وصیت‌کننده بايد بالغ و عاقل باشد، ولى بچه ده‌ساله‌ای كه خوب و بد را تميز مىدهد اگر براى كارهاى خير، مانند ساختن مسجد و مدرسه و بيمارستان، يا براى خويشاوندان خود وصیت مناسب و معقولى كند صحيح است و نيز بايد وصیت‌کننده سفيه نباشد و حاكم شرع او را از تصرّف در اموالش ممنوع نكرده باشد و از روى قصد و اختيار وصیت كند، نه از روى اكراه و اجبار.
هرگاه در امور مالى باشد مطابق قاعده عدل و انصاف عمل مى‌شود، امّا اگر غیرمالی باشد (مثل تعيين محل دفن) متوسّل به قرعه مى‌شوند.
كسى را كه به او وصیت مىكنند بنابر احتياط واجب بايد مسلمان و بالغ و عاقل و مورد اعتماد باشد.
هرگاه انسان باخبر شود كسى او را وصی خود كرده، چنانچه به اطّلاع وصیت‌کننده برساند كه حاضر به قبول وصیت نيست و او بتواند ديگرى را وصی خود كند وصیت اوّل باطل مى‌شود، ولى اگر پيش از مردن او باخبر نشود، يا باخبر شود امّا به او اطّلاع ندهد كه حاضر به قبول وصیت نيست، يا اطّلاع دهد و او دسترسى به شخص ديگرى نداشته باشد، احتياط واجب آن است كه به وصیت عمل كند، مگر اينكه مشقّت شديدى داشته باشد.
قَيِّم: سرپرست، كسى كه بر اساس وصيت يا حكم حاكم شرع مسئول امور صغير يا مجنون يا بيمارى مى‌شود.
وصیت چه با نوشتن باشد چه به‌صورت شفاهى هر دو معتبر است و اگر ميّت تصريح به ثلث كرده بايد ثلث را براى او نگه‌دارند و اگر تصريح نكرده ورثه مى‌توانند به ميل خود براى او ثلث يا كمتر از آن قرار دهند.
وجه مزبور بايد در كارهاى خير براى ميّت صرف شود، به وارث نمىرسد.
پرداخت کفاره روزه والدین بر فرزندان واجب نیست و حتی از اصل مال میت نیز نمی‌توان پرداخت مگر در دو صورت: 1- با رضایت ورثه کبیر و از سهم آن‌ها. 2- میت در این زمینه وصیت نموده باشد که از ثلث اموال وی پرداخت می‌شود.
در اينجا بايد همان عين را صرف وصیت كرد و ترقى آن مشكلى ايجاد نمىكند، مثل آن‌که سهم ارث يكى از ورثه بعد از تقسيم رشد و ترقى بيشترى كند، مال را از نو تقسيم نمىكنند. ملاك، ارزش آن در زمان فوت است.
تا زمانى كه يقين به فوت او پيدا نكردهايد نمىتوانيد اموال او را تقسيم كنيد، ولى بايد از منافع آن به كسانى كه واجب النّفقه او هستند، مانند همسر و فرزندش، به مقدار نياز بپردازيد.
