مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

کارخانه‌ها و مغازه¬های بین راه جزء شهر نیستند و آخرین خانه‌های شهر، حدّ نهایت محسوب می‌شود.

در مواردی که یقین دارید نماز را در شهر کامل خوانده‌اید تدریجاً به‌طور شکسته قضا کنید و در مواردی که یقین ندارید و یا شک دارید وظیفه‌ای ندارید همین‌طور در مورد روزه‌ها.

كسى كه رفتن و برگشتن او هشت فرسخ (حدود 43 كيلومتر) است بايد نماز را شكسته بخواند، خواه رفتنش چهار فرسخ (5/ 21 كيلومتر تقريباً) باشد يا كمتر يا بيشتر، همين اندازه كه رفتن و برگشتن او هشت فرسخ باشد نماز شكسته است و خواه در همان روز و شب برگردد يا فاصله‏اى بيفتد، مگر اين‏كه در بين اين مسافت، ده روز قصد اقامه كند.

هرگاه محلی دو راه دارد كه يكى كمتر از هشت فرسخ و ديگرى هشت فرسخ يا بيشتر است، اگر از راه اوّل برود بايد نمازش را تمام بخواند و اگر از راه دوم برود نمازش شكسته است.

اگر شك دارد سفر او هشت فرسخ است يا نه نبايد نماز را شكسته بخواند، ولى در صورت شك بايد از كسانى كه به آن راه آشنا هستند تحقيق كند، مگر اين‏كه مشقّت زيادى داشته باشد.

هرگاه يقين دارد سفر او هشت فرسخ است و نماز را شكسته بخواند، بعد بفهمد هشت فرسخ نبوده، نمازش باطل است و بايد آن را اعاده كند و چهار ركعت بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.

اگر میان دو محلی كه فاصله آن كمتر از چهار فرسخ است چند مرتبه رفت‌وآمد كند نماز او شكسته نخواهد بود، هرچند روی‌هم‌رفته هشت فرسخ و بيشتر شود مگر اين‏كه عرفاً به او مسافر بگويند و در اين صورت بنا بر احتياط واجب هم نماز را تمام و هم شكسته بخواند.

اگر محل کار احکام وطن (مثلاً یک سال در آنجا مشغول باشد) را پیدا کند از محل کار محاسبه می‌شود؛ لذا اگر مقصد، کمتر از مسافت شرعی باشد نماز کامل است و اگر مسافت شرعی باشد نماز شکسته می‌شود.

در روایات، در مورد سؤال از پیامبر صلی‌الله علیه و اله برای نماز مسافر آمده است که ایشان فرمودند: جبرئیل بر من نازل شد و گفت فاصله میان دو کوهی که در دو طرف مدینه است، حدّ سفر خواهد بود و بعد از اندازه‌گیری 4 فرسخ بوده است؛ بنابراین معیار حکم مسافر، یک روز مسافرت نیست بلکه طی مسافت شرعی است که نسبت به امروز هم تغییر نکرده است.

درصورتی‌که بیش از مسافت شرعی باشد حکم مسافر را دارد.