ایقاع بودن وقف
وقف عقد است یا ایقاع؟
وقف ایقاع است.
وقف ایقاع است.
1.کسى که مالى را وقف مى کند بنابر احتیاط مستحب باید از همان موقع خواندن صیغه وقف کند، و اگر مثلاً بگوید این مال بعد از وفات من وقف باشد اشکال دارد.2. ولی می توان مالی را برای همیشه وقف کرد مشروط بر اینکه مثلاً چند سال اوّل منافعش در اختیار واقف یا شخص دیگری باشد و در موقوفه مصرف نشود.3. کسى که مالى را وقف مى کند باید براى همیشه مال را وقف کند یعنی اگر بگوید از حالا تا ده سال وقف باشد، اشکال دارد
بين وقف خاص و عام تفاوت وجود دارد. در وقف خاص مانند وقف بر اولاد يا وقف بر فرد خاصّي قبض به موقوف عليهم لازم است و اگر نسلاً بعد نسل است بايد به نسل موجود تحويل داده شود. ولي در وقف عام مانند مسجد و مدرسه و امثال آن قبض لازم نيست. هرچند احتياط مستحب آن است كه پس از خواندن صيغه آن را در اختيار كسانى كه وقف براى آنها شده قراردهند تا وقف كامل گردد.
وقف باید چیزی باشد که عین آن باقی بماند و از منافع آن استفاده شود بنابراین منافع مالی مانند حمل گوسفند را می توان وقف کرد که از شیر و پشمش استفاده کنند ولی وقف منافعی مانند میوه که اصل آنها باقی نمی ماند صحیح نیست.
وقف مشاع جايز است، يعنى مىتوان مثلًا، دو دانگ از خانه يا مزرعهاى را وقف كرد
اگر كسى وصيّت كند «بعد از من فلان محل يا فلان چيز را وقف كنيد»، اين وصيّت را مانند ديگر وصاياى ميّت از ثلث حساب مىكنيم و بر ورثه لازم است به اين وصيّت و ديگر وصايا عمل كنند و اگر مجموع آنها از ثلث بيشتر بود به نسبت از هر كدام كم مىكنيم تا به قدر ثلث برسد.
كسى كه مالى را وقف مى كند بايد براى هميشه مال را وقف كند و وقف را نمی توان مشروط کرد که به هنگام ضرورت آن را فسخ کند .
بانيان محترم مساجد بايد بدانند هنگامى كه مسجد را ساختند و وقف شد همه مردم مىتوانند از آن استفاده كنند و نياز به رضايت بانيان محترم ندارند. امام مسجد را نيز مردم نمازگزار انتخاب مىكنند. البتّه اگر مسجد موقوفاتى داشته باشد و بانى به هنگام وقف خودش را متولّى قرار داده باشد مىتواند درباره آن موقوفات به نفع مسجد تصميم بگيرد و اگر خود را متولّى قرار نداده، حاكم شرع براى آن موقوفات متولّى تعيين مىكند؛ ولى متولّى نبايد نسبت به خود مسجد كه چه كسانى در آن نماز بخوانند يا نخوانند تصميم بگيرد.
صفّه ها و غرفه هاى مسجد متعلّق به خود مسجد است و نمى توان آن را وقف مجدّد كرد.
می تواند فقط همان طبقه پایین را وقف کند.
در صورتى که تصریح شده باشد که باید در آن زمین درخت کاشته شود، باید به این شرط عمل کرد; مگر این که زمین در جایى قرار بگیرد که عملاً امکان غرس درخت نباشد و فایده قابل ملاحظه اى از این راه عاید نشود، در این صورت مى توان آن را اجاره داد.
در غیر مواقع عزاداری و بهگونهای که مزاحمتی برای عزاداری نباشد میتواند بهعنوان خانه عالم استفاده کرد و آن عالم نیز در شبهای پنجشنبه یا جمعه مجلسی در آنجا بگیرد.