شک در قضا شدن نماز در سفر یا وطن
من قبل از اذان ظهر از شهر خارج شدم ولی نمیدانم چه زمانی از حدترخص بیشتر رفتم، داخل شهر مقصد هم نتوانستم نماز بخوانم و بازهم وقت برگشت نفهمیدم قبل از غروب برگشتم به شهر یا بعدازآن، وظیفهی من در کامل یا شکسته خواندن قضای آن چیست؟
در فرض سؤال یکبار بهصورت شکسته و یکبار بهصورت کامل قضا کنید.
صدق عنوان کثیرالسفر و حکم وطن داشتن برای یک نفر
در مورد کسی که کمتر از دو سال حداقل سه روز در هفته به محل کار رفتوآمد میکند میفرمایید در محل کار و بین راه نماز کامل است و اگر دو سال و بیشتر باشد محل کار حکم وطن را پیدا میکند آیا در این فرض همچنان کثیرالسفر است و بین راه نماز کامل است یا بین راه باید شکسته بخواند بهعبارتدیگر دو عنوان حکم وطن و کثیرالسفر در مورد یک نفر مصداق پیدا میکند؟
کثیرالسفر بودن به حال خود محفوظ است.
24 ساعت در محل کار و 48 ساعت استراحت در وطن
اینجانب در راهآهن ناحیه یزد مشغول به کار هستم ناحیه یزد شامل ایستگاههای یزد و شهرستانها و مناطق دیگر استان یزد میباشد با عنایت به اینکه عدالت مابین پرسنل همکار برقرار باشد از طرف مدیریت اقدام به جابجایی هر شش ماه یکدفعه در یکی از مناطق تابعه برای اشتغال در آن منطقه تدبیر میشود و اما ساعت کاری ما به اینگونه است که 24 ساعت در محل کار خود مشغول هستم و 48 ساعت بعدی برای استراحت به یزد (وطن خود) برمیگردیم این 24 ساعت در یک جای ثابت مستقر میباشیم یعنی در یک ماه 10 کشیک 24 ساعته مثلاً در ایستگاه شهرستان میبد بهطور متناوب مشغول به کار هستیم و این روال برای شش ماه طی میشود تا مثلاً برای شش ماه بعدی به ایستگاه منطقه چادرملو منتقل شویم. در مورد فرایض یومیه و روزه چه حکمی دارد؟
در فرض سؤال، کثیر السفر محسوب میشوید.
رفتوآمد به محلی که به مدت کوتاهی بهعنوان وطن انتخابشده
فردی در شهری 5 ماه سکونت داشته و بهعنوان وطن انتخاب کرده، امّا الآن به خاطر شغلش منتقل به شهر دیگری شده و احتمال دارد یکزمانی دوباره به همان شهری که 5 ماه سکونت داشته برگردد، الآن هفتهای یکبار به این شهر میآید نماز او شکسته است یا کامل؟
اگر امکان بازگشت در مدت کوتاهی باشد حکم وطن او را دارد و اگر مدت طولانی باشد نماز او در آنجا شکسته است.
محاسبه اعراض عملی یا حکم وطن از زمان اضافه شدن مسافت
بعد از ازدواج ساکن جایی دیگر شدم که فاصلهی وطن شوهرم با وطن خودم از حد شرعی نگذشته بود، ولی الآن با دوربرگردانی که به این مسیر دادهاند، فاصله آن در رفتوبرگشت 45, 46 کیلومتر شده و ما قصد داریم در آینده که وضع مالی خوبی پیدا کردیم به وطن مادریم برگردیم، حال من باید نمازم را در وطن مادریم کامل بخوانم یا نه؟ در اینجا اعراض عملی از الآن تا 5 سال دیگر حساب میشود یا از همان زمانی که به این شهر آمدهام؟
از زمانی که مسافت اضافهشده باید محاسبه کند.
انصراف از قصد وطن و ماندن کمتر از یک ماه در آنجا
خانمی تصمیم گرفته است در شهر زندگي كند و شهر را بهعنوان وطن ثاني انتخاب كرده است و بهطوري كلي حدوداً بيست روز است كه در شهر زندگي میکند، از روزی كه قصد وطن كرده، نماز و روزه را كامل خوانده و گرفته، اما الآن به خاطر شغل همسرش بايد منزل را بهجایی در 21 كيلومتري شهر ببرند، وظیفهی او در مورد نماز و روزه در محل موردنظر چیست؟
درصورتیکه قصد اقامت مستمر ندارد و کمتر از ده روز دیگر میماند شکسته بخواند.
تردید در اقامت حداقل سه ماه در وطن سابق
من بعد از ازدواج به دلیل سکونت در شهر دیگر از وطن اول خود اعراض قهری کردهام طبق فتوای حضرتعالی اگر سه ماه از سال را در شهر محل تولد باشیم نماز در آنجا کامل است بنده متناسب با اتفاقات گاهی بیش از سه ماه در سال و گاهی کمتر از سه ماه در شهر محل تولدم هستم با توجه به اینکه من نمیدانم بهطور دقیق در هرسال چقدر در آنجا میمانم حکم نماز من در آنجا چگونه است؟
اگر بعضی سالها کمتر و بعضی سالها بیشتر اقامت دارید نماز و روزه کامل است.
راهکار برای مبلغینی که از وطن خود اعراض کردهاند
مبلّغ حوزه هستم و با توجه به اینکه مطابق نظر حضرتعالی اعراض قهری از وطنم حاصلشده برای قصد عشره در وطن سابق موردانتقاد اطرافیان و مسجدیها قرار میگیرم در صورت امکان اجازه رجوع در این مسئله به یکی از فقهایی که قائل به اعراض قهری نیستند را بدهید.
با توجه به اینکه تقلید کردهاید رجوع جایز نیست و راهحل کار شما روشن است و در مواردی که قصد ده روز میکنید ضرورت ندارد اعلام کنید و در مواردی که قصد ده روز نمیکنید میتوانید در جماعت نماز قضای خودتان (درصورتیکه قضای قطعی داشته باشید) و یا نماز قضای بستگان مرحومتان که میدانید قضای قطعی داشتهاند را قصد کنید.