مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

طفل شیرخوارى كه از مادر يا دايه شير مى‏خورد، فطره او بر كسى‏ است كه مخارج مادر يا دايه را مى‏پردازد و اگر از اموال خود آن طفل خرجش را بردارند فطره او بر كسى واجب نيست، نه بر خودش و نه بر ديگرى.

زنى كه شوهرش مخارج او را نمى‏دهد و نان‌خور ديگرى است فطره‏اش بر عهده كسى است كه نان‌خور او مى‏باشد و اگر زن غنى است و از مال خود خرج مى‏كند بايد شخصاً فطره را بدهد.

اگر زكات فطره انسان بر ديگرى واجب باشد، بر خود او واجب نيست، ولى اگر كسى كه بر او واجب است نپردازد احتياط واجب آن است كه اگر می‌تواند خودش بدهد.

غنى كسى است كه مخارج سال خود و عيالاتش را دارد، يا از طریق کسب‌وکار به دست مى‏آورد و اگر كسى چنين نباشد فقير است، زكات فطره بر او واجب نيست و می‌تواند زكات فطره بگيرد.

هرگاه انسان كسى را اجير كند و شرط نمايد كه مخارج او را نيز بدهد (مانند خدمتكار) بايد فطره او را هم بدهد، ولى در مورد كارگرانى كه مخارج آن‌ها بر عهده صاحب‌کار است و اين مخارج جزئى از مزد آن‌ها محسوب می‌شود، فطره آن‌ها بر صاحب‌کار واجب نيست، همچنين در میهمان‌خانه‌ها و مانند آن، كه معمول است كاركنان غذاى خود را در همان‏جا مى‏خورند و اين در حقيقت جزء حقوق آن‌ها محسوب می‌شود، فطره آن‌ها بر خودشان است، نه بر صاحب‌کار.

زكات فطره بر تمام كسانى كه قبل از غروب شب عيد فطر بالغ و عاقل و غنى باشند واجب است، يعنى بايد براى خودش و كسانى كه نانخور او هستند، هر نفر به اندازه يك صاع (تقريباً سه كيلو) از آنچه غذاى نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو يا خرما يا برنج يا ذرت و مانند اينها به مستحق بدهد و اگر پول يكى از اينها را بدهد كافى است.

با توجّه به این که دانشجویان محترم معمولا غذا خریدارى مى کنند، هر چند با قیمت نازل باشد، زکات فطره بر خودشان است، یا بر کسى که خرجى آنها را مى دهد.

فطریه بر جنین درون شکم مادر واجب نمی‌شود.

مخارج سربازها در سربازخانه‌ها يا ميدان جنگ بر عهده دولت است، ولى فطره آن‌ها بر دولت واجب نيست و اگر شرايط در خودشان جمع است بايد زكات فطره خود را بدهند.

هرگاه كسى بعد از غروب روز آخر ماه از دنيا برود، بايد فطره او و عيالاتش را از مالش بدهند، ولى اگر پيش از غروب بميرد واجب نيست و درصورتی‌که عيالاتش داراى شرايط وجوب فطره هستند خودشان بايد زكات فطره را بپردازند.

با توجّه به این‌که دانشجویان محترم معمولاً غذا خریدارى مى کنند، هرچند با قیمت نازل باشد، زکات فطره بر خودشان است، یا بر کسى که خرجى آن‌ها را می‌دهد.

هرگاه بعد از غروب شب عید فطر بچه‌دار شود، یا کسى نان‌خور او گردد مستحب است فطره او را بپردازد، ولى واجب نیست.