مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

صورت حج تمتّع به‌طور اجمال چنين است: الف) عمره تمتّععمره تمتّع حتماً بايد در ماه‌های حج (شوّال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) واقع شود؛ و از پنج عمل زير تشكيل مى‌شود:1. احرام بستن از ميقات به‌قصد عمره تمتّع.2. هفت بار طواف خانه كعبه. 3. دو ركعت نماز طواف نزد مقام ابراهيم.4. سعى بين صفا و مروه (هفت بار).5. تقصير، يعنى كوتاه كردن مقدارى از مو يا ناخن، ولى به گرفتن ناخن قناعت نشود. پس ‌از انجام اعمال پنج‌گانه فوق، از احرام بيرون مى‌آيد و تمام چيزهايى كه به خاطر احرام بر او حرام شده بود حلال مى‌شود.ب) حج تمتّعحج تمتّع شامل اعمال زير است:1. احرام بستن از مکه.2. وقوف (توقّف كردن) در «عرفات» از ظهر تا غروب روز نهم ذی‌الحجه.3. وقوف در مشعرالحرام و ماندن در انجام‌ از طلوع فجر روز عيد قربان تا طلوع آفتاب.4. رفتن به منى و رمى جمره عقبه (يعنى هفت سنگ كوچك به محلی كه در آخر منى قرار دارد و نامش «جمره عقبه» است، مى‌زند).5. قربانى كردن در منى روز عيد قربان (دهم ذی‌الحجه).6. حلق يا تقصير، يعنى تراشيدن موى سر يا كوتاه كردن مقدارى از مو يا ناخن؛ ولى به ناخن تنها قناعت نكند. با انجام اين شش عمل تمام آنچه با احرام بر او حرام شده بود حلال مى‌شود، جز همسر و بوى خوش.7. هفت دور طواف خانه كعبه (اين طواف، طواف زيارت نام دارد).8. بجا آوردن دو ركعت نماز طواف.9. سعى (رفت‌وآمد) ميان صفا و مروه.هنگامی‌که اين سه عمل هم انجام شد، بوى خوش نيز بر محرم حلال مى‌شود.10. طواف ديگرى اطراف خانه كعبه بجا مى‌آورد و اين طواف، طواف نساء نام دارد. 11. دو ركعت نماز طواف نساء.با انجام اين دو عمل، همسر نيز بر او حلال مى‌شود.12. بازگشت به منى و اقامت شب يازدهم و دوازدهم (و در بعضى حالات شب سيزدهم) در انجام‌.13. رمى جمرات سه‌گانه (يعنى انداختن هفت سنگ در روز يازدهم و دوازدهم به هرکدام از سه محلی كه در منى قرار دارد و اين سه محل جمره اولى و وسطى و جمره عقبه نام دارد).بعدازظهرروز دوازدهم با انجام اين اعمال، مى‌تواند به مکه بازگردد و حج او تمام است.

احتياط مستحب آن است كه طواف و نماز طواف را اعاده كند.

بنا بر احتياط واجب كفايت نمى‌كند و بايد آن اعمال را دوباره پس از احرام حج، قبل از وقوفين، يا بعد از انجام‌ اعمال منى بجا آورند.

هرگاه پس از شروع در عملى كه بعدازآن است شك كند، اعتنا ننمايد؛ چه شك در انجام آن داشته باشد، يا شك در صحيح بجا آوردن آن.

چنانچه خانه در میان آنها به صورت مشاع باشد شریک دوم حق دارد معامله شخص ثالث را فسخ کند و خودش به همان قیمت بخرد و اگر از این حق استفاده نکرد حقّ شفعه ساقط می شود.

در مورد اعمال مستحب اجازه لازم نیست مگر آنجا که مزاحم حقوق شوهر باشد.

