در اداى زكات نبايد كوتاهى كرد يعنى موقعى كه زكات واجب می‌شود بايد آن را به فقير يا حاكم شرع برساند، ولى اگر منتظر فقير معينى باشد يا بخواهد به فقيرى بدهد كه از جهتى برترى دارد می‌تواند انتظار او را بكشد، ولى احتياط واجب آن است كه در اين صورت زكات را از مال جدا كند.
حاكم شرع می‌تواند مأمورى براى جمع‌آوری زكات تعيين كند تا بعد از جدا كردن گندم و جو از کاه، يا خشک شدن خرما و انگور، زكات را جمع‌آوری كند و اگر از پرداختن زكات كه حقّ محرومان است خوددارى نمايند می‌تواند به‌زور از آن‌ها بگيرد.
احتیاط واجب آن است که زکات را بپردازد ولی اگر قبل از ماه دوازدهم این کار را بکند زکات به او تعلق نمی‌گیرد.
اگر از زكاتى كه كنار گذاشته منفعتى حاصل شود، مثلاً گوسفندى باشد كه بره بياورد، آن نيز جزء مال زكات است.
انسان نمی‌تواند زكاتى را كه جدا كرده و كنار گذاشته بردارد و چيز ديگرى به‌جای آن بگذارد.
پرداخت زکات باید با رضایت مالک باشد ولی در صورت عدم پرداخت، حاکم شرع می‌تواند با اعمال زور حقّ بیت‌المال را بگیرد.
هرگاه كسى كه بدهكار است و زراعتى نيز دارد فوت كند و ورثه پيش از آن‌که زكات زراعت واجب شود دين او را از اموال ديگرى بدهند، هركدام از ورثه سهمش به‌اندازه زكات برسد بايد زكات را بدهد.
اگر زكات را از خود مال جدا كند می‌تواند در بقيّه آن تصرف نمايد و اگر از مال ديگرى كنار بگذارد می‌تواند در تمام آن مال تصرف كند.
هرگاه شك كند كه زكات واجب را پرداخته يا نه بايد بدهد، هرچند شک او مربوط به زكات سال‌های گذشته است.
چون نزاع بر سر اجراي حکم مستحب و اموال صبي است، ولايت فردي که پرداخت زکات را انکار می‌کند مقدّم می‌شود.
كسى كه می‌تواند زكات را به مستحق برساند اگر كوتاهى كند و مال از بين برود ضامن است و بايد عوض آن را بدهد ولى اگر كوتاهى نكرده باشد چيزى بر او نيست.
