مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

احتیاط آن است که دکتر دیه را بپردازد البته می‌تواند باکسانی که تشریح برای آن‌ها نفعی دارد، شرط کند که آن‌ها بپردازند.

درصورتی‌که براى پيشرفت علم پزشكى جهت حفظ جان مسلمين ضرورتى داشته باشد و دسترسی به مرده غیرمسلمان نباشد به مقدار رفع ضرورت تشریح مانعی ندارد و با این شرایط شخص تشویق‌کننده ضامن نیست.

لازم است تا آنجا كه امكان دارد از جسدهاى ديگر استفاده شود.

جايز است، هرچند خودش قبل از مرگ اجازه نداده باشد؛ و احتياط آن است كه از اولياى ميّت اجازه بگيرند.

مادام كه ضرورت قطعى نباشد، جايز نيست.

هیچ‌کدام جايز نيست.

هرگاه آن تشريح براى فراگرفتن علم پزشكى جهت حفظ جان مسلمين ضرورت داشته باشد و از غير اين راه دسترسى نداشته باشد، مانعى ندارد.

چنانچه قراينى كه نشانه اسلام است در آن قبر نباشد و آن قبر در بلاد اسلامى نباشد مانعى ندارد؛ و اگر مربوط به بلاد اسلامى است، ظاهر اين است كه جسد و قبر مسلمان است و احكام مسلمان بر او جارى می‌شود؛ و اگر در بلدى است كه هر دو گروه به‌طور وسيع در آن هستند، در صورت ضرورت نبش آن مانعى ندارد.

هرگاه مفسده خاصی بر آن مترتّب نشود، اشكالى ندارد.

تفاوتى ندارد.

جز در موارد ضرورت جايز نيست; و فرقى در ميان آن‌ها نيست.

دست زدن به مرده‏هايى كه مورد تشريح قرار می‌گیرند درصورتی‌که مسلمان باشد و آن را غسل داده باشند موجب غسل نمی‌گردد و در غيراين‏صورت بايد هر بار دست می‌زنند غسل مس ميّت كنند و اگر موجب عسر و حرج گردد می‌توانند به‌جای غسل، تيمّم نمايند، ولى اگر تشريح فقط روى استخوان‌های بدون گوشت، يا قسمت‌های گوشتى جداشده، مانند قلب و عروق و مغز و امثال آن صورت گيرد، غسل ندارد و اگر بتوانند از دستكش استفاده كنند در هيچ صورتى غسل ندارد.