كسى كه به آب دسترسی ندارد اگر برف يا يخ داشته باشد چنانچه ممكن است بايد آن را آب كند و با آن وضو يا غسل به جا آورد و الا باید تیمم کند.
باید نخست بدن و لباس را آب بکشد، بعد تیمّم کند و نماز بخواند، امّا اگر چیزى که بر آن تیمّم کند ندارد باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
هرگاه اطمينان دارد كه آب در محلى دورتر از اين مقدار، موجود است و وقت نماز نيز تنگ نشده، بايد به سراغ آن برود، مگر اينكه مشقّت فوقالعادهاى داشته باشد، ولى اگر احتمال دهد يا گمان داشته باشد كه آب در فاصله دورتر است جستجو لازم نيست.
هرگاه قبل از وقت نماز جستجو كند و آب پيدا نكند چنانچه تا وقت نماز در همانجا بماند لازم نيست دوباره به جستجوى آب برود مگر اينكه تغييرى در اوضاع محل پيدا شده باشد و همچنين اگر براى يك نماز جستجو كند براى نمازهاى ديگر تا تغييرى پيدا نشده جستجو لازم نيست.
از آب نجس نمى تواند استفاده کند و باید آب پاک را براى آشامیدن بگذارد و براى نماز تیمّم کند، البته دادن آب نجس به حیوان اشکالى ندارد.
اگر اين ريزش مو به عسر و حرج تبديل شود و چهره فرد به گونهاى مىشود كه به زحمت مىافتد مىتواند غسل جبيرهاى انجام دهد و اگر ممكن نشود تيمم كند.
در فرض سوال، اگر تجدید تیمّم در وسط نماز براى او میسر باشد بى آن که منافى نماز به جا آورد لازم است انجام گیرد، مگر این که تکرار آن باعث عسر و حرج شود که در این صورت واجب نیست.
در فرض سوال کافی است بر روی سنگ صیقلی تمیزی تیمم کند و اگر آن هم ضرر داشته باشد بدون وضو و تیمم نماز بخواند و احتیاطا بعدا اعاده کند.
مرتکب گناه شده، ولى نماز او در تنگی وقت با تيمّم صحيح است.
كسى كه مىداند مقدار كمى وقت دارد امّا مىترسد اگر سراغ وضو يا غسل برود به نماز نرسد بايد تيمّم كند.
اگر براى بيرون آوردن آب از چاه وسايلى لازم است بايد تهيّه كند، يا كرايه نمايد، هرچند به چند برابر قيمت معمول باشد، امّا اگر تهيّه وسايل يا خريدن خود آب وضو آنقدر هزينه مىخواهد كه نسبت به حال او ضرر دارد واجب نيست.
باید تیمّم کند و آب را نگه دارد، همچنین اگر انسان غیر مسلمانى جان او در خطر باشد باید آب را به او بدهد و تیمّم نماید، درباره حیوان نیز همین حکم جارى است.
