چگونگی محاسبهی زکات در صورت کشت مخلوط گندم و زکات
درصورتیکه گندم و جو را بهصورت مخلوط کاشتهاند، نصاب زکاتش را چگونه محاسبه میکنند؟
درصورتیکه هرکدام از آنها هرچند به صورتی تخمینی به حدنصاب رسیده باشد باید زکاتش پرداخت شود.
درصورتیکه هرکدام از آنها هرچند به صورتی تخمینی به حدنصاب رسیده باشد باید زکاتش پرداخت شود.
کسر میشود، ضمناً اگر محصول بعد از تعلق زکات تلف شود، زکات را از محل پرداختی بیمه کسر میکنند.
هرگاه درخت انگور يا خرما را بخرد قيمت آن مسلماً جزءِ مخارج نيست و اگر خرما يا انگور را پيش از رسيدن بخرد احتياط واجب آن است كه پول آن را نيز از محصول كم نكند، همچنين پولى را كه براى خريد زمين مىدهد جزءِ مخارج نيست.
اگر گرفتن سهمى از زراعت در مقابل همه کارهای کشاورزى باشد (آنچنانکه در میان مالک و رعیت در بلاد ما معمول است) زکات به سهم آنها تعلّق میگیرد؛ بهشرط اینکه سهم آنها به حدنصاب برسد. امّا اگر سهم را فقط در مقابل درو کردن یا مانند آن بگیرد ـ یعنى بعد از وقت تعلّق زکات ـ در این صورت چیزى بر کارگر نیست.
اگر انسان در چند شهر كه فصل آنها با يكديگر اختلاف دارد، يعنى زراعت و ميوه آنها در یکوقت به دست نمىآيد، گندم يا جو يا خرما و انگور داشته باشد، همه آنها محصول يك سال حساب میشود و چنانچه چيزى كه اوّل مىرسد بهاندازه نصاب باشد بايد زكات آن را بدهد و زكات بقيّه را هر وقت به دست آيد مىپردازد و اگر آنچه اوّل مىرسد بهاندازه نصاب نباشد، صبر مىكند تا بقيّه آن برسد، اگر رویهمرفته به مقدار نصاب شود زكات آن واجب است.
درصورتیکه قبل از تعلّق زکات، به پسرانش واگذار کند و سهم هر یک از آنان به حدنصاب برسد، زکات دارد ولی در غیر این صورت زکات واجب نیست؛ ضمناً اگر بعد از شروع رسیدن خرما واگذار کند باید زکات آن را بپردازند.
در صورتى زكات آن واجب است كه خشکشده آنها بهاندازه نصاب باشد.
اگر زكات خرما يا كشمش بر او واجب باشد نمىتواند زكات را از رطب تازه يا انگور بدهد (ولى میتواند رطب تازه يا انگور را به مستحق بفروشد بعد بدهى او را از باب زكات حساب كند) امّا اگر بخواهد رطب يا انگور را قبل از خشك شدن بفروشد میتواند زكات آن را از خودش بدهد.
وزن کاه را در نصاب گندم محاسبه نمیکنند یعنی وزن خالص گندم اگر به حدنصاب برسد زکات به آن تعلق میگیرد.
کسر اینگونه مخارج از زکات بنابر احتیاط واجب جایز نیست.