وام با ضمانت طلا و دریافت کارمزد بابت حق نگهداری طلا
آیا عمل بانک کارگشایی حلال است؟ این که مقداری طلا می گیرد و مبلغی پول می دهد و سالانه هم مبلغی پول می گیرد به عنوان حق نگهداری طلا؟
هرگاه عقود شرعی را رعایت کنند مانعی ندارد اما اگر طلا به عنوان رهن باشد و وامی که می دهند جنبه عقود شرعیه در آن رعایت نشود ربا و حرام است.
تصرف در مال مورد رهن
آیا بدهکار یا طلبکار میتوانند در مال گرو گذاشتهشده یا همان رهن گذاشتهشده دخل و تصرفی بکنند؟
هرگونه تصرّفى كه با گرو گذاردن مخالف باشد جايز نيست، بنابراين طلبكار و بدهكار هیچکدام نمىتواند مالى را كه گرو گذاشتهشده بدون اذن ديگرى ملك كسى كند، مثلاً آن را ببخشد، يا بفروشد، ولى اگر يكى از آنان آن را ببخشد يا بفروشد بعد ديگرى اجازه دهد اشكال ندارد و احتياط مستحب آن است كه هیچکدام بدون اجازه ديگرى تصرّفهای ديگر هرچند مزاحم رهن نباشد نكنند.
ضمان در صورت رعایت نکردن ایمنی
تعميركار يا نمايندگى مجاز، بخارى گازى را در منزل شخصى بدون رعايت اصول ايمنى يا با نقص فنی يا بدون دودكش نصب مىنمايد و درنتیجه استفاده از آن، تمام اعضاى خانواده در اثر گازگرفتگى فوت مىنمايند و اولياى دم آنها از مقصّر شكايت مىنمايند. حال سؤال اینکه اگر نمايندگى يا تعميركار نقص فنی يا عدم رعايت اصول ايمنى را به صاحبخانه اطّلاع داده باشد یا اطلاع نداده باشد چه كسى ضامن میباشد؟
اگر خبر داده، مسئولیتی ندارد ولى اگر خبر نداده و مسئله خطرناكى بوده، قتل شبه عمد محسوب مىشود و بايد از مال خود، ديه بدهد.
مصرف وام جعاله برخلاف قرارداد
کسی که وامی را بر اساس جعاله گرفته است اما آن را برخلاف آنچه در عقد قرارداد آمده است خرج نماید چه حکمی دارد؟
صرف مبلغ وام جعاله برخلاف آنچه که در قرارداد بر آن توافق شده جايز نيست؛ و چنانچه تخلّف شود وام مذكور صحيح نيست و مبلغ اضافهای كه میپردازد حكم ربا دارد.
مصرف مازاد وام جعاله برخلاف قرارداد
قسمتی از تسهیلات وام جعاله ی تعمیر منزل اضافه آمده است آیا میتوانم آن را در موارد دیگر مصرف نمایم؟
اگر بانک اين مبلغ را بهعنوان جعاله به او داده، میتواند باقیمانده را در هرجایی که میخواهد هزينه کند.
مطالبه طلب قبل از رسیدن مدت
اگر در قرارداد قرض، مدتی برای بازپرداخت آن قرار دهند آیا طلبکار میتواند پیش از رسیدن آن مدت طلب خود را بخواهد؟ اگر برای بازپرداخت مدتی قرار ندهند چطور؟
اگر در قرارداد قرض براى پرداخت آن مدّتى قرار دهند طلبكار پيش از رسيدن آن مدّت نمىتواند طلب خود را بخواهد، ولى اگر مدّت نداشته باشد هر وقت بخواهد مىتواند طلب خود را مطالبه كند.
ضمانت ضامنی که هنگام پرداخت بدهی توانایی پرداخت دین را ندارد
اگر ضامن به هنگام پرداختن بدهى، توانايى پرداختن دين را نداشته باشد، آيا ضمانت فسخ مىگردد؟
هرگاه ضامن در موقع ضمانت توانايى پرداختن بدهى را داشته باشد طلبكار نمىتواند ضمانت او را فسخ كند و طلب خود را از بدهكار اوّل مطالبه نمايد. همچنين اگر ضامن در آن موقع فقير باشد ولى طلبكار اين مطلب را بداند و به ضامن شدن او راضى شود حق فسخ ندارد. امّا اگر ضامن از همان اوّل فقير باشد و طلبكار هم نداند و بعد متوجّه شود. مىتواند ضامن بودن را فسخ كند.
ضمان وسایلی که برای فروش به امانت گذاشتهشده
فرشهایی كه بهصورت امانت در اختيار شركتى جهت فروش قرار مىگيرد، اگر سوانحى از قبيل دزدى يا آتشسوزى رخ دهد و منجر به از بين رفتن اصل مال شود، آيا شركت ضامن اصل مال است؟
درصورتیکه شركت در نگهدارى آن كوتاهى نكرده باشد، ضامن نيست.
کتاب امانتی که گم شده و نمی داند برای کدام کتابخانه بوده
کتابی را از یکی از کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی شهرمان امانت گرفتم که متاسفانه گمشده و من خاطرم نیست که کدام کتابخانه بوده اکنون میتوان با اهدا این کتاب به هرکدام از کتابخانهها جبران کرد؟
به هرکدام از کتابخانه ها یک کتاب بدهد و در صورتی که تعدادشان زیاد است بین آن ها قرعه بزند و به آنکه قرعه به نامش درآمد بدهد.
بری الذمه کردن زبانی
اگر از کسی پولی را طلبکار باشیم و او را بری الذمه کنیم و بر زبان هم جاری کنیم حکم چه می شود؟ آیا این بخشش زبانی و بری الذمه کردن زبانی را کسی بشنود یا نشوند در حکم تاثیری دارد؟ زنی در گوش شوهر از دنیا رفته اش می گوید مهریه ام را بخشیدم، آیا بعدا می تواند طلب اخذ مهریه کند؟
هنگامی که ببخشد نمی تواند طلب کند شنیدن یا نشنیدن دیگران اثری ندارد.
شرط جریمه در صورت تخلف از قوانین کلاس درس
بنده در یکی از موسسات آموزش زبان تدریس میکنم. برای اینکه زبان آموزان و دانشجویان به طور منظم در کلاسها اشتراک کنند و تکالیف شان را انجام دهند، برای کلاسهای خود قانونی وضع کردم که در صورت غیابت و یا عدم انجام تکلیف جریمه نقدی از زبان آموزان اخذ میگردد.حال میتوانم از این پول جریمه استفاده کنم؟ آیا این پول برای بنده حلال است؟قابل ذکر است که این قانون در اول کلاس ابلاغ شده است.
این نوع قراردادها اعتباری ندارد مگر اینکه با موافقت دانش آموزان بالغ و ولی دانش آموزان غیر بالغ باشد.