جايز است براى انجام حج واجب كسى را از طرف ميّت اجير كنند كه از «ميقات» حج را بجا آورد و پول آن از اصل تركه خارج مى‌شود و آن را «حج ميقاتى» مى‌نامند، ولى اگر ورثه اجازه دهند مى‌توان از طرف او «حج بلدى» انجام داد (كسى را اجير كنند تا از همان شهرى كه ميّت در آن بوده حج بجا آورد) و اين افضل است، ولى تفاوت قيمت حج بلدى و ميقاتى را فقط وارثان كبير بايد بپردازند.
كسى كه نايب در انجام حج مى‌شود، بايد داراى شرايط ذيل باشد: 1. بلوغ بنا بر احتياط واجب، بلكه در نيابت از حج واجب، بلوغ لازم است.2. عقل. 3. ايمان (بنا بر احتياط واجب).4. اطمينان به انجام دادن عمل. 5. آگاهى از احكام حج، هرچند با راهنمايى ديگران.6. بر خود نايب در آن سال حج واجبى نباشد. البتّه اگر واجب باشد نيابت او صحيح است، ولى به خاطر ترك حج واجب گناه كرده است.7. احتياط مستحب آن است كه در ترك بعضى از افعال حج معذور نباشد، ولى عذرهايى كه در خود حج پيش مى‌آيد مانعى ندارد.
اگر در تمام مدّت حج عاقل باشد مانعى ندارد.
تنها با اجير كردن كسى براى حج از طرف ميّت، ذمّه او ادا نمى‌شود، مگر زمانى كه اطمينان حاصل شود او حج را بجا آورده است.
چنانچه نايب بعد از احرام و داخل شدن در حرم بميرد ذمّه ميّت ادا مى‌شود و فرقى ميان اقسام حج و نيابت نيست؛ و اگر بعد از احرام و قبل از دخول در حرم بميرد احتياط آن است كه دوباره اجير بگيرند؛ و اگر قبل از احرام بميرد، بايد دوباره اجير بگيرند. اين حكم در مورد نايب از حی نيز صادق است.
كسى كه براى حج نيابتى اجیرشده، سپس در همان سال، استطاعت مالى پیداکرده، چنانچه مورد اجاره همان سال باشد، بايد حج نيابتى را بجا آورد و اگر استطاعت او باقى ماند، در سال آينده براى خودش حج بجا آورد.
بايد حج را فقط به‌قصد نيابت انجام دهد، ولى اگر اجير نشده در حكم مستطيع است و حج او حج واجب محسوب مى‌شود.
حج اوّل صحيح بوده و حج نيابتى او نيز صحيح است و استطاعت از امرارمعاش با وجوهات شرعيه حاصل مى‌شود.
اگر امكان فروش سهم ارث و صرف قيمت آن در حج وجود دارد، شما مستطيع هستيد و بايد اوّل براى خودتان حج بجا آوريد، بعد براى پدر، مگر این‌که پدر در حال حيات خود پولى بدهد و شما را موظّف به انجام حج سازد، در اين صورت حج پدر مقدّم است.
ابتدا باید حج پدر را که ثبت‌نام کرده نیابت کند و بعدازآن در سال بعد برای خودش حج بجا بیاورد.
اگر راه براى پسر باز نبوده و به خاطر نيابت از پدر موفّق به زيارت خانه خدا شده، بايد حج پدر را انجام دهد و نیابتش صحیح است البته اگر عمداً ثبت‌نام نکرده به خاطر كوتاهى كردن در اسم‌نویسی گناه كرده است.
اگر از قرائت صحيح معذور است، نيابت و احرام او بنا بر احتياط باطل است و اگر معذور نيست صحيح است، به‌شرط آن‌كه قرائت خود را درست كند؛ يعنى درصورتی‌که بتواند در خلال اين مدّت تا موقع نماز طواف، نمازش را كامل كند اجير شدن او مانعى ندارد.
