محاسبه مسافت داخل شهرها در مسافت شرعی
آیا در فاصله چند شهر مسافت داخل شهر بین راه را باید حساب کرد؟
اگر قصد اقامت در آن شهرها را ندارد جزء مسافت محسوب میشود.
مسافت طی شده کمتر از هشت فرسخ شرعی نباشد
اگر شخصی بخواهد به شهری مسافرت نماید، چنانچه فاصلهی بین آن شهر تا محل زندگی او 24 کیلومتر باشد، باید نماز را شکسته بخواند؟
كسى كه رفتن و برگشتن او هشت فرسخ (حدود 43 كيلومتر) است بايد نماز را شكسته بخواند، خواه رفتنش چهار فرسخ (5/ 21 كيلومتر تقريباً) باشد يا كمتر يا بيشتر، همين اندازه كه رفتن و برگشتن او هشت فرسخ باشد نماز شكسته است و خواه در همان روز و شب برگردد يا فاصلهاى بيفتد، مگر اينكه در بين اين مسافت، ده روز قصد اقامه كند.
محلی که دو راه مختلف دارد
در صورت مسافرت مکلّف به شهری که دو راه مجزا دارد که یکی از راهها به مقدار مسافت شرعی و راه دیگر کمتر از آن باشد، برای نماز چه وظیفهای دارد؟
هرگاه محلی دو راه دارد كه يكى كمتر از هشت فرسخ و ديگرى هشت فرسخ يا بيشتر است، اگر از راه اوّل برود بايد نمازش را تمام بخواند و اگر از راه دوم برود نمازش شكسته است.
رجوع در مقدار مسافت به مرجع دیگر
آیتالله مکارم مسافت شرعی را 43 کیلومتر میدانند و بقیه مراجع 45 کیلومتر، آیا میشود در این مسئله ازنظر ایشان پیروی نکرد و به نظر مرجع دیگری عمل کرد؟ (آقا فرموده اگر به مقدار مرجع در این مسئله آگاهی دارد اشکالی ندارد، با توجه به اینکه مراجع دیگر این مقدار آگاهی را دارند تبعیت از آنان چه حکمی دارد.)
درصورتیکه تحقیق کافی کرده باشد اشکالی ندارد.
نماز و روزه تمام به تصور کمتر بودن مسافت و کشف خلاف
اهالی روستا به تصور اینکه فاصلهی شان از شهر کمتر از حد مسافت شرعی است سالها نماز را در سفر به شهر تمام میخواندند ولی امامجمعه جدید تحقیق کرده و مسافت بیش از مسافت شرعی بوده حکم نماز و روزههای سابق چیست؟
در مواردی که یقین دارید نماز را در شهر کامل خواندهاید تدریجاً بهطور شکسته قضا کنید و در مواردی که یقین ندارید و یا شک دارید وظیفهای ندارید همینطور در مورد روزهها.
تردد میان دو محلى که کمتر از چهار فرسخ است
اگر فردی بین دو محلی که فاصلهی آن به مقدار مسافت شرعی نیست، چند مرتبه رفتوآمد نماید، وظیفهی او در مورد نماز چیست؟
اگر میان دو محلی كه فاصله آن كمتر از چهار فرسخ است چند مرتبه رفتوآمد كند نماز او شكسته نخواهد بود، هرچند رویهمرفته هشت فرسخ و بيشتر شود مگر اينكه عرفاً به او مسافر بگويند و در اين صورت بنا بر احتياط واجب هم نماز را تمام و هم شكسته بخواند.
مبدأ محاسبه مسافت شرعی برای شاغلین
شخصی در بیست کیلومتری محل سکونت مشغول به کار است و این کار چند سالی ادامه دارد، اگر بخواهد به مکانی برود مسافت شرعی را از محل کار محاسبه نماید یا از محل سکونت؟ همچنین موقع برگشتن از سفر وقتی به محل کار رسید نماز و روزهاش کامل است یا باید به وطن برگردد؟
اگر محل کار احکام وطن (مثلاً یک سال در آنجا مشغول باشد) را پیدا کند از محل کار محاسبه میشود؛ لذا اگر مقصد، کمتر از مسافت شرعی باشد نماز کامل است و اگر مسافت شرعی باشد نماز شکسته میشود.
دلیل مقدار مسافت شرعی
بر طبق روایت «اذا ذهب بریداً و رجع بریداً فقد شغل یومه» در زمان قدیم مسافرت 8 فرسخی، یک روز طول میکشید با توجه به اینکه در زمان فعلی اینچنین نیست آیا همچنان شخص با طی 8 فرسخ، حکم مسافر را دارد؟
در روایات، در مورد سؤال از پیامبر صلیالله علیه و اله برای نماز مسافر آمده است که ایشان فرمودند: جبرئیل بر من نازل شد و گفت فاصله میان دو کوهی که در دو طرف مدینه است، حدّ سفر خواهد بود و بعد از اندازهگیری 4 فرسخ بوده است؛ بنابراین معیار حکم مسافر، یک روز مسافرت نیست بلکه طی مسافت شرعی است که نسبت به امروز هم تغییر نکرده است.
حکم نماز در سفر با طی الارض
کسی با طی الارض بهجای دیگری رفته است نمازش در آنجا تمام است یا حکم مسافر را دارد؟
درصورتیکه بیش از مسافت شرعی باشد حکم مسافر را دارد.