مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر كسى گوش و چشم او از معمول ضعیف‌تر يا بسيار قوی‌تر است اعتبارى به آن نيست بلكه اعتبار به گوش و چشم‌های معمولى است.

ديده نشدن خانه‌های شهر معتبر نیست، زیرا در روايت «اذا تواري من البیوت» آمده نه «اذا تواري البیوت» و اگر مخفي شدن خانه‌ها را در نظر گرفته شود حدّ ترخص بسيار بيشتر خواهد شد. بنابراين، اگر مردم شهر مسافر را نبينند يا مسافر آن‌ها را نبيند يا صداي اذان را نشنود، حدّ ترخص خواهد بود.

نماز و روزه مسافر با رسیدن به حد ترخص کامل یا شکسته می‌شود، یعنی اگر به وطن برمی‌گردد مردم شهر او را ببینند و صدای اذان را بشنود که در این صورت کامل است و اگر از وطن خارج می‌شود مردم شهر او را نبینند و او صدای اذان را نشنود.

هرگاه به‌جايى برسد كه اذان شهر را كه معمولاً در جاى بلند می‌گویند نشنود نمازش شكسته است، هرچند اذانى را كه با بلندگوهای قوى می‌گویند بشنود.

تابلوى وزارت راه و شهردارى به‌تنهایی ملاك نيست بلکه ملاك آخرين خانه‌هاى شهر است و خانه‌هاى پراكنده بيرون شهر و کارخانجات معیار نیست.

هرگاه شك كند به حدّ ترخص رسيده يا نه بايد نماز را تمام بخواند.

هرگاه كسى در اثناء مسافرت به حد ترخص وطنش برسد نمازش در آنجا تمام است، ولى اگر می‌خواهد سفر خود را ازآنجا (وطن) هشت فرسخ يا بيشتر ادامه دهد، زمانی که از وطن خارج شد و به حدّ ترخص رسيد بايد نماز را شكسته بخواند.

ما از جریان کار آن‌ها هنوز اطلاعی نداریم.

آن‌قدر از آخرین منزل دور شوند که صدای اذان را نشنوند.

«حدّ ترخص» یعنى از وطن یا محل اقامتش به‌اندازه‌ای دور شود که صداى اذان شهر را نشنود و مردم شهر او را نبینند، امّا دیدن و ندیدن دیوارهاى شهر اثرى ندارد، ضمناً باید در هوا گردوغبار یا مه یا چیز دیگرى که مانع دیدن است یا سروصدایی که مانع شنیدن است وجود نداشته باشد و اگر یکى از این دو علامت حاصل شود کافى است، به‌شرط اینکه یقین به نبودن دیگرى نداشته باشد و الا احتیاط واجب جمع میان نماز شکسته و تمام است.

معیار حد ترخص هوایی آن است که اگر فضا ساکت باشد صدای اذان را نشنود و افراد روی زمین دیده نشوند و در سفرهای هوایی حدّ ترخص بسیار زود حاصل می‌شود، چنددقیقه‌ای که از محل دور شوند به حدّ ترخص می‌رسند.

ملاک عرف است نه اتصال خانه‌ها و الا خانه‌های بعضی از شهرهای شمال چسبیده به هم‌اند.