خمس ملک وقف خاص
اگر ملکى را براى افراد معیّن، مثلاً فرزندان خود، وقف کند خمس دارد؟
هرگاه قبل از گذشتن سال خمسی وقف کند خمس ندارد. البته چنانچه آن ملك درآمدى داشته باشد و از مخارج سال آنها زياد بيايد بايد خمس آن را بدهند.
هرگاه قبل از گذشتن سال خمسی وقف کند خمس ندارد. البته چنانچه آن ملك درآمدى داشته باشد و از مخارج سال آنها زياد بيايد بايد خمس آن را بدهند.
هرگاه ملكى را بر افراد معيّنى، مثلًا اولاد خود وقف نمايد، چنانچه آن ملك درآمدى داشته باشد و از مخارج سال آنها زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهند.
اگر حكومت اسلامى معدنى را استخراج كند خمس به آن تعلّق نمیگیرد.
در این صورت حاکم شرع (مجتهد عادل) حق دارد بر اخراج و صرف آن در مصارف مسلمین نظارت کند در این صورت استخراجکنندگان باید نظر حاکم شرع را رعایت کنند.
درصورتیکه واقعاً واگذار نکرده است خمس بر عهدهی مرد است.
اگر مقدار آن دقیقاً معلوم نیست میتوانید خمس را نصف کنید و هرکدام به مرجع خود بدهد.
در مورد مجنون خمس به مال او تعلّق نمیگیرد; ولى مجنون ادوارى در آن زمانى که عاقل است باید خمسش را بپردازد و امّا سفیه اداى خمس مالش با ولی اوست.
چنانچه خادم مسجد فقیر باشد مبلغ مزبور را میتوان به او داد که به مصرف هر سه احتمال برسد.
چنانچه خادم مسجد فقیر باشد مبلغ مزبور را میتوان به او داد که به مصرف هر سه احتمال برسد.
اگر اجمالاً میدانیم کسى عقیده به خمس دارد و خمس نمیدهد ولى نمیدانیم خصوص مالى را که به ما داده خمس به آن تعلقگرفته یا نه مثل اینکه احتمالاً اموالی از طریق ارث به او رسیده، یا وام گرفته و احتمال میدهیم این مال از آنها باشد، تصرّف در چنین مالى اشکال ندارد و خمس آن لازم نیست، همچنین قبول دعوت اینگونه اشخاص و یا نمازخواندن در خانه آنها جایز است، مگر اینکه بدانیم غذایى را که تهیهکرده و یا خانه او از پولهایى است که خمس آن را نداده.
كسى كه درآمدى از کسبوکار به دست آورده اگر مال ديگرى هم دارد كه خمس آن واجب نيست يا خمس آن را داده، لازم نیست آنها را از هم جدا کند، بلکه میتواند از هر دو خرج کند و در پایان سال خمسی آنچه نسبت به سرمایهی مخمّس سال قبل اضافه دارد را تخمیس کند؛ بنابراین معیار درآمد است؛ یعنی مثلاً سال قبل یکصد هزار تومان سرمایه مخمس داشته و امسال مجموع موجودیاش بیش از آن نیست؛ هرچند اجناس جابهجاشده یا برخی اجناس تمامشده و جنس جدیدی جای آن را گرفته است.
لازم است به آن قناعت نكند.