جبران دروغ
اگر به کسي دروغ بگوييم آيا واجب است بعدا راستش را به او بگوييم؟
چنانچه آن دروغ منشأ ضرر و زیانی شود باید راست بگوید.
چنانچه آن دروغ منشأ ضرر و زیانی شود باید راست بگوید.
بر مستمع طلب حلالیت لازم نیست ولی احتیاط مستحب است.
در صورتی که خود والدین با رضایت آن مبلغ را پرداخت کرده اند تکلیفی ندارید در غیر این صورت باید حق آنها را بدهید و یا حلالیت بطلبید.
لازم است در اين موارد به شكلى رضايت مالكان اصلى يا ورثه آنها را بدست آورید. و چنانچه دسترسى به آنها امكان پذير نيست با حاكم شرع مصالحه كنید.
اين كار بدون جلب رضايت مالك يا مالكان آن جايز نيست، مگر اينكه ضرورت مهمّى از ناحيه نهادهاى اجتماعى وجود داشته باشد، كه در اين صورت بايد قيمت آن به نرخ روز پرداخت گردد.
اگر شما خلاف کارید لازم است به او بگویید تا اصلاح کند.
چنانچه صاحبان آن اموال را می شناسد و مفسده ای ندارد باید به آنها بازگرداند و یا صاحب مال رضایت دهد و اگر نمی شناسد و یا دسترسی ندارد، باید تمام آن را به فقرا بدهد و اگر خودش فقیر باشد می تواند به اندازه رفع فقر از آن استفاده کند.
در فرض سوال شما نسبت به افرادی که جنس را با آن ترازو فروخته اید مدیون می باشید نسبت به آن مقدار که یقین دارید که کم فروشی شده اگر صاحبانش را می شناسید یا باید حلیت بطلبید و یا به مقدار طلبشان به آنها بازگردانید و اگر نمی شناسید به آن مقدارد که یقین دارید از مال مردم جزء مال شما شده از عوض آنها به افراد فقیر و نیازمند صدقه بپردازید.
لازم است قبلا به آنها گفته شود که خرده های مانده با یکدیگر مخلوط می شود و ما مسئولیتی در مقابل آن نداریم و اگر مایل هستند می توانند خرده های مخلوط شده را بگیرند.
از قضیه شخصیه اطلاعی نداریم ولی چنانچه واقعا خسارتی که رسانده بیش از پول دوخت است می توانید از دادن پول دوخت اجتناب نمایید.