مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که فاصله صف مردان از جلو با صف زنان کمتر از 5 متر باشد نماز آنان باطل است مگر درجاهایی که ازدحام زیاد است مانند حرم پیامبر صلوات‌الله‌علیه و حرم امام رضا علیه‌السلام و مصلاهای نماز جمعه و مانند آن.

این کار اشکالی ندارد ولی درصورتی‌که نماز جماعت برپا شود و آن شخص قبل از رکوع رکعت اول نیاید حق او ساقط می‌شود.

مانند بیماری یا کاری که اگر به آن نرسد خسارت قابل‌ملاحظه‌ای وارد می‌شود

هرگاه مأموم به‌واسطه عذرى بعد از حمد و سوره امام از او جدا شد و نيّت فرادا كرد لازم نيست حمد و سوره را بخواند، ولى اگر پيش از تمام شدن حمد و سوره نيّت فرادا كند بايد آن مقدار را كه امام نخوانده بخواند.

بدون عذر نمى‏توان از جماعت جدا شد و نيّت فرادا كرد، خواه از اوّل تصميم بر اين كار داشته باشد، يا در اثناء نماز.

درصورتی‌که هتك جماعت يا توهين به امام جماعت محسوب شود، جايز نيست و نماز اشکال دارد. در غير اين صورت (موارد خاص مانند مسافرین در مساجد بین‌راهی یا کسبه که عجله دارند و در عرف هتک و توهین برداشت نمی‌شود) اشكالى ندارد.

درصورتی‌که یک رکن عقب بماند ادامه نماز را به‌صورت فرادا می‌خواند و بعد احتیاطاً نماز را اعاده می‌کند.

نماز او صحیح است و باید ادامه دهد و درصورتی‌که امام جماعت و مأمومین بلافاصله متوجه شوند و برخیزند و ادامه دهند نماز آن‌ها نیز صحیح است.

اگر امام در ركعتى كه تشهد ندارد اشتباهاً تشهد بخواند، يا در ركعتى كه قنوت ندارد اشتباهاً قنوت بخواند، مأموم نبايد تشهد و قنوت را بخواند، ولى نمى‏تواند پيش از امام برخيزد، يا پيش از امام به ركوع رود، بلكه بايد مطلب را با علامت و اشاره‏اى به او حالى كند و اگر نشد صبر كند تا امام تشهد و قنوت را تمام كند و بقيّه نماز را با او بخواند.

هرگاه مأموم سهواً قبل از امام به ركوع رود و طورى باشد كه اگر سر بردارد به مقدارى از قرائت امام مى‏رسد بايد برگردد و قرائت امام را درك كند و با او به ركوع رود و هرگاه مى‏داند به چيزى از قرائت امام نمى‏رسد احتياط واجب آن است كه سر بردارد و با امام نماز را تمام كند و نماز را دوباره بخواند. البته اگر هنگامی‌که امام مشغول گفتن الله‌اکبر قبل از رکوع است و فوراً امام به رکوع می‌رود اگر مأموم سهواً قبل از امام به رکوع برود تکلیفی ندارد و نماز او صحیح است.

به‌طورکلی در تمام مواردى كه مأموم بايد برگردد اگر عمداً برنگردد نمازش اشكال دارد.

هرگاه مأموم خيال مى‏كرد امام سر از سجده برداشته، او هم سر از سجده برداشت، بايد دوباره به سجده برود و اگر اين كار در هر دو سجده واقع شود زيادى دو سجده كه ركن است نماز را در اينجا باطل نمى‏كند، امّا اگر به سجده برگردد درحالی‌که در همان لحظه امام سر از سجده برداشته است، اگر در يك سجده چنين اتفاق افتد نمازش صحيح است و اگر در دو سجده باهم باشد نمازش باطل می‌شود.