وضع قوانین خاص توسط اهالی روستا
معمولاً مردم دردهات براى حفظ نظام، قوانینى جعل میکنند. ازجمله اینکه اگر کسى دامهای خود را در زمین، یا مزرعه دیگرى بچراند و به زراعت دیگران ضرر برساند، مبلغ معیّنى از صاحب دام میگیرند، در صورت امتناع از پرداخت مبلغ، همان دامى را که ضرر رسانده توقیف نموده و چنانچه ظرف سه روز جریمه را پرداخت نکند، دام را فروخته، پول جریمه را برداشته و آن را در موارد نیاز عمومى روستا خرج میکنند. اولا: تعیین چنین قوانین و جرائمی در چنان مواردى مجاز است؟ و ثانیاً در صورت جواز، آیا بهجای هزار تومان پول جریمه در صورت امتناع، میتوانند دام او را بفروشند و همه پول آن را در مورد نیازهای عمومى روستا مصرف کنند؟ البتّه باید توجّه داشت که اگر در چنین جاهایى نظم و قوانینى وجود نداشته باشد، صد در صد نظام روستا از بین میرود و حقّ ضعفا و یتیمان و بیسرپرستان پایمال میشود.
اگر حفظ نظم در آن محیط منوط به اینگونه امور است، مانعى ندارد، بهشرط اینکه زیر نظر مجتهد، یا کسى که از طرف او مأذون است و با رعایت موازین شرع، انجام گیرد؛ و درهرصورت جرائم باید عادلانه باشد و زائد بر آن را به صاحبش برگردانند.