نمازهایی که بدون مهر خواندهشده
شخصی که در کشورهای اهل سنت چند سال بدون مهر نماز خوانده و حتی مدتی در ایران هم این کار را تکرار کرده، چه وظیفهای دارد؟
اگر به خاطر تقیه و یا جاهل قاصر بودن این کار را کرده نمازهای سابق صحیح است.
سجده بر مقدار کمتر از بندانگشت بهصورت سهوی
اگر بهصورت سهوی بر مقدار کمتر از اندازه مهر و مانند آن سجده گردد، حکم نمازهای سابق چیست؟
با توجه به اینکه مسمای سجده محقق شده است، نمازهای سابق صحیح است.
عدم رعایت موضع پیشانی نسبت به زانوها بهصورت سهوی
اگر بهصورت سهوی پیشانی درجایی گذاشته شود که بیش از چهار انگشتبلندتر یا پائین تر از زانوها باشد، چه حکمی دارد؟
هرگاه پيشانى را سهواً برجایی بگذارد كه از محل زانوها يا انگشتان پا بيش از چهار انگشت بسته، پستتر و بلندتر باشد، اگر بلندى به حدّى است كه به آن سجده نمیگویند بايد سر را بردارد و روى چيزى بگذارد كه بلندى آن از چهار انگشت بسته كمتر است، امّا اگر بهقدری است كه سجده به آن میگویند واجب است پيشانى را از روى آن به روى چيزى بكشد كه بهاندازه چهار انگشت بسته يا كمتر است و اگر كشيدن پيشانى ممكن نيست، احتياط واجب آن است كه نماز را تمام كند و دوباره بخواند.
وظیفه ناتوان از سجده در محل تقیه
کسی که نمیتواند برای سجده خم شود در مکه روی چه چیزی سجده کند؟
چیزی مانند دستمالکاغذی را با دست نگه دارد و پیشانی را بر آن قرار دهد.
عدم توانایی بر انجام سجده
شخصی که به خاطر کهولت سن یا به خاطر کمردرد قادر به انجام سجده نیست، وظیفهی او چه است؟
كسى كه نمیتواند پيشانى را بر زمين بگذارد بايد بهاندازهای كه میتواند خم شود و مهر یا چیز ديگرى كه سجده بر آن صحيح است بر محل بلندترى قرار دهد كه پيشانى به آن برسد و كف دستها و زانوها و انگشتان را بهطورمعمول بر زمين بگذارد هرگاه نتواند خم شود بايد با سر اشاره كند و الا با چشمها اشاره مینماید، يعنى آن را بهقصد سجده میبندد و به نيّت سر برداشتن باز میکند و درهرصورت احتياط واجب آن است که مهر را بلند كند و بر پيشانى بگذارد، اگر هیچیک از اینها را نتواند احتياط واجب اين است كه در قلبش نيّت سجده كند.
حکم سجده باوجود زخم یا دمل در پیشانی
چنانچه در پیشانی زخم یا دمل باشد، نحوهی بهجا آوردن سجده چگونه است؟
هرگاه در پيشانى دمل و مانند آن باشد و نتواند آن را بر مهر و مانند آن بگذارد میتواند مهر را در کنار پيشانى يا در هر دو طرف قرار دهد و مهر را در هر دو طرف آنقدر از زمين بلند كند كه دمل در وسط آن قرار گيرد بهشرط اينكه از چهار انگشت بسته بلندتر نباشد و هرگاه دمل يا زخم تمام پيشانى را گرفته باشد بايد به يكى از دو طرف بيرون پيشانى سجده كند و اگر ممكن نيست چانه را بر مهر میگذارد و اگر آنهم ممكن نيست هر جاى از صورت كه ممكن شود بر مهر بگذارد و اگر به هيچ جاى از صورت ممكن نشود بايد بهاندازهاى كه میتواند خم شود.
بالا آوردن مهر در سجدههای مستحب
در بعضی از اعمال مستحبی و دعاها آمده است که مثلاً بعد از فلان دعا به سجده بروید و ذکر چند سطری بگویید با توجه به اینکه بعضی از این ذکرها طولانی هستند و حفظ کردن آنها مشکل است آیا میشود مهر را با دست به پیشانی گذاشت و در حال نشسته و بدون اینکه به سجده برویم ذکر گفت؟
میتواند مهر را روی دست بگیرد و یا با اشاره سجده کند.
بالا آوردن مهر برای معذور
شخصی درزمانی كه قادر به سجده نبوده درحالیکه بايد محل سجده ثابت باشد، بادست مهر را به پيشاني نهاده است. نمازش چه حکمی دارد؟
نمازش صحیح است اما اگر بتواند مهر را بر چیزی بگذارد و سجده کند مقدم است.
بالا آوردن مهر و اصابت به پیشانی
اگر هنگام سجده مهر را كمى بالا بياوريم كه به پيشانى بخورد بعد مهر بيفتد و دوباره پيشانى را بر مهر بگذاريم اشكال دارد؟
گذاشتن مهر بر پيشاني با دست در حال اختيار سجده محسوب نمیشود و اگر مهر را بردارند و بر زمين بگذارند سپس سجده کنند صحيح است.
انگشتان نیز جزء کف دست است
منظور از کف دست در سجده چیست؟ چنانچه شخصی كف دست بر خود را بر روي زمين قرار بدهد ولي انگشتها روي زمين نباشد چه عمداً و چه سهواً چه حكمي دارد؟
در مورد کف دست، ملاک استیعاب عرفی است یعنی اینکه مردم بگویند دستش را بر روی زمین گذاشته است هرچند تمام آن با زمین تماس نداشته باشد. لذا لازم است انگشتان را نیز در سجده بر زمین بگذارند و اگر عمداً بر روی زمین نگذارد، نماز اشکال دارد.
انجام سجده بهصورت غیرمعمول
اگر شخصی سجده را بهصورت عادی انجام ندهد، سجدهی او چه حکمی دارد؟
هرگاه بهطور غیرمعمول سجده كند مثلاً بخوابد و هفت عضو بدن را بر زمين بچسباند سجدهاش باطل است.