مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر سهوی بوده و یا از روی جهل (جاهل قاصر باشد) باشد نماز صحیح است.

اگر قرائت مشهور در میان مسلمین باشد مانعى ندارد، ولى ازآنجاکه در زمان ما، مشهور همان قرائت عاصم مطابق روایت حفص است که در قرآن‌های معمولى موجود است گرفتن از قرائات دیگران خالى از اشکال نیست.

پاسخ اجمالی:تمام اذکار و قرائت‌ها به‌قصد انشاء است به‌جز سوره‌ای که بعد از حمد می‌خوانند. پاسخ تفصیلی:در مورد اذکار و الفاظ نماز و قرائت حمد و غیره فهم معنا و قصد انشا نه‌تنها جایز، بلکه بسیار خوب است و در اینجا توجّه به چند نکته لازم به نظر می‌رسد:1 ـ شکی نیست که هدف از این الفاظ معانى آن است. هدف، تسبیح و تهلیل و حمد و ستایش خداست و این امر با قصد لفظ بدون قصد معنا حاصل نمی‌شود. حتّى به عقیده ما سوره حمد نیز چنین است. آیات و تعبیرات سوره حمد به خوبى نشان می‌دهد که از لسان بنده در برابر پروردگار است و این تصوّر که قصد انشا در آن با قصد قرآنیّت منافات دارد، اشتباه بزرگى است که باید از آن به خدا پناه برد، زیرا هدف سوره حمد را به‌کلی از بین می‌برد به‌خصوص بعد از ملاحظه روایاتى که درباره سوره حمد آمده است.2 ـ شکی نیست که سوره توحید، یا سوره‌های دیگر که در نماز می‌خوانیم، از این امر مستثنى است؛ و هدف حکایت کلمات خداوند براى گرفتن پند و اندرز و تعلیم است (مثلاً هیچ‌کس در «قُلْ هُوَ اللهُ اَحدٌ» قصد انشا نمی‌کند).3 ـ قصد معنا گاه تفصیلى است (مانند قصد خواص) و گاه اجمالى است (مانند آنچه عوام قصد می‌کنند.) عوام اجمالاً می‌دانند این کلمات، حمد و تسبیح و تمجید و ثنا و دعاست، ولى جزئیات آن را نمی‌دانند.4 ـ حق این است که قصد اجمالى کافى است و بر عوام لازم نیست که معانى الفاظ نماز را به‌طور تفصیل بدانند، زیرا می‌دانیم اقوام زیادى غیر از اهل لسان وارد اسلام شدند که به غیر زبان عربى سخن می‌گفتند، اگر دانستن معانى تفصیلیّه قرائت و اذکار نماز واجب بود، باید در کلام پیغمبر اکرم (صلی‌الله علیه واله)، یا در روایات ائمّه (علیهم‌السلام)، اشاره‌ای به آن می‌شد. مخصوصاً بعضى امامان مانند حضرت امام رضا (علیه‌السلام) که مدّت‌ها در میان ایرانیان می‌زیسته‌اند.

درصورتی‌که همان سنگ مخصوص بوده باشد سجده بر آن مانعی ندارد.

سجده بر سنگ‌های معدنى مانند سنگ مرمر و سنگ‌های سفيد و سياه و حتّى عقيق اشكال ندارد و هم‌چنین سجده بر سنگ‌آهک و سنگ گچ چه قبل از پخته شدن و چه بعدازآن صحيح است.

سجده بر ناخن، مطلقاً صحیح نیست. بر پشت دست نیز تا زمانی که چیزهایی که سجده بر آن صحیح است، در اختیار دارد، صحیح نیست، هم‌چنین در سجده‌های مستحبی می‌توانند بر فرش سجده نمایند.

احتياط در ترک این کار است.

بايد موقع گفتن تکبیره‌الاحرام بدن آرام باشد و اگر درحالی‌که مثلاً قدم برمی‌دارد الله‌اکبر بگويد باطل است و چنانچه سهواً بگويد احتياط واجب آن است كارى كند كه نماز باطل شود (مثلاً صورت را (مثلاً صورت را از قبله برگرداند)) و دوباره تکبیر بگويد.

اشکال دارد.

اگر موقعى که ذکر سجده را می‌گوید، یکى از هفت عضو را عمداً از زمین بردارد، نماز او باطل می‌شود، ولى موقعى که مشغول گفتن ذکر نیست، اگر غیر از پیشانى، جاهاى دیگر را از زمین بردارد و دوباره بگذارد، اشکال ندارد.

ذکر یونسیه به‌عنوان یک نوع دعا در سجده نماز مانعی ندارد.

سجده كردن روى چيزى كه بدن روى آن آرام نمی‌گیرد اشكال دارد، ولى اگر در كشتى و قطار و مانند آن بتواند واجبات نماز را در حال حركت رعايت كند نمازش صحيح است، اگر انسان روى تشك يا چيز ديگرى سجده كند كه بدن در اوّل آرام نيست و بعد آرام می‌گیرد مانعى ندارد.