مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

دروغ جایز نیست مگر در موارد ضرورت.

توریه آن است که انسان سخنى دوپهلو بگوید و قصدش چیزى باشد، ولى مخاطب چیز دیگرى بفهمد. مثل این‌که کسى پشت در خانه بیاید و بپرسد: آیا فلآن‌ کس در خانه است؟ و گوینده سخن در جواب بگوید: اینجا نیست و منظورش از «اینجا» پشت در باشد، ولى شنونده خیال می‌کند شخص موردنظر در خانه نیست؛ و این‌گونه توریه مشروط به حال ضرورت نیست; هرچند بهتر رعایت ضرورت است.

درصورتی‌که متعلق به دیگران باشد ضمان دارد؛ در غیر این صورت نوعی انحراف و کار حرامی است مگر اینکه ضرورت داشته باشد.

مصرف بی‌رویه آب قابل شرب یا آب‌های زراعتى، در هیچ زمانى مجاز نیست؛ باید در این نعمت گران‌بهای الهى، همه مردم صرفه‌جویی کنند و جلوی هرگونه اسراف را بگیرند.

اگر واقعاً مسئله به‌صورت اهم و مهم درآید و مانند دروغ براى اصلاح ذات البین شود، مانعى ندارد. ولى چون ممکن است این حکم وسیله سوءاستفاده قرار گیرد و به هر بهانه‌ای خبرهاى دروغ منتشر کنند، باید حتّى الإمکان از این کار پرهیز کرد.

در فرض سؤال اگر راه منحصر به این باشد عیب ندارد.

اگر تجمّل گرایى به معناى اسراف و تبذیر باشد، حرام است و اگر اسراف و تبذیر نیست، بهتر ترک آن است.

این کار خوبی نیست و ممکن است آن‌ها مقابله‌به‌مثل کنند که ضرر و زیانش پوشیده نیست و لذا بهتر آن است که با این مسائل، منطقی برخورد شود.

درصورتی‌که راه نهى از منکر، منحصر به این کار باشد، جایز است.

چنانچه نتوانید کارفرما را متقاعد کنید که طبق قوانین و مقررات عمل شود، آن کار را رها کنید و به دنبال کار مشروعى باشید. انشاء الله خداوند به شما کمک خواهد کرد.

بهتر آن است که با این مسائل، منطقی برخورد کنید.

در هر دو مورد باید ادب اسلامى رعایت شود و هتک و توهینى به عمل نیاید. مگر ملّت‌هایی که محارب با مسلمین هستند.