مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مشروع نيست.

خوف حاصل از مجرّد احتمال عقلایى کفایت می‌کند.

آداب و مستحبات ديگر در مکه معظّمه ازاین‌قرار است:1. زياد ذكر خدا كند و قرآن بخواند.2. ختم نمودن يك قرآن.3. خوردن آب زمزم و خواندن دعاى زير پس‌ازآن:«اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نَافِعاً، وَ رِزقاً واسِعاً، وَ شِفاءً مِنْ کل داءٍ وَ سُقْمٍ».و نيز بگويد:«بسم‌الله وَ باللّهِ وَ الشُّكرُ لِلّهِ».4. نگاه كردن به كعبه.5. هرگاه مزاحم طواف کنندگان واجب نشود، در هر شبانه‌روز ده مرتبه طواف نمايد؛ در اوّل شب سه طواف و در آخر شب سه طواف و پس از دخول صبح دو طواف و بعدازظهر دو طواف.6. هنگام توقّف در مکه به عدد روزهاى سال طواف نمايد و اگر اين مقدار ممكن نشد پنجاه و دومرتبه و اگر آن‌هم ممكن نشد هر مقدار كه بتواند.7. شخص ضرورت، يعنى كسى كه اولین بار حج به‌جا مى‌آورد، در صورت امكان داخل خانه كعبه شود و مستحب است قبل از دخول غسل كند و در وقت داخل شدن بگويد:«اللّهُمَّ إنَّکَ قُلتَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً، فآمِنِّي مِنْ عَذابِ النّارِ».سپس دو ركعت نماز گزارده، در ركعت اوّل بعد از حمد سوره «حم سجده» و در ركعت دوّم بعد از حمد پنجاه و پنج این از ساير سوره‌هاى قرآن، بين دو ستون بر سنگ قرمز بخواند. 8. دو ركعت نماز در هر يك از چهار زاويه كعبه بجا آورد و بعد از نماز اين دعا را بخواند:«اللَّهُمَّ مَنْ تَهيَّأَ أوْ تَعبَّأَ أوْ أعَدَّ أوِ اسْتَعَدَّ لِوِفادَةٍ إلى مَخلُوقٍ رَجاءَ رِفْدِهِ وَ جائِزِتهِ وَ نَوافِلِه وَ فَواضِلِه، فَإلَيکَ يا سيِّدي تَهْيِئَتي وَ تعْبِيَتي وَ إعْدادي وَ اسْتِعْدادي رَجاءَ رِفدِکَ وَ نَوافِلِکَ وَ جائِزتِکَ، فَلا تُخَيِّبِ اليَومَ رَجائي، يا مَنْ لا يَخيüبُ عَلَيهِ سائِلٌ، وَ لا يَنْقُصُهُ نائِلٌ، فإنّي لَمْ آتِکَ اليَومَ ثِقَةً بِعَمَلٍ صالِحٍ قَدَّمْتُهُ، وَ لا شَفاعَةِ مَخلُوقٍ رَجُوتُهُ، وَلكنّي أتَيتُکَ مُقِرّاً بالظُّلمِ وَ الإساءَةِ عَلى نَفسي، فإنَّهُ لا حُجَّةَ لي، وَ لا عُذْرَ، فَأسْألُکَ يَا مَنْ هُوَ كذلِکَ، أنْ تُصَلِّىَ عَلى محمد وَ آلهِ، وَتُعْطِينَي مَسْأَلَتي، وَ تَقْلِبَني بِرَغْبَتي، وَ لا تَرُدَّني مَجْبُوهاً مَمْنوُعاً، وَ لا خائِباً، يا عَظيمُ يا عَظيمُ يا عَظيمُ، أرْجوکَ لِلعَظيمِ، أسألُکَ يا عظيمُ، أنْ تَغفِرَ لِيَ الذَّنْبَ العَظيüمَ، لا إلهَ الا أنْتَ».9. هنگام خروج از كعبه سه مرتبه «الله‌اکبر» بگويد.سپس اين دعا را بخواند:«اَللّهُمَّ لا تَجْهَدْ بَلاءَنا، رَبَّنا وَ لا تُشمِتْ بِنا اَعْداءَنا، فَإِنَّکَ أنْتَ الضَّارُّ النّافِعُ».10. سپس پايين آمده، پلّه‌ها را در سمت چپ قرار دهد و كعبه را استقبال نمايد و نزد پله‌ها دو ركعت نماز بخواند. (البتّه در شرايط فعلى انجام اين مستحبات غالباً ممكن نيست).

چنانچه نتواند در اثناء طواف وضو بگيرد، يا اين كار زحمت زياد داشته باشد، مى‌تواند براى طواف به يك وضو اكتفا كند و براى نماز طواف وضوى ديگرى بگيرد. هرچند در اثناء طواف و نماز، وضويش باطل شود و اگر نماز طواف را بلافاصله بعد از طواف بخواند، همان وضوى اوّل كافى است و نيازى به نايب گرفتن نيست.

