مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

نه فرزند عیال از شوهر مادر ارث می‌برد و نه شوهر از فرزندان او؛ و همچنین در عکس مسئله، یعنى بچه‌های مرد از نامادرى ارث نمی‌برند.

فرزندى که با پدر کارکرده علاوه بر سهم‌الارث معادل اجرت خود را از اموال او می‌برد مگر اینکه در مقابل آن عوضى گرفته باشد، یا ثابت شود قصد تبرّع داشته است.

اگر قبلاً به‌عنوان مهریه پذیرفته‌شده، ملک عروس است و نمی¬توان آن را جزء سهم‌الارث قرارداد؛ مگر اینکه در همان زمان شرط کند که معادل آن از ارث پسر کسر شود و پسر نیز پذیرفته باشد.

دلیل آن روشن است زنان هنگامی‌که شوهر می‌کنند هزینه‌ای براى زندگى نمی‌پردازند و در اسلام تمام هزینه آنها بر دوش مردان است و به تعبیر دیگر مردان هم باید هزینه زندگى خود را بپردازند و هم هزینه زندگى فرزندان و زنانشان را و بااین‌حال طبیعى است که سهم ارث آنها بیشتر باشد، ممکن است گفته شود بعضى از زنان شوهر نمی‌کنند و بعضى از مردان زن نمی‌گیرند، درباره آنها چطور؟ پاسخ آن نیز با توجّه به یک نکته معلوم می‌شود و آن اینکه قوانین الهى (بلکه تمام قانون‌ها) هماهنگ با نوع افراد جامعه است. افراد استثنایى معیار قوانین نیستند (شرح بیشتر را در تفسیر نمونه، جلد سوّم، صفحه 374، ذیل آیه دوازدهم سوره نسا مطالعه فرمایید).

اگر نطفه از مرد اجنبى بوده باشد نه از پدر ارث می‌برد و نه از مادر؛ ولى نسبت به پدر و مادر محرم است و اگر به تصور حلال بودن (که معمولاً به این صورت است) بوده ارث می‌برد.

این مطلب صحیح نیست و زیورآلات متوفی همچون بقیه اموال وی مطابق قانون ارث باید میان ورثه تقسیم شود مگر اینکه وصیت خاصی نسبت به آن کرده باشد که به انضمام سایر وصایا به مقدار ثلث اموال میت مؤثر است.

دیه او با دیگران تفاوتی ندارد چون مسلمان است یا به تبعیت اسلام پدر و مادر و یا کبیر می‌شود و خودش اسلام را می‌پذیرد و (هرچند زمینه نامناسبی دارد ولی مانند فرزندی که زمینه بیماری را از پدر و مادر به ارث برده و می‌تواند با رعایت موازین بهداشتی و درمانی نه‌تنها بیمار نشود بلکه قوی‌تر از پدر و مادر و افراد معمولی شود). او نیز با رعایت احکام اسلام و خودسازی می‌تواند به قرب الهی برسد. ولی احکام خاصی هم دارد مانند نبودن ارث بین او و پدر و مادرش که نه ارث می‌برد و نه ارث می‌گذارد؛ بنابراین ارث او به فرزندان و همسرش می‌رسد و در مرحله بعد به حاکم شرع؛ و نمی‌تواند قاضی یا امام جماعت شود.

درهرحال فرزند او مشروع است و از آنها ارث می‌برد.

ارث از حقوق شرعی است و فرزند نامشروع نه از پدر و نه از مادر ارث نمی‌برد ولی احکام دیگر مانند نفقه و حضانت و محرمیت و وجوب نگهداری و تربیت فرزند را دارد.

در فرض سؤال جاى قرعه نيست؛ زيرا قرعه براى جايى است كه هيچ راه ديگرى نباشد. بلكه نصف سهم پسر و نصف سهم دختر براى وى در نظر گرفته می‌شود و از او به ورثه‌اش منتقل مى‌گردد.

فرزندانى كه از آن متولد مى‏شوند تمام حقوق فرزندى را دارند و از پدر و مادر و بستگان خود ارث‏ مى‏برند هرچند آن زن و شوهر از هم ارث‏ نمى‏برند.

بچه‌ها از پدر و مادر و مادر از بچه‌ها ارث می‌برند ولى زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند.