مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در فرض سؤال نائب گرفتن مانعى ندارد.

بايد طواف حج تمتّع را تا آخر ذی‌الحجه و طواف عمره تمتّع را در ماه‌های حج، قبل از عرفات بجا آورد.

پوشیدن لباس احرام برای نائب در طواف یا سعی لازم نيست.

در این مسئله از «امر ظاهری عقلی» پیروی کرده است یعنی تصوّر عقلی او این بوده که وقت ندارد؛ و می¬دانیم «امر ظاهری عقلی» مجزی نیست؛ مانند جایی که نذر کرده سه‌شنبه را روزه بگیرد و به خیال این¬که سه‌شنبه است روزه گرفته و سپس معلوم می¬شود دوشنبه بوده است، در اینجا نیز احتیاط در تکرار است و ترک محرمات لازم نیست، تنها از رابطه با همسر بپرهیزد تا کسی به نیابت از او طواف نساء بجا آورد.

يكى از مستحبات بسيار مؤكّد براى كسانى كه در مکه هستند طواف خانه خداست، كه مانند طواف واجب هفت دور است و بعدازآن دو ركعت نماز طواف خوانده مى‌شود؛ ولى سعى صفا و مروه ندارد و اين از افضل عبادات در مسجدالحرام است. در حديثى، امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند:«در اطراف كعبه صدوبیست رحمت الهى وجود دارد. نيمى از آن مخصوص طواف کنندگان و چهل قسمت از آن مربوط به نمازگزاران و بيست قسمت ديگر، از آنِ نگاه‌کنندگان به كعبه است».

طواف‌های مستحب، بر عمره‌هاى متعدّد در يك ماه كه به‌قصد رجا بجا مى‌آورند، ترجيح دارد.

طواف مستحب مانند طواف واجب است؛ ولى در موارد زير تفاوت دارد: 1. در طواف مستحب وضو شرط نيست؛ هرچند افضل آن است كه با وضو باشد، ولى براى نماز طواف بايد وضو بگيرد.2. نماز طواف مستحب را در هرجایی از مسجدالحرام مى‌توان به‌جا آورد و لازم نيست پشت مقام ابراهيم باشد؛ حتّى در حال اختيار.3. موالات در طواف مستحب لازم نيست و مى‌تواند ميان شوط‌های آن جدايى بيندازد.4. قطع طواف نافله بدون عذر و ضرورت جايز است؛ اگرچه نخواهد بقيّه اشواط را بجا آورد؛ امّا طواف واجب، بنا بر احتياط مستحب، نبايد در غير موارد ضرورت قطع شود.5. شك در نقصان دورهاى طواف مستحب اشكالى ندارد و بنا را بر كمتر مى‌گذارد.6. «قِران» در طواف واجب جايز نيست؛ يعنى دو طواف را پشت سر هم بدون نماز نمى‌توان انجام داد، ولى در طواف مستحب جايز و مكروه است.7. قطع طواف مستحب در غير موارد ضرورت نیز جایز است و بعداً از هرکجا قطع كرده بقیه را به‌جا مى‌آورد و احتياج به گذشتن از نصف نيست.

هرگاه طواف مستحب را رها كند و دنبال كارى برود (خواه ضرورى باشد، يا غیرضروری) هنگامی‌که بازمی‌گردد مى‌تواند از همان‌جا كه رها كرده ادامه دهد؛ خواه نصف آن را بجا آورده باشد، يا نه.

بهتر است در مواقعى كه گروه زيادى مشغول انجام طواف واجب هستند و ازدحام شديد است، از طواف مستحب خوددارى شود. تا محل طواف در اختيار كسانى كه طواف واجب مى‌كنند قرار گيرد.

طواف مستحب وقت و تعداد معيّنى ندارد و در هر موقع از شب يا روز مى‌توان انجام داد. ولى هر طواف بايد هفت دور باشد.

«قِران» در طواف مستحب مكروه است، ولى حرام و باطل نيست.

طواف مستحب لباس احرام نمى‌خواهد.