كثير الشّك بودن يك امر عرفى است؛ يعنى مردم بگويند او بسيار شك مى‌كند.

14. لازم نيست طواف در فاصله بين مقام ابراهيم و خانه كعبه باشد؛ بلكه در تمام مسجدالحرام طواف جايز است؛ (به‌خصوص هنگام ازدحام جمعیت) ولى در صورت امكان بهتر است از فاصله مزبور تجاوز نكند.15. لازم نيست شانه چپ در تمام حالات محاذى كعبه باشد؛ بلكه همين اندازه كه مطابق معمول همه مردم، خانه كعبه را دور بزند كافى است.16. هرگاه جمعیت طواف كننده به‌قدری زياد باشد كه انسان را با فشار و بدون اختيار به‌پیش ببرد، ضررى براى طواف ندارد و همين اندازه كه از آغاز نيّت مى‌كند كه براى طواف به ميان جمعیت برود كافى است. هرچند مى‌داند فشار جمعیت او را به جلو مى‌برد. 17. طواف در طبقه دوّم مسجدالحرام در مقام ضرورت اشكال ندارد. بنابراين، كسانى كه مجبور هستند ازآنجا طواف كنند طوافشان صحيح است و نايب گرفتن لازم نيست. 18. محل نماز طواف واجب، پشت مقام ابراهيم است؛ ولى اگر ازدحام جمعیت زياد باشد، مى‌توان عقب‌تر نماز خواند. به‌خصوص، در مواقعى كه جمعیت طواف كننده به‌قدری زياد است كه به پشت مقام ابراهيم مى‌رسد، در اين صورت نبايد مزاحم طواف کنندگان شد و اصرار بر خواندن نماز در پشت مقام داشت و كارهايى كه بعضى از عوام انجام مى‌دهند و دست‌ها را زنجير مى‌كنند و مزاحم طواف کنندگان مى‌شوند، صحيح نيست؛ امّا نماز طواف مستحب را در هر جاى مسجد مى‌توان خواند. 19. خواندن نماز طواف به جماعت اشكال دارد، حتّى به‌عنوان احتياط و افراد بايد حمد و سوره را به‌قدر امكان اصلاح كنند و خودشان بخوانند.20. اگر كسى پس از مراجعه به وطن متوجّه شود طواف يا نماز طواف وى باطل بوده است، ترك محرمات لازم نيست، اگر طواف نساء را درست انجام نداده باشد بايد از رابطه با همسر بپرهيزد تا كسى به نيابت از او طواف نساء به‌جا آورد.21. نشستن در حال طواف واجب، براى رفع خستگى مانعى ندارد؛ ولى احتياط آن است كه موالات عرفى به هم نخورد، يعنى فاصله زياد نشود؛22. بهتر است هنگام ازدحام جمعیت، طواف مستحبی را ترك كرد و محل طواف را براى كسانى كه طواف واجب مى‌كنند آزاد گذاشت.

چنانچه زمانى باشد كه بتوانيد طواف و نماز طواف را بدون خروج آن انجام دهيد، بايد همان زمان را انتخاب نموده و اعمالتان را انجام دهيد و اگر چنين چيزى امكان‌پذير نيست و به‌هیچ‌وجه خروج آن را احساس نمى‌كنيد، طواف را با يك وضو و نماز طواف را با وضوى ديگر انجام دهيد و اگر ناچار است هر دو را باهم بجا آورد و توانایی بر وضوى مجدّد ندارد براى نماز طواف تيمّم مى‌كند و اگر نماز طواف را بلافاصله بعد از طواف بخواند، همان وضوى اوّل كافى است و نيازى به نايب گرفتن نيست.

محمول غصبی مبطل طواف نیست.‌

يكى از مستحبات بسيار مؤكّد براى كسانى كه در مکه هستند طواف خانه خداست، كه مانند طواف واجب هفت دور است و بعدازآن دو ركعت نماز طواف خوانده مى‌شود؛ ولى سعى صفا و مروه ندارد و اين از افضل عبادات در مسجدالحرام است. در حديثى، امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند:«در اطراف كعبه صدوبیست رحمت الهى وجود دارد. نيمى از آن مخصوص طواف کنندگان و چهل قسمت از آن مربوط به نمازگزاران و بيست قسمت ديگر، از آنِ نگاه‌کنندگان به كعبه است».

سعى و طوافش باطل است. بايد طواف و نماز و سعى را اعاده نموده، سپس تقصير نمايد.

آرى، فرقى نمى‌كند.

اوّل بنا بر احتیاط واجب بايد محرم به احرام حج شود سپس آن اعمال را بجا آورد و تجديد تلبيه و اعاده سعى بعد از انجام‌ آن اعمال لازم نيست.