اولویت حج نیابتی یا حج نفسی
شخصى طبق وصیت پدر، كه پول بهحساب سازمان حج واريز كرده، به نيابت از وى به مکه آمده است، درحالیکه خود نيز ازنظر مالى مستطيع بوده، ولى نامنویسی نكرده است. وظيفه او چيست؟ حج پدر را انجام دهد، يا حج خود را بجا آورد؟
اگر راه براى پسر باز نبوده و به خاطر نيابت از پدر موفّق به زيارت خانه خدا شده، بايد حج پدر را انجام دهد و نیابتش صحیح است البته اگر عمداً ثبتنام نکرده به خاطر كوتاهى كردن در اسمنویسی گناه كرده است.
معذور شدن نائب از اتمام اعمال حج و اجازه گرفتن برای سال بعد
شخصى در حج اجیر بوده است، بعد از انجام عمره تمتع، به سکته قلبى دچار شده و از ادامه اعمال حج معذور گردید و به ایران مراجعت کرده است و در سال آینده میخواهد مشرّف شود، آیا اعلام این وضعیت به اولیاى منوبعنه و اجازه مجدّد به نیابت از منوبعنه در سال آینده لازم است؟
چنانچه براى سال معینى اجیرشده، اعلام و اجازه لازم است.
نیابت کسی که قبلاً با وجوه شرعیِ حج را انجام داده
شخصى حج واجب را بجا آورده، ولى امرارمعاش او از وجوه شرعيّه بوده، سپس درحالیکه استطاعت قطعى از غير وجوه شرعيه پیداکرده، به نيابت از ديگرى حج بجا آورده است. آيا حج نيابتى او صحيح است، يا بايد پس از انجام حج واجب خودش، حج نيابتى را تكرار كند؟
حج اوّل صحيح بوده و حج نيابتى او نيز صحيح است و استطاعت از امرارمعاش با وجوهات شرعيه حاصل مىشود.
رمی جمرات در شب توسط نائب
شخصى جهت رمى جمرات نایب شده است. آیا میتواند شبانه رمى نیابتى را انجام دهد؟ همچنین کسى که در تمام مناسک حج نایب شده و از ابتدا میدانسته که نمیتواند میکند، یا نمیتواند در روز رمینماید، یا نسبت به رمى در روزکوتاهی میکند، حکمش چیست؟
نایب باید اعمال اختیارى حج را انجام دهد و اگر معذور باشد بنا بر احتیاط مستحب نمیتواند نایب شود. البتّه عذرهایى که بهطور طبیعى گاه در حج پیش میآید مانع نیابت نیست و کسى که در رمى نایب شده باید در روز رمی کند، مسامحه و کوتاهى در رمى موجب بطلان نیابت نمیشود، هرچند در فرض سؤال جایز نیست.
اطلاع نائب از واجب الحج بودن خودش در مکه
شخصى بهعنوان نيابت از ديگرى در مسجد شجره محرم شده و به مکه آمده است. در جلسات آموزشى مناسك حج، متوجّه مىشود كه خودش مستطيع بوده است، اكنون چه وظيفهاى دارد؟
احتیاطاً عمره را تمام كند و طواف نساء را بجا آورد و سپس به ميقات برگردد و براى حج خودش محرم شود. اين در صورتى است كه اجير نشده باشد، وگرنه اجاره او صحيح است و در آن سال مستطيع نيست.
نیابت زن معذور از رمی در روز
زنى كه روز دهم، يازدهم و دوازدهم قادر بر رمى جمرات نيست، ولى مىتواند شبها رمى جمره نمايد و يا در روز سيزدهم قضاى هر سه روز را بجا آورد، آيا مىتواند نيابت كند؟
نيابت او صحيح است و بايد شبها بهجا روز رمى كند.
یقین به نجس شدن لباس احرام و نائب شدن
روحانى کاروان که بهمقتضای وظیفهاش باید بر اعمال حجاج نظارت داشته باشد، میداند که احرامى او در روز عید در قربانگاه آلوده به خون خواهد شد و باید چندساعتی در احرامى نجس باشد، تکلیفش چیست؟ آیا با علم به این مطلب میتواند حج نیابتى بهجا آورد؟
اگر قادر بر تطهیر یا تعویض آن نباشد اشکال ندارد و نیابتش صحیح است.
خطا در تطبیق نام منوبعنه
دو حج نيابتى جابجا شده است به اين صورت كه مثلاً براى (زيد) مبلغ «الف» و براى (عمرو) مبلغ «ب» بوده ولى نايبى كه مبلغ «الف» را گرفته به او گفتهاند از طرف (عمرو) نايب است و همچنين به نايبى كه مبلغ «ب» را گرفته گفتهاند از طرف (زيد) نايب است، حكم مسئله چگونه است؟
اگر نيت كرده اين حج از طرف صاحب الوجه است، براى صاحب همان وجه مىشود حالا اسمش هر چه باشد و از قبيل خطا در تطبيق است يعنى صاحب وجه را خطأً تطبيق بر ديگرى كرده؛ مثلاینکه نيت مىكند اقتداى نماز را به امام حاضر باشد اما خطأً تطبيق بر (عمرو) مىكند درحالیکه پيشنماز (زيد) است، چون نيت امام حاضر است، نماز صحيح است.
انجام حج توسط نائب برای خودش با اجازهی موجر
در مورد نائبی که استطاعت ندارد اما زمانی که به مکه میرود موجر به او اجازه میدهد که فرد دیگری را اجیر نماید یا اصلاً از همینجا اجازه میدهد، اینچنین شخصی میتواند برای خودش حج بهجا بیاورد و فردی نائب کند تا برای موجر حج انجام بدهد و این حج کفایت میکند یا اینکه کفایت نمیکند؟
اشکال ندارد و از حج واجب کفایت میکند.