اعمال زیر در شب‌های قدر مستحب است: 1- غسل.) بهترین زمان: هم‌زمان با غروب آفتاب. نماز مغرب را با غسل بخوانند.) 2- دو رکعت نماز. در هر رکعت بعد از حمد، 7 مرتبه سوره توحید و بعد از نماز، 70 مرتبه بگوید: استغفرالله و اتوب الیه. 3- دعای قرآن به سر.4- زیارت امام حسین علیه‌السلام.5- احیا داشتن شب‌های قدر. گذراندن این شب تا صبح به عبادت، دعا، تلاوت قرآن، جلسات سخنرانى دینى و سؤال و پاسخ‌های مذهبى.6- صد رکعت نماز. (پنجاه نماز دورکعتی)7- طلب آمرزش گناهان و دعا براى امور دنیوى و اخروى است، براى خود و پدر و مادر و خویشان و برادران مؤمن، زندگان و مردگان.8-دعاى جوشن کبیر.

عمره تمتّع حتماً بايد در ماه‌های حج (شوّال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) واقع شود؛ و به‌طور اجمال از پنج عمل زير تشكيل مى‌شود:1. احرام بستن از ميقات به‌قصد عمره تمتّع.2. هفت بار طواف خانه كعبه. 3. دو ركعت نماز طواف نزد مقام ابراهيم.4. سعى بين صفا و مروه (هفت بار).5. تقصير، يعنى كوتاه كردن مقدارى از مو يا ناخن، ولى به گرفتن ناخن قناعت نشود. پس ‌از انجام اعمال پنج‌گانه فوق، از احرام بيرون مى‌آيد و تمام چيزهايى كه به خاطر احرام بر او حرام شده بود حلال مى‌شود.

كسى كه قصد سفر مکه، يا سفر ديگرى دارد، مستحب است امور زير را انجام دهد:1. از خداوند متعال طلب خير كند.2. وصیت بنمايد.3. صدقه دهد تا به آن صدقه سلامت خود را خريدارى نمايد.4. هنگامی‌که براى مسافرت مهيّا مى‌شود، در خانه خود چهار ركعت نماز به‌جا آورد. در هر ركعت سوره حمد و توحيد (قل هو الله) را بخواند و بگوید:«اللَّهُمَّ إنّي أتَقَرَّبُ إلَيْکَ بِهِنَّ، فَاجْعَلْهُنَّ خَليفَتي في أهْلِي وَ مَالي».5. بر در خانه خود ايستاده و سه مرتبه از پيش رو و از طرف راست و طرف چپ، سوره حمد و به همين ترتيب سه مرتبه آیت‌الکرسی را بخواند، سپس بگويد:«اَللَّهُمَّ احفَظْنى وَ احْفَظْ مَا مَعِىَ، وَ سَلِّمْني وَ سَلِّم مَا مَعِىَ، وَ بَلِّغْني وَبَلِّغْ مَا مَعِىَ، بِبَلاغِکَ الحَسَنِ الجَميلِ».

نیازی به امانت گذاری نیست، همین مقدار که ثواب این اعمال خیر را به ارواح مقدسه اهداء کنند کافی است.‌

از طرف او نیت می‌کنند و لباس احرام به تن او می‌کنند و لبیک گفته، در طواف‌ها با خود برده و نماز از طرف او می‌خوانند و او را در سعی همراه خود می‌برند و به هنگام تقصیر مقداری از موهای او را می‌چینند ولی اگر اسباب دردسر می‌شود او را محرم نکنید.

بعد از انجام‌ اعمال سه‌گانه «منى» واجب است براى انجام باقی‌مانده اعمال حج به مکه بازگردد و اعمال مکه را، كه پنج چيز است، انجام دهد و آن‌ها عبارت‌اند از: 1. «طواف حج» كه آن را «طواف زيارت» نيز مى‌نامند. 2. «نماز طواف حج».3. «سعى بين صفا و مروه».4. «طواف نساء». 5. «نماز طواف نساء».اين پنج واجب را به همان کیفیت كه در عمره تمتّع بیان‌شده بدون هيچ تفاوت بجا مى‌آورد، مگر در نيّت كه اينجا بايد به نيّت طواف حج و نماز و سعى آن باشد، سپس به نيّت طواف نساء و نماز آن.