در زكات قصد قربت شرط است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خداوند متعال زكات بدهد و بايد در نيّت خود معيّن كند كه زكات مال است يا زكات فطره، ولى اگر زكات گندم و جو و اموال ديگرى بر او باشد لازم نيست معيّن كند چيزى را كه می‌دهد زكات كدام است.
انسان نمىتواند نصف صاع را از يك جنس (مثلاً گندم) و نصف صاع را از جنس ديگر (مثلاً جو) بدهد، مگر اينكه مخلوط آن دو غذاى معمول آن محل باشد.
فطریه بر جنین درون شکم مادر واجب نمی‌شود.
در زكات فطره مانند زكات مال قصد قربت لازم است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خدا زكات فطره بدهد و نيّت فطره نيز شرط است.
به كسى كه ادّعاى احتياج مىكند نمىتوان زكات فطره داد، مگر آن‌که اطمينان حاصل گردد كه او فقير است، يا لااقل از ظاهر حالش گمان پيدا شود و يا بداند سابقاً فقير بوده و رفع فقر او ثابت نشده باشد.
در مورد زکات فطره و کفارات و صدقه و رد مظالم جایز نیست مازاد بر مؤونه سال بگیرد؛ و هرگاه اضافه از نیاز بگیرد باید مقدار اضافه را به فقیر دیگری بدهد.
در زكات فطره مىتوان به‌جای جنس، پول داد، مثلاً حساب مىكند قيمت يك من گندم چه اندازه است؛ پول آن را به همين عنوان به فقير مىدهد، ولى بايد توجّه داشت ملاك، قيمت خرده‌فروشی در بازار آزاد است نه قيمت عمده‌فروشی و نرخ رسمى و به تعبير ديگر بايد پولى بدهد كه فقير اگر بخواهد بتواند با آن همان جنس را از بازار بخرد.
در زكات فطره خوراك شخصى خود انسان ملاك نيست بلكه خوراك معمولى اهل شهر و يا محل ملاك است؛ بنابراين، كسى كه هميشه برنج مىخورد می‌تواند زكات فطره را از گندم بدهد.
زکات فطره را به واجب النفقه (پدر، مادر، زن و فرزند) نميتوان داد.
زكات فطره را بنابر احتياط واجب بايد فقط به فقرا و مساكين بدهند مشروط بر اينكه مسلمان و شيعه دوازده‌امامی باشند و به اطفال شيعه كه نيازمند هستند نيز می‌توان فطره داد، خواه به مصرف آن‌ها برسانند يا از طريق ولی طفل به آن‌ها تمليك كنند؛ ولی فقيرى كه فطره می‌گیرد لازم نيست عادل باشد، هرچند احتياط واجب آن است كه به شراب‌خوار و كسى كه آشكارا معصيت كبيره می‌کند فطره ندهند و همچنين به كسانى كه فطره را در معصيت خداوند مصرف مى كنند.
