مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر انسان در چند شهر كه فصل آن‌ها با يكديگر اختلاف دارد، يعنى‏ زراعت و ميوه آن‌ها در یک‌وقت به دست نمى‏آيد، گندم يا جو يا خرما و انگور داشته باشد، همه آن‌ها محصول يك سال حساب می‌شود و چنانچه چيزى كه اوّل مى‏رسد به‌اندازه نصاب باشد بايد زكات آن را بدهد و زكات بقيّه را هر وقت به دست آيد مى‏پردازد و اگر آنچه اوّل مى‏رسد به‌اندازه نصاب نباشد، صبر مى‏كند تا بقيّه آن برسد، اگر روی‌هم‌رفته به مقدار نصاب شود زكات آن واجب است.

احتیاط واجب آن است که زکات را بپردازد ولی اگر قبل از ماه دوازدهم این کار را بکند زکات به او تعلق نمی‌گیرد.

نماز در آن لباس اشكال دارد؛ همچنين اگر لباسى را نسيه بخرد امّا در موقع معامله قصدش اين باشد كه از پولى كه خمس يا زكات‏ آن را نداده بدهى خود را بدهد، يا اصلاً بدهى خود را ندهد، نمازش اشكال دارد.

هرگاه به گمان اين‏كه كسى فقير است به او فطره دهند و بعد معلوم شود فقير نبوده، می‌تواند آن مال را پس بگيرد و به مستحق بدهد و اگر پس نگيرد بايد از مال خودش فطره را بدهد و اگر از بين رفته باشد، درصورتی‌که گيرنده فطره مى‏دانسته آنچه را گرفته زكات فطره است، بايد عوض آن را بدهد و در غير اين صورت عوض بر او واجب نيست و اگر دهنده فطره در تحقيق حال فقير كوتاهى نكرده باشد بر او هم چيزى نيست.

هرگاه انسان گندم و جو، يا خرما، يا انگور را بخرد و بداند فروشنده زكات آن را داده زكات بر او واجب نيست و اگر شك كند باز چيزى بر او لازم نيست.

هرگاه انسان گندم و جو، يا خرما، يا انگور را بخرد و بداند فروشنده زكات آن را نداده است، معامله نسبت به مقدار زكات باطل است مگر اين‏كه حاكم شرع اجازه دهد، در اين صورت قيمت مقدار زكات را از فروشنده می‌گیرد و اگر اجازه ندهد زكات را از خريدار خواهد گرفت و درصورتی‌که خريدار قيمت آن را به فروشنده داده می‌تواند از او پس بگيرد.

اگر درخت خرما يا انگور در يك سال دومرتبه ميوه دهد چنانچه روی‌هم به مقدار نصاب باشد، زكات آن را بناتر احتياط واجب بايد بدهد.

در صورتى زكات آن واجب است كه خشک‌شده آن‌ها به‌اندازه نصاب باشد.

كسى كه زكات حيوان بر او واجب است اگر زكات را از مال ديگرش بدهد تا وقتی‌که شماره آن‌ها از نصاب كم نشده همه‌سال بايد زكات بدهد و هرگاه از نصاب افتاد ديگر زكات واجب نيست و اگر پيش از تمام شدن ماه يازدهم حيوان را با چيز ديگر عوض كند، زكات بر او واجب نيست، ولى اگر آن حيوانات را با گاو و گوسفند و شتر ديگرى عوض كند، مثلاً 40 گوسفند بدهد و 40 گوسفند ديگر بگيرد احتياط واجب آن است كه زكات آن را بپردازد.

به طلا و نقره همه‌سال زكات تعلّق می‌گیرد، يعنى اگر انسان زكات مقدار طلا يا نقره را بدهد و سال بعد نيز شرايط در او جمع باشد بايد دوباره زكات آن را بدهد تا زمانى كه از حدنصاب بيفتد، ولى در خمس چنين نيست، يعنى اگر مال را یک‌بار خمس دادند ديگر خمس به آن تعلّق نمى‏گيرد، مگر این‌که اضافه شود، همچنين گندم و جو و كشمش و خرما يك‏بار بيشتر زكات ندارد.

واسطه موظف است عوض آن را به شخص نیازمند بدهد.

کاه زکات ندارد.