مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

حقى است كه به موجب آن، رهگذر هنگام عبور از كنار باغ بتواند مجاناً و بدون كسب اجازه از ميوه از آن بخورد به شرطى كه يقين به عدم رضايت مالك نداشته باشد و آسيبى به اصل درخت وارد نكند.

1-اگر باغ محصور باشد (حفاظ داشته باشد) وارد شدن و خوردن میوه آن بدون اجازه صاحبش حرام است. 2- اگر باغ محصور نباشد یا شاخه هایش بیرون آمده باشد جایز است هنگام عبور از کنار باغها از میوه آن به مقدار حاجت (نه بردن) بخورد، به شرط آن که به قصد این کار حرکت نکرده باشد و موجب افساد نگردد و احتیاط آن است که در صورت یقین به عدم رضایت مالک خوددارى کند.

می تواند به اندازه خوراک خود از آنها بخورد ولی بردن جایز نیست.

فقط شامل میوه ها می شود.

حق الماره قدر متیقن دارد و تنها شامل میوه های درختان می شود و چون برگ انگور بر خلاف قاعده است به قدر متیقن عمل می شود.

استفاده از ميوه هايي که در عرف و عادت محل براي همه مباح شده اشکالي ندارد، ولي غير آن متعلق به صاحبان آن است، و اگر ملک بيت المال باشد متعلق به دولت است و بايد طبق قوانين عمل شود.

بعد از فوت صاحب اثر حقّ به ورثه او مي¬رسد ، ولي اگر به قدري زمان بگذرد (مثلاً 70 الي 80 سال بعد از فوت) که عقلا ديگر چنين حقّي براي ورثه قائل نيستند نياز به کسب اجازه نيست. و در صورت شک بايد استصحاب وجود حقّ را جاري کنيم.

حق مولف كتاب، مزد و اجرت نوشتن كتاب.

در صورتی که مال کشورهای محارب نباشد نوعی سرقت است.

در صورتى که خریدارى کنید، اختیار آن به دست شماست; اما اگر هدیه کنند، تغییر نام آن اشکال دارد.

باید از مؤلّف آن کتاب، در صورتى که در قید حیات است، و از ورثه او اگر رحلت کرده، اجازه بگیرد. این در صورتى است که نرم افزار را براى انتشار تهیّه کند; نه براى استفاده شخصى.

حق تألیف از حقوق عقلائیّه است، که شارع مقدّس بر اساس عمومات کتاب و سنّت آن را امضا نموده است، زیرا در عرف عقلا، عدم رعایت آن نوعى ظلم محسوب مى شود، و قابل واگذارى است.