مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر زمين موات بوده است كسى مالك آن مى‏شود كه آن را آباد كند (مثلاً خانه بسازد) و اگر سابقاً آباد بوده تعلّق به مالك سابق دارد و اجازه او لازم است؛ مگر این‌که او از طريق غصب بر آن مسلط شده باشد و صاحب اصلى معلوم نباشد، كه بايد با اجازه حاكم شرع به نيازمندان داد.

هرگاه زمين مزبور سابقه ملكى نداشته باشد، يا احتمال موات‏ بودن آن از روز اوّل برود حكم وقف بر آن جاری نمى‏شود؛ امّا اگر سابقه ملکیت داشته و براى قبرستان واگذارشده است حكم وقف بر آن جاری است.

در زمان حكومت اسلامى، احياء موات مى‏بايست با اجازه حكومت باشد و نمى‏توان خودسرانه عمل كرد. پس ما فرق مى‏گذاريم بين زمین‌های مواتى كه در زمان شاه احياء شده كه مالك مى‏شوند و بين زمین‌هایی كه الآن مخفيانه احياء مى‏شود، چون اراضى موات جزء انفال محسوب مى‏شود كه از اموال امام است و زمانى كه نائب امام مسلط باشد نمى‏توان بدون اجازه او اقدام كرد.