اجاره دائمی زمینی که وقف درختکاری شده جهت ساختمان اداره
اداره ای قصد دارد زمینى را خریدارى کرده و در آن، ساختمانى بنا کند. حال جهت توسعه ساختمان، اصرار بر ضمیمه کردن یا اجاره دائمى قطعه زمین مجاور که موقوفه است، دارد. و حتّى خرید زمین اصلى را منوط به این ضمیمه نموده است. حال آن که در وقفنامه، واقف زمین آن را وقف کاشتن درخت کرده تا از ثمراتش مخارج مسجد و خیرات آن مرحوم فراهم آید. لطفاً نظر مبارک را مرقوم فرمایید.
در صورتى که تصریح شده باشد که باید در آن زمین درخت کاشته شود، باید به این شرط عمل کرد; مگر این که زمین در جایى قرار بگیرد که عملاً امکان غرس درخت نباشد و فایده قابل ملاحظه اى از این راه عاید نشود، در این صورت مى توان آن را اجاره داد.
مصرف باقی مانده موقوفه درغیر مورد وقف
چند قطعه زمين وقف شده تا اجاره آن را هر ساله دهه اوّل محرّم در مسجد اطعام دهند؛ گاهی اوقات مقدارى از اجاره فوق الذكر باقى می ماند. نظر به اينكه مسجد، قديمى است و نياز مبرم به تعميرات اساسى دارد آيا هيئت امناء مسجد مى توانند باقیمانده اجاره را صرف تعميرات مسجد نمايند؟
بايد صرف اطعام گردد. اگر در اين موقع ميسّر نيست، در مواقع ديگر اين كار انجام شود.
اجاره 99 ساله ملک وقفی
زمینی وقفی است که مورد وقف آن مربوط به سالهای قدیم بوده چندین سال بیش به اجاره ۹۹ ساله خانه بهداشت درآمده اخیرا با اجازه مسوولین بهداشت قسمتی از آن جزو ساختمان گلزار شهدا و قسمتی جزو محوطه بیرون کوچه در آمده لطفا احکام آن را بیان فرمایید؟
زمین وقفی را نمی توان از صورت خودش خارج کرد بعلاوه اجاره 99 ساله نیز باطل است مگر اینکه مقید باشد که هر سه سال مال الاجاره را طبق قیمت جدید بپردازد.
استفاده از موقوفه خاص در محل دیگر
آیا می توان از مالی که برای جایی وقف شده در محل دیگر استفاده کرد؟
فرشى را كه براى حسينيّه وقف كردهاند نمىتوان براى نماز به مسجد ببرند و اگر ندانند آن فرش مخصوص حسينيّه است يا نه، باز بردن آن به جاى ديگر صحيح نيست، همچنين ساير اموال وقف، حتّى مهر نماز مسجدى را به مسجد ديگرى نمىتوان برد.
محل مصرف درآمد موقوفه
در آمد موقوفه ها در چه راهى باید مصرف شود و تغییر مصرف آن در چه صورتى جایز است؟
طبق اصل مسلّم و روایت معروف «الوقوف على حسب ما یوقفها اهلها» باید درآمد موقوفه را طبق همان چیزى که در وقف نامه تصریح شده به کار گیرند، مگر آن که در یک یا چند بند قابل عمل نباشد مثلا ظرف مسى در عصر و زمان ما تبدیل به ظروف دیگر مى شود.
روش جبران ضرر وارد شده به موقوفه
وظایف کسی که موجب ایجاد ضرر و یا اتلاف موقوفه شده چیست؟ آیا کسب رضایت متولی موقوفه کافی است؟
کسب رضایت متولی موقوفه کافی نیست بلکه باید در صورت امکان موقوفه را به حال سابق برگرداند و اگر این کار ممکن نبود باید عوض آن را تحویل متولی دهد تا مطابق موقوفه قبلی وقف نماید و در هر صورت باید اجاره بهای این مدت را نیز باید بپردازد.
اطلاع از وقفی بودن زمینی که سالها در آن زراعت کرده
شخصی زمینی درمدت شصت سال کشت می کرده و هیچ گونه اطلاعی از موقوفه بودن زمین رانداشت، الآن سند دال برموقوفه بودن زمین کشف شده است : الف : وظیفه زارع نسبت به پرداخت موقوفه سنوات گذشته چیست؟ ب : اگر پرداخت تمام موقوفه سنوات گذشته عسر و حرج داشته باشد وظیفه زارع چیست؟ ج : اگر در سنوات گذشته بعضی سالها زمین کشت نمی شده است وظیفه چیست؟ د : در زمین تعدادی درختان گردو گشت شده است نحوه محاسبه موقوفه و درختان که خشک شده و از چوب آن استفاده شده تکلیف چیست؟
الف : باید حق موقوفه را بپردازد و اگر کسی آن زمین را در اختیار او قرار داده و سخنی از موقوفه بودن آن نزده او باید پرداخت کند. ب: در صورت عسر و حرج داشتن پرداخت حق موقوفه همه این سال ها تدریجا به مقدار توان پرداخت کنند. ج : در صورت عدم کشت در بعضی از سال ها اگر قابل کشت بوده و او کشت نکرده باید اجاره زمین را پرداخت کند. د: درختان کاشته شده در موقوفه آنها نیز وقف بوده اند چوب متعلق به وقف است و اگر شخص متصرف آن را کاشته تعلق به او دارد ولی اجاره زمین را باید پرداخت کند.
شک در وقف یا نذر بودن ملک
ملکی معلوم نیست که آیا وقف شده یا نذر، آیا حکم نذر پیدا میکند یا وقف ؟
با حفظ اصل ملک از منافع آن در مصارف مشترک وقف و نذر استفاده کنند.
اختیارات ولی فقیه هنگام تعارض رعایت مصلحت وقف با مصالح عام مسلمین
آیا در اختیارات ولی فقیه تفاوتی میان وقف با سایر موضوعات اجتماعی و احکام حکومتی وجود دارد؟اگر رعایت غبطه موقوفات عام و تامین مصلحت با مصالح مسلمین نیازهای عمومی یا اواویت های حکومتی در تزاحم قرار داشته باشد رعایت کدام یک مقدم است؟
موارد مختلف است.