خواب ماندن مسافر و طی مسافت شرعی
اگر مسافری که قصد سفر به کمتر از مسافت شرعی را داشته و در بین راه خوابش برده و به شهری دورتر رفته است در آن شهر نمازش شکسته است؟
نمازش در آنجا تمام است ولی در مسیر برگشت (اگر مسافت شرعی باشد) شکسته است.
نمازش در آنجا تمام است ولی در مسیر برگشت (اگر مسافت شرعی باشد) شکسته است.
حد مشخصی ندارد و در تمام طول سفر تا رسیدن به مقصد و در مقصد حتی در مسیر برگشت وظیفهاش شکسته است مگر در سفرهایی که چندین مقصد دارد مقصد اول ملاک است و در سفرهای بسیار طولانی سه چهار روز اول را شکسته بخوانند.
روزه را در سفر نمیتوان انجام داد حتی در مکه و مدینه مگر اینکه قصد ده روز کند و سه روز روزه مستحبی در مدینه یک استثناء است.
مسافرى كه خرجى او تمامشده، يا اموالش به سرقت رفته، يا مركبش ازکارافتاده، چنانچه سفر او سفر معصيت نباشد و نتواند با فروختن چيزى يا قرض كردن مالى خود را به مقصد برساند، میتواند زكات بگيرد، هرچند در وطن خود فقير نباشد و لازم نيست بعد از رسيدن به وطن مقدارى را كه از باب زكات گرفته برگرداند، ولى اگر بعد از رسيدن به وطن چيزى از زكات زياد آمده باشد بايد آن را به حاكم شرع بدهد و بگويد زكات است.
اگر بيشتر هفتهها اعزام میشوند و اعزام بهطور مكرّر است، نماز و روزه آنها تمام است. در غير اين صورت شكسته است.
اگر در دوران تحصیل آنجا حکم وطن شمارا دارد و در آن محل سکونت میکنید چنانچه قبل از اذان ظهر به آنجا برسید (چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشید) باید روزهبگیرید و اگر در دوران تحصیل، کثیر السفر بودهاید با توجه به فاصلهای که ایجادشده، در این چند روز مسافر هستید و نماز و روزهتان شکسته است (تا زمانی که دوباره کثیر السفر شوید).
حکم بلاد کبیره و غیر کبیره یکسان است: 1- اگر محلات آن، جزو تهران یا شهر مشابه آن محسوب شود در تمام اين شهر روزه کامل است.2- اگر محلات آن، جزو تهران یا شهر مشابه آن محسوب نشود چنانچه فاصله آن تا اولين خانههای شهر تهران یا شهر مشابه آن کمتر از 21.5 کيلومتر باشد در هر دو مکان و بين راه، روزه کامل است. ولي اگر بيشتر از اين مقدار فاصله داشته باشد درصورتیکه کثير السفر باشد روزه کامل است وگرنه صحیح نمیباشد. حد ترخص يعني از وطن يا محل اقامتش بهاندازهای دور شود که صداي اذان شهر را نشنود و مردم شهر او را نبينند.
اين حكم مخصوص مسافر است، ولى ديگران بر اساس قانون اوّلى هرروزى بخواهند مىتوانند بهقصد حاجت روزهبگیرند.
هرگاه مسافر پيش از ظهر بهجايى برسد كه قصد ده روز توقّف دارد، چنانچه كارى كه روزه را باطل میکند انجام نداده باشد بايد روزه بگيرد و اگر انجام داده بايد بعداً قضا كند و مستحب است باقيمانده آن روز را امساك نمايد، ولى اگر بعدازظهر وارد شود نمیتواند روزه بگيرد.
هرگاه قصد اقامت ده روز در آن محل کرده نماز و روزه او تمام است و هرگاه لااقل هفتهای سه روز به مدت حداقل دو ماه، رفتوآمد میکند باز نماز و روزه او تمام است و اگر در محلي يک سال يا بيشتر بماند يا در مدت حداقل دو ماه و کمتر از دو سال، حداقل سه روز در هفته در جايي بماند در آن محل نيز نماز و روزه تمام است.
«حدّ ترخص» يعنى از وطن يا محل اقامتش بهاندازهاى دور شود كه صداى اذان شهر را نشنود و مردم شهر او را نبينند، امّا ديدن و نديدن ديوارهاى شهر اثرى ندارد.