مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

راضی نبودن به معنای وصیت نیست.

درصورتی‌که از عقل و هوش كافى برخوردار باشند وصیت آن‌ها مانند افراد سالم در ثلث اموالشان صحيح است و فرقى بين بيمار و غير بيمار در اين قسمت نيست.

وصیت بیش از ثلث درهرحال جایز نیست.

هرگاه كسى در مرضى كه با آن مرض از دنيا برود درحالی‌که کاملاً هوشیار باشد مقدارى از مالش را به كسى ببخشد و تحویل دهد و یا در معاملاتش تخفیف‌های جزئی یا کلی برای مشتری قائل شود صحیح است؛ هرچند احتیاط مستحب آن است که در زائد بر ثلث، با ورثه مصالحه شود.

كسى كه به‌قصد خودكشى، مثلاً زخمى به خود زده يا مادّه سمّى خورده، اگر درباره اموال خود وصیت كند، سپس بميرد، وصیت او صحیح نیست.

هرگاه كسى وصیت‌های متعدد براى كارهاى مختلف كند و ثلث او كفايت نكند، بايد به ترتيب آنچه در وصیت ذکرشده عمل كنند تا به‌اندازه ثلث برسد و بقيّه وصیت باطل است (مگر اين‏كه ورثه اجازه دهند) امّا اگر در وصیت خود واجبات را هم ذكر كرده باشد مانند حج و خمس و زكات و مظالم اين ‏قسمت از اصل مال برداشته مى‏شود و بقيّه از ثلث.

او مى‏تواند در حال حيات خود جانى را عفو كند و نسبت به يك ثلث ديه نيز وصیت نمايد. امّا نسبت به وصاياى ديگر او، احتياط آن است كه ورثه (اگر صغير در ميان آن‌ها نباشد) به آن عمل كنند.

هرگاه در مرضى كه با آن از دنيا مى‏رود بگويد مقدارى به كسى بدهكار است چنانچه متّهم باشد كه براى ضرر زدن به ورثه اين اقرار را نموده است‏ بايد آن را از ثلث او حساب كنند و اگر متّهم نباشد از اصل مال مى‏دهند.

هرگاه در امور مالى باشد مطابق قاعده عدل و انصاف عمل مى‌شود، امّا اگر غیرمالی باشد (مثل تعيين محل دفن) متوسّل به قرعه مى‌شوند.

وصیت‌کننده بايد بالغ و عاقل باشد، ولى بچه ده‌ساله‌ای كه خوب و بد را تميز مى‏دهد اگر براى كارهاى خير، مانند ساختن مسجد و مدرسه و بيمارستان، يا براى خويشاوندان خود وصیت مناسب و معقولى كند صحيح است و نيز بايد وصیت‌کننده سفيه نباشد و حاكم شرع او را از تصرّف در اموالش ممنوع نكرده باشد و از روى قصد و اختيار وصیت كند، نه از روى اكراه و اجبار.

مانعی ندارد.