مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در فرض سؤال بنا بر اقل بگذارید.

اگر زمانی كه وارد آيه بعد شده شك كند آيه قبل یا قبل‌تر را خوانده يا نه يا وارد کلمه‌ای از يك آيه شده، شك كند كلمه قبل را خوانده بايد بنا بر احتياط برگردد و آن را به‌جا آورد و بعد بقیه را ادامه دهد.

هرگاه در آيه و يا ذكرى از نماز شك كند بايد آن را تكرار كند تا صحيح بگويد، امّا اگر به حدّ وسواس برسد بايد اعتنا نكند و اگر اعتنا كند نمازش اشكال دارد و بنا بر احتياط واجب بايد دوباره بخواند.

اگر شك كند كه تشهد را خوانده يا نه اگر هنوز بر نخواسته بايد آن را بخواند و همچنین اگر در حال برخاستن شك‏ كند تشهّد را به‌جا آورده يا نه احتياط واجب آن است كه برگردد و به‌جا آورد و درصورتی‌که وارد ركعت بعد شده اعتنا نكند و احتیاط مستحب سجده‌ی سهو به‌جا آورند.

شک‌هایی كه نبايد به آن‌ها اعتنا كرد به شرح زير است:1 شک بعد از محل2 شک بعد از سلام3 شک بعد از وقت4 شک کثیرالشک5 شک در امام و مأموم6 شک در نماز مستحبی

شك در عدد رکعت‌های نمازهاى چهار ركعتى در نُه صورت صحيح است و منظور این است که باید اعتنا نمایند:* شك میان دو و سه بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان سه و چهار* شك میان دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم* شك میان چهار و پنج در حال ايستاده* شك بين سه و پنج در حال ايستاده* شك بين سه و چهار و پنج در حال ايستاده* شك میان پنج و شش در حال ايستاده

شک‌های هشتگانه‌ای ‏كه نماز را باطل می‌کند به شرح زير است:1 شك در رکعت‌های نماز دورکعتی مانند نماز صبح و نماز مسافر، ولى شك در نمازهاى ‏ مستحب دورکعتی نماز را باطل نمی‌کند.2 شك در رکعت‌های نماز سه ركعتى (مغرب).3 شك در نماز چهار ركعتى هرگاه یک‌طرف شك، يك باشد، مثل اين‏كه شك كند یک‌رکعت خوانده يا سه ركعت.4 شك در نمازهاى چهار ركعتى پيش از تمام شدن سجده دوم درحالی‌که یک‌طرف شك دو باشد (مانند شك دو و سه قبل از اتمام دو سجده).5 شك بين دو و پنج يا بيشتر از پنج.6 شك بين سه و شش يا بيشتر (البتّه اين شک‌ها كمتر اتّفاق می‌افتد ولى درعین‌حال بايد حكم آن روشن شود).7 شك بين چهار و شش يا بيشتر، ولى در اينجا احتياط واجب آن است كه مانند شك چهار و پنج عمل كند، يعنى بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو سجده سهو به‌جا آورد و سپس نماز را دوباره بخواند.8 شك در عدد رکعت‌های نماز كه اصلاً نداند چند ركعت خوانده است.

اگر قبل از سر برداشتن از سجده دوم باشد نماز باطل است، ولی چنانچه بعد سر برداشتن از سجده‌ی دوم باشد، بايد بنا بگذارد كه سه ركعت خوانده و یک‌رکعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز، یک‌رکعت نماز احتياط ايستاده به‌جا آورد و اگر در سجده دوم بعد از ذكر واجب شك كند بنا بر احتياط واجب همين دستور را عمل كند، بعداً نماز را هم اعاده نمايد. (و اين حكم در تمام مواردی که یک‌طرف شک دو باشد و بعد از سجده دوم این حکم جاری است).

شک بین سه و چهار در هر جاى نماز باشد بنا بر چهار می‌گذارد و نماز را تمام كرده و بعدازآن یک‌رکعت نماز احتياط ايستاده، يا دو ركعت نشسته، به‌جا می‌آورد.

در فرض سؤال چنانچه بعد از سر برداشتن از سجده دوم باشد، بايد بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند.

در شك میان دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم، بايد بنا را بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده، سپس دو ركعت نشسته به‌جا آورد.

اگر از رکعت اول نماز احتیاط عبور نکرده سلام دهد و نماز صحیح است و الا نماز را اعاده نماید.