مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر باغى احداث كند براى آن‏كه بعد از بالا رفتن قيمتش بفروشد چنانچه وقت فروش آن رسيده باشد بايد خمس آن را بدهد، ولى اگر قصدش اين باشد كه از ميوه آن استفاده كند بايد خمس ميوه‏ها را بدهد و خمس خود باغ را هنگام فروش می‌دهد.

در هر دو صورت می‌توانند به نرخ کشوری که در آنجا مصرف می‌شود بپردازند.

1-اگر شاغل باشد و در پایان سال خمسی چیزی از درآمد باقی بماند بايد خمس آن را بپردازد.2-اگر شاغل نیست و از والدین خود مبالغی دریافت می‌کند، درصورتی‌که این پول‌ها جزء نیاز او باشد حکم نفقه دارد و اگر در پایان سال خمسی چیزی از آن اضافه بیاید خمس دارد؛ و اگر زائد بر نیاز باشد حکم هدیه را دارد و بنا بر احتیاط واجب خمس دارد.

بردن خمس از شهرى به شهر ديگر مانعى ندارد، خواه در شهر خودش مستحقی باشد يا نه ولى درهرصورت اگر تلف شود احتياط واجب آن است كه از اموال ديگرش بپردازد مخارج حمل‌ونقل نيز بر عهده اوست، امّا اگر به نماينده حاكم شرع دهد و او از شهرى به شهرى ديگر ببرد و تلف شود چيزى بر او نيست.

پدر، مادر، فرزندان (در صورت نیاز و عدم توانائی بر تهیّه نفقه) و زوجه، واجب النفقه انسان هستند و به‏ كسى كه واجب ‏النفقه است، نمی‌توان خمس داد، مثلاً انسان نمى‏تواند به زنش كه سيّده است خمس خود را بدهد، مگر اینکه آن زن ناچار باشد مخارج اشخاص ديگرى را كه واجب ‏النفقه مرد نيستند بپردازد.

انسان مى‏تواند در وسط سال هر وقت منفعتى به دستش آمد خمس آن را بدهد، ولى مى‏تواند آن را تا آخر سال تأخير بيندازد تا مخارج احتمالى‏اش را از آن بردارد.

هرگونه درآمدی که انسان از هر طریق مشروعی به دست آورد خمس دارد.

اموالی را كه انسان به ديگران می‌بخشد يا جايزه می‌دهد اگر از شأن او زياد نباشد جزء مخارج سالانه حساب می‌شود و خمس ندارد.

اموالی را كه انسان به مصرف نذر و كفّاره می‌رساند جزء مخارج ساليانه محسوب می‌شود و خمس ندارد.

بن کارمندی و مانند آن جزء حقوقشان محسوب می‌شود چنانچه چیزی از آن تا پایان سال خمس اضافه بماند خمس دارد.

در ميان بسيارى از خانواده‌ها معمول است كه جهیزیه دختران را تدريجاً تهيّه می‌کنند، چنانچه سال بر آن جهیزیه بگذرد خمس آن واجب است؛ ولى در مناطقى كه اگر جهیزیه را قبلاً تهيّه نكنند عيب محسوب می‌شود و يا اینکه تهيّه آن جز به‌صورت تدريجى مشكل است، خمس ندارد؛ بنابراین اگر درجایی خريد جهيزيه و كنار گذاشتن خود آن يا حتى پول عرفا مؤونه به‌حساب بيايد خمسى ندارد

جواهراتى كه از رودخانه‏هاى بزرگى كه محل پرورش جواهر و صيد صدف است بيرون مى‏آورند نيز خمس دارد.