مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

پول حج واجب را نمی‌توان برای مسجد صرف کرد; ولى پول حج مستحب مانعى ندارد; بلکه بهتر است در چنین جایى مصرف گردد.

هر دو صورت صحیح است.

در فرض سؤال مکّه فرودگاه ندارد و به فرض این که داشته باشد، باید از یکی از میقات های پنجگانه یا محاذی آن ها محرم شود.

اگر بيمار بعد از بازگشت از «منى» بهبودى يابد، يا زن پاك باشد و توانايى بر طواف و سعى پيدا كند، احتياط واجب آن است كه اعاده نمايد (هرچند قبل از رفتن به عرفات آن را انجام داده باشد).

بهتر اين است كه براى عمره مفرده از يكى از اين سه محل: «حديبيّه» يا «جعرانه» يا «تنعيم» كه نزد اهل مکه معروف است، احرام ببندد و آسان‌تر براى كسانى كه مى‌خواهند بعد از حج، عمره مفرده بجا آورند اين است كه به مسجد تنعيم ـ كه حدود هشت كيلومتر با مسجدالحرام فاصله دارد و در حال حاضر جزء شهر مکه است ـ بروند و ازآنجا محرم شوند.

كسانى كه مستقیماً از طريق جدّه براى عمره مفرده به مکه مى‌آيند، بايد از حديبيّه (كه فاصله آن با مکه حدود 17 كيلومتر است) يا محاذى آن، محرم شوند و اگر از طريق مدينه بروند و در مسجد شجره محرم شوند، از همه این‌ها بهتر است.

كسانى كه از محاذات غير مسجد شجره عبور مى‌كنند، احتياط مستحب آن است كه قبل از رسيدن به محاذات، به نذر محرم شوند و بهتر آن است كه در محاذات تجديد احرام كنند (ولى واجب نيست).

اعمال مکه را بايد بعد از اعمال منى (رمى جمره عقبه، قربانى و تقصير) بجا آورد؛ ولى چند گروه مى‌توانند قبل از رفتن به عرفات آن‌ها را بجا آورند: 1. زن‌هایی كه ترس دارند هنگام بازگشت از منى گرفتار عادت ماهانه، يا وضع حمل گردند و نتوانند در مکه بمانند تا پاك شوند و اعمال خود را بجا آورند.2. بيمارانى كه نتوانند در ازدحام جمعیت طواف و سعى را بجا آورند.3. پيرمردان يا پيرزنانى كه از انجام‌ اين اعمال هنگام بازگشت از منى به خاطر زيادى جمعیت عاجز باشند، يا خوف خطر يا ضرر داشته باشند.4. تمام كسانى كه مى‌دانند بعد از مراجعت به علّتى قادر به انجام اين اعمال نيستند و يا فوق‌العاده به‌زحمت مى‌افتند (و فرقى ميان طواف نساء و طواف حج در اين مسئله نيست).

كسانى كه منزلشان از ميقات به مکه نزدیک‌تر است، محل احرام آنآن‌همان «منزل خودشان» است؛ ولى جايز بلكه بهتر است كه آن‌ها هم به يكى از میقات‌های پنج‌گانه معروف رفته و ازآنجا محرم شوند.

كسانى كه از رمى در روز و شب هر دو معذورند نايب مى‌گيرند؛ بنابراین اشخاصى كه معذور از انداختن سنگ هستند، مانند بيماران، اطفال، معلولينى كه قادر بر رمى نيستند، افراد بی‌هوش، كسانى كه از شدّت ضعف توانايى بر رمى ندارند و مانند آن‌ها، بايد نايب بگيرند.

چند طايفه از بيتوته در منى معاف هستند:1. پیرمردان، پيرزنان، بيماران و پرستارانشان، كه ماندن در منى براى آن‌ها مشقّت شديد دارد.2. مسئولان و خدمه کاروان‌ها، درصورتی‌که ناچار باشند براى حلّ مشكلات زوّار به مکه بيايند.3. كسانى كه از ازدحام جمعیت هنگام بازگشت عمومى خوف ضرر يا خطر دارند. (آن‌ها فقط از بيتوته شب دوازدهم معاف هستند).4. كسانى كه در مکه در تمام شب مشغول انجام اعمال طواف يا عبادت ديگرى باشند و جز براى ضروریات خود كار ديگرى انجام ندهند، ولى در غير مکه كافى نيست.5. كسانى كه براى انجام مناسك به مکه آمده و قبل از طلوع فجر به منى بازگردند.6. كسانى كه مى‌ترسند اگر در منى بمانند اموال قابل توجّه آن‌ها در مکه از بين برود.

گرچه وقوف در عرفات در تمام‌وقت آن (از ظهر تا غروب روز نهم) واجب است و تركش گناه مى‌باشد، ولى تمام آن از اركان حج نيست. بلكه ركن حج فقط مقدارى از اين مدّت است؛ يعنى اگر كسى تنها مقدارى از ظهر تا غروب را در عرفات توقّف كند، حجش صحيح است و اگر عمداً وقوف را در تمام اين مدّت ترك كند حج او باطل خواهد شد و وقوف در شب عيد، كه «وقوف اضطرارى» نام دارد، براى او كفايت نمى‌كند.