دلیل عدم جواز شرط ضرر در ضمن عقد مضاربه
چرا در خود عقد مضاربه نمیتوان شرط جبران ضرر کرد و باید ضمن عقد لازم خارج دیگر شرط کرد؟
علت آن را بطور مفصل درحاشيه عروه الوثقی ج۲ ص۵۵۸ پاورقی ۴ نوشته ایم.
سرمایه گزاری بخشی از حقوق کارمندی که در آمریکاست توسط شرکت
تکلیف فرد در سرمایه گزاری بخشی از حقوق کارمندی که در آمریکاست توسط شرکت چیست؟
1. چنانچه شرکتهای مذکور که ربا میدهند متعلق به کفار باشد اشکالی ندارد.2. درصورتیکه با پول شما مضاربه کنند و بخشی از سود را به شما بپردازند اشکالی ندارد.
صدق مضاربه در صورت خرید مواد اولیه جنس
مشهور فقها فرمودهاند: «يكى از شرايط مضاربه تجارت است» حال اگر مواد اوّليّه مثل نخ را خريدارى كرده، تبديل به جوراب كند و بفروشد، آيا مضاربه صدق میکند؟
آرى صدق میکند و مضاربه ازنظر ما اعم از تجارت و توليد و خدمات است.
صلح سود مضاربه با مقدار معینی از پول
در عقد مضاربه و مانند آن آیا میتوان درصد سودى که براى عامل یا صاحب سرمایه مشخصشده است را به مقدار معیّنى از پول مصالحه کرد؟
درصورتیکه سود حاصلشده و مقدار آن مبهم است، صلح کردن اشکالى ندارد ولى قبل از ظاهر شدن سود، صلح جایز نیست.
اقدام داوطلبانه عامل در قبول ضرر
آیا در معاملات بانکها که بهصورت مضاربه است، اگر بانک که عامل است ضرر را بپذیرد، مخالف عقد مضاربه نیست؟
درصورتیکه خود عامل داوطلبانه برای جلب اعتماد سرمایهگذاران ضرر را قبول کند، مانعی ندارد.
قبول یا رد ادعای عامل در مورد ضرر کردن
آیا اگر عامل ادّعا کند ضرر کرده است و یا سودی نبرده است، باید از او پذیرفت؟
اگر فرد بدسابقه یا متّهمی نباشد باید بپذیریم و چون سرمایه در دست عامل امانت است، سرمایهگذار تنها میتواند او را قسم دهد. «لیس علی الأمین إلاّ الیمین».
حکم سود حاصل در فرض باطل بودن مضاربه
در مورد عقد مضاربه فرمودهاید اگر سرمایهگذار زیان را نپذیرد معامله باطل است، در این صورت حکم سود حاصل و زیان احتمالی چگونه خواهد بود؟
درصورتیکه شرط کنند عامل ضرر را بر عهده بگیرد یا سرمایهگذار ضرر را نپذیرد، معامله صحیح نخواهد بود و حکم وام را دارد و در وام تمام سود متعلق به عامل است و ضرر هم بر او خواهد بود. مگر اینکه همانطور که گفتهایم در عقد خارج لازم حقیقی شرط کنند زیانهای مضاربه بر عهده عامل باشد.
ضمانت سود قطعی مضاربه از سوی فرد ثالث
اگر در مضاربه شخص ثالثی ضامن سود مشخصی (که بهصورت قطعی است) بشود تا هرماه آن مبلغ سود را با درصد معین به مضارب بدهد حکمش چیست؟
درصورتیکه این درصد کمتر از مجموع سود حاصله باشد مانعی ندارد.
به عهده گرفتن ضرر از سوی یکطرف
آیا در مضاربه یکطرف میتواند ضرر را بر عهده بگیرد؟
جایز نیست مگر در ضمن عقد خارج لازم دیگر.
ضامن خسارت بدون تقصیر عامل در مضاربه
اگر در مضاربه خسارتى بدون تقصير از سوى «کار کننده» حاصل شود، مربوط به کیست؟
در فرض سؤال، مربوط به سرمايه است و نمیتوان خسارت را بر عهده عامل (كار كننده) قرارداد، يا در ميان هر دو تقسيم كرد.
عدم لزوم محاسبه سهم طرفين بهصورت درصد در مضاربه
آیا در مضاربه لازم است سهم دو طرف حتماً بهصورت درصدى از منافع (مانند نصف و ثلث و مانند آن) باشد؟
لازم نیست؛ بلكه میتوان سهم يكى از دو طرف را در مقدار معيّنى قرارداد، مثلاً گفت در برابر فلان مقدار سرمايه، ده هزار تومان از منافع سهم او میشود، بهشرط اينكه مضاربه مزبور سودى بيش از اين مقدار داشته باشد وگرنه صحيح نيست.