نسبت به سال‌ها و طبق عرف در چند قسط کسر کند.
اگر احتمالی در ذهن دارد به آن عمل کند و الا یک پانزدهم بدهد.
وجه کاه را از مخارج زراعت کم کنند.
اگر زكات خرما يا كشمش بر او واجب باشد نمىتواند زكات را از رطب تازه يا انگور بدهد (ولى می‌تواند رطب تازه يا انگور را به مستحق بفروشد بعد بدهى او را از باب زكات حساب كند) امّا اگر بخواهد رطب يا انگور را قبل از خشك شدن بفروشد می‌تواند زكات آن را از خودش بدهد.
درصورتی‌که قبل از تعلّق زکات، به پسرانش واگذار کند و سهم هر یک از آنان به حدنصاب برسد، زکات دارد ولی در غیر این صورت زکات واجب نیست؛ ضمناً اگر بعد از شروع رسیدن خرما واگذار کند باید زکات آن را بپردازند.
برای اینکه مقدار زکات غلات مشخص شود باید نوع آبیاری محصولات را ملاحظه نمود، بنابراین: الف: مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور درصورتی‌که از آب باران، يا قنات و نهر و سد و يا رطوبت زمين مشروب شود، یک‌دهم است. ب: مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور درصورتی‌که با آب چاه‌های عميق و نيمه عميق و کم‌عمق، يا به‌وسیله دلو و دست و حيوان از چاه يا رودخانه آب بكشد و آن را آبیاری سازد زكات آن‌یک بيستم است. ج: اگر زراعتى با هر دو نوع مذکور آبيارى شود درحالی‌که زمین نیازی به آبیاری نوع دیگر نداشته یا اینکه آبیاری نوع دیگر به‌قدری كم باشد كه به‌حساب نيايد یا اصلاً اين كار تأثیری در محصول نداشته باشد بايد مطابق آنكه غالباً آبیاری شده زكات بدهد، ولى اگر از هر دو به مقدار قابل‌توجهی آبیاری شده است، مثلاً نصف يا ثلث مدّت با آب باران و بقيّه با آب چاه مشروب شده، بايد زكات آن را نيمى به‌حساب یک‌دهم و نيمى به‌حساب یک‌بیستم بدهد.
زكات گندم و جو و خرما و كشمش وقتى واجب است كه به حدنصاب برسد و نصاب آن‌ها «288 من تبريز، 45 مثقال كمتر» است كه حدود «847 كيلوگرم» برآورد شده (كمى كمتر از سه خروار).
اگر محصول زراعت او خوب و بد دارد بايد زكات هرکدام را از خود آن بدهد و يا قيمتش را حساب كند و نمىتواند زكات همه را از جنس بد بدهد و اگر همه را از خوب بدهد بهتر است.
زكات گندم و جو وقتى واجب می‌شود كه دانه آن بسته شود و به آن گندم و جو گويند ولى وقت دادن زكات در گندم و جو زمانى است كه آن را خرمن كنند و کاه را جدا نمايند.
زكات انگور و كشمش موقعى است كه ميوه برسد و به آن انگور گويند و همچنين در مورد خرما زمانى است كه خرما برسد و قابل‌خوردن شود؛ ولى وقت دادن زکات در خرما و كشمش موقعى است كه خشك شود، مگر اينكه بخواهند آن را به‌صورت تر مصرف كنند كه بايد زكات آن را بدهند به‌شرط اینکه خشک‌شده آن به حدنصاب برسد.
درصورتی‌که هرکدام از آن‌ها هرچند به صورتی تخمینی به حدنصاب رسیده باشد باید زکاتش پرداخت شود.
