یا حین عمل؟
در صورت که برخاسته و ایستادهاید و شک در تعداد سجدهها نمودهاید به شک اعتنا نکنید هرچند قرائت را شروع نکرده باشید.
در صورت که برخاسته و ایستادهاید و شک در تعداد سجدهها نمودهاید به شک اعتنا نکنید هرچند قرائت را شروع نکرده باشید.
مادامی که یقین به دخول ندارند، کار حرامى انجام نشده و کفّاره اى ندارد.
شك در افعال نماز مستحب با نماز واجب فرق ندارد، مثلاً اگر شك در حمد يا ركوع كند چنانچه محل آن نگذشته است بايد بهجا آورد و اگر محل آن گذشته است اعتنا نكند.
بنا بر چهار میگذارد و بعد از نماز دو سجده سهو بجا میآورد و بنا بر احتیاط واجب نماز را اعاده میکند.
شکهایی كه نبايد به آنها اعتنا كرد به شرح زير است:1 شک بعد از محل2 شک بعد از سلام3 شک بعد از وقت4 شک کثیرالشک5 شک در امام و مأموم6 شک در نماز مستحبی
شکهای هشتگانهای كه نماز را باطل میکند به شرح زير است:1 شك در رکعتهای نماز دورکعتی مانند نماز صبح و نماز مسافر، ولى شك در نمازهاى مستحب دورکعتی نماز را باطل نمیکند.2 شك در رکعتهای نماز سه ركعتى (مغرب).3 شك در نماز چهار ركعتى هرگاه یکطرف شك، يك باشد، مثل اينكه شك كند یکرکعت خوانده يا سه ركعت.4 شك در نمازهاى چهار ركعتى پيش از تمام شدن سجده دوم درحالیکه یکطرف شك دو باشد (مانند شك دو و سه قبل از اتمام دو سجده).5 شك بين دو و پنج يا بيشتر از پنج.6 شك بين سه و شش يا بيشتر (البتّه اين شکها كمتر اتّفاق میافتد ولى درعینحال بايد حكم آن روشن شود).7 شك بين چهار و شش يا بيشتر، ولى در اينجا احتياط واجب آن است كه مانند شك چهار و پنج عمل كند، يعنى بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو سجده سهو بهجا آورد و سپس نماز را دوباره بخواند.8 شك در عدد رکعتهای نماز كه اصلاً نداند چند ركعت خوانده است.
شك در عدد رکعتهای نمازهاى چهار ركعتى در نُه صورت صحيح است و منظور این است که باید اعتنا نمایند:* شك میان دو و سه بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان سه و چهار* شك میان دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان چهار و پنج در حال ايستاده* شك بين سه و پنج در حال ايستاده* شك بين سه و چهار و پنج در حال ايستاده* شك میان پنج و شش در حال ايستاده
«كثير الشك» يعنى كسى كه زياد شك میکند نبايد به شک خود اعتنا كند، خواه در عدد ركعات نماز باشد، يا در اجزاى نماز، يا شرايط نماز.
اگر از رکعت اول نماز احتیاط عبور نکرده سلام دهد و نماز صحیح است و الا نماز را اعاده نماید.
طلاق صحیح است هر چند می تواند طلاق را مجدد بخواند و زن عده نگه دارد.
هرگاه به عدّهای سلام كند و در میان آنها بعضى مشغول نماز باشند اگر نمازگزار شك كند كه سلام كننده قصد او را داشته يا نه نبايد جواب دهد و نيز اگر بداند قصد او را هم داشته، ولى ديگرى جواب سلام را بدهد، امّا در اين صورت اگر ديگران جواب نگويند او بايد جواب دهد.