مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه كلمه يا تلفّظ آيه يا ذكرى را صحيح مى‏دانسته و مدّتى در نمازها خوانده و بعد مى‏فهمد غلط بوده، نمازش اعاده ندارد، هرچند احتياط مستحب اعاده يا قضاى آن است.

خواندن این سوره‌ها به‌قصد رجاء در این نمازها اجر و پاداش دارد و می‌تواند بعضی را در رکعت اول و بعضی را در رکعت دوم به‌جا آورد و اشتباه و نظایر آن، سوره‌هایی است که ازنظر مقدار هم‌اندازه آن‌ها باشند.

اولویت با صحیح خواندن است و اگر نمی‌تواند به اخفات بخواند.

اگر جاهل قاصر باشد نماز صحیح است والا قضا کند.

كسى نمى‏تواند براى یاددادن واجبات نماز، مزد بگيرد (بنابر احتياط واجب) امّا براى مستحبات مانعى ندارد، مگر اینکه از شعائر دين باشد يا حفظ احكام الهى منوط به تعليم آن گردد.

كسى كه درياد گرفتن قرائت و ذكر نماز كوتاهى كرده نمازش باطل است و اگر وقت تنگ‌شده احتياط واجب آن است كه با جماعت نماز بخواند و اگر دسترسى به جماعت ندارد نمازش در تنگى وقت صحيح است.

اشکال دارد.

هرگاه يكى از كلمات حمد و سوره يا ذكرهاى ديگر نماز را نداند، يا زیروزبر آن را غلط بخواند، يا حرفى را به حرف ديگرى تبديل كند، مثلاً به‌جاى (ض) (ز) بگويد به‌طوری‌که ازنظر لغت عرب غلط باشد، نماز او باطل است.

در جماعت همه اذکار را آهسته می‌خواند.

در ركعت اوّل و دوم نمازهاى واجب روزانه بايد بعد از تكبيرة الاحرام سورة حمد را قرائت كند و بعدازآن بنا بر احتياط واجب يك سورة تمام از قرآن مجيد را بخواند.

نمازهایی که بدون تقلید و به‌صورت غلط خوانده‌اید را تدریجاً قضا کنید اما در آن مدتی که تقلید کرده‌اید و رساله نگرفته‌اید و گرفتار اشتباه بودید قضا ندارد بعدازاین کاملاً مراقب باشید.

پاسخ اجمالی:تمام اذکار و قرائت‌ها به‌قصد انشاء است به‌جز سوره‌ای که بعد از حمد می‌خوانند. پاسخ تفصیلی:در مورد اذکار و الفاظ نماز و قرائت حمد و غیره فهم معنا و قصد انشا نه‌تنها جایز، بلکه بسیار خوب است و در اینجا توجّه به چند نکته لازم به نظر می‌رسد:1 ـ شکی نیست که هدف از این الفاظ معانى آن است. هدف، تسبیح و تهلیل و حمد و ستایش خداست و این امر با قصد لفظ بدون قصد معنا حاصل نمی‌شود. حتّى به عقیده ما سوره حمد نیز چنین است. آیات و تعبیرات سوره حمد به خوبى نشان می‌دهد که از لسان بنده در برابر پروردگار است و این تصوّر که قصد انشا در آن با قصد قرآنیّت منافات دارد، اشتباه بزرگى است که باید از آن به خدا پناه برد، زیرا هدف سوره حمد را به‌کلی از بین می‌برد به‌خصوص بعد از ملاحظه روایاتى که درباره سوره حمد آمده است.2 ـ شکی نیست که سوره توحید، یا سوره‌های دیگر که در نماز می‌خوانیم، از این امر مستثنى است؛ و هدف حکایت کلمات خداوند براى گرفتن پند و اندرز و تعلیم است (مثلاً هیچ‌کس در «قُلْ هُوَ اللهُ اَحدٌ» قصد انشا نمی‌کند).3 ـ قصد معنا گاه تفصیلى است (مانند قصد خواص) و گاه اجمالى است (مانند آنچه عوام قصد می‌کنند.) عوام اجمالاً می‌دانند این کلمات، حمد و تسبیح و تمجید و ثنا و دعاست، ولى جزئیات آن را نمی‌دانند.4 ـ حق این است که قصد اجمالى کافى است و بر عوام لازم نیست که معانى الفاظ نماز را به‌طور تفصیل بدانند، زیرا می‌دانیم اقوام زیادى غیر از اهل لسان وارد اسلام شدند که به غیر زبان عربى سخن می‌گفتند، اگر دانستن معانى تفصیلیّه قرائت و اذکار نماز واجب بود، باید در کلام پیغمبر اکرم (صلی‌الله علیه واله)، یا در روایات ائمّه (علیهم‌السلام)، اشاره‌ای به آن می‌شد. مخصوصاً بعضى امامان مانند حضرت امام رضا (علیه‌السلام) که مدّت‌ها در میان ایرانیان می‌زیسته‌اند.