عدم محاسبه وزن کاه در نصاب گندم
آیا در محاسبه زکات، وزن کاه نیز جزء نصاب گندم محسوب میشود؟
وزن کاه را در نصاب گندم محاسبه نمیکنند یعنی وزن خالص گندم اگر به حدنصاب برسد زکات به آن تعلق میگیرد.
وزن کاه را در نصاب گندم محاسبه نمیکنند یعنی وزن خالص گندم اگر به حدنصاب برسد زکات به آن تعلق میگیرد.
گنج داراى نصاب است و نصاب آن صد و پنج مثقال نقره يا پانزده مثقال طلا است، يعنى اگر قيمت چيزى را كه از گنج بهدستآمده به اين مقدار برسد خمس آن واجب است، امّا اگر كمتر از آن باشد خمس آن واجب نيست و اگر قيمت آن به پانزده مثقال طلا نرسد ولى به صد و پنج مثقال نقره برسد باز خمس آن واجب است و همچنين عكس آن.
با توجه به آنچه نوشتهاید، چهل رأس اول هم در نصاب دوم لحاظ میشود.
براى شتر 12 نصاب است: اوّل: 5 شتر و زكات آن يك گوسفند است و كمتر از اين مقدار، زكات ندارد. دوم: 10 شتر و زكات آن دو گوسفند است. سوم: 15 شتر و زكات آن سه گوسفند است. چهارم: 20 شتر و زكات آن چهار گوسفند است. پنجم: 25 شتر و زكات آن پنج گوسفند است. ششم: 26 شتر و زكات آن يك شتر است كه داخل سال دوم شده باشد. هفتم: 36 شتر و زكات آن يك شتر است كه داخل سال سوم شده باشد. هشتم: 46 شتر و زكات آن يك شتر است كه داخل سال چهارم شده باشد. نهم: 61 شتر و زكات آن يك شتر است كه داخل سال پنجم شده باشد. دهم: 76 شتر و زكات آن دو شتر است كه داخل سال سوم شده باشد. يازدهم: 91 شتر و زكات آن دو شتر است كه داخل سال چهارم شده باشد. دوازدهم: 121 شتر و بالاتر از آن است كه بايد يا چهل چهل حساب كند و براى هر 40 شتر يك شتر بدهد كه داخل سال سوم شده باشد، يا پنجاهپنجاه حساب كند و براى هر پنجاه شتر يك شتر بدهد كه داخل سال چهارم شده باشد و يا با چهل و پنجاه حساب كند، ولى در اینجا نیز باید طورى حساب كند كه چيزى باقى نماند و يا اگر باقى مىماند از 9 شتر بيشتر نباشد و شتر زكات بايد حتماً ماده باشد.
اگر شرایط و نصاب معدن جمع باشد خمس دارد.
كسى كه زكات حيوان بر او واجب است اگر زكات را از مال ديگرش بدهد تا وقتیکه شماره آنها از نصاب كم نشده همهسال بايد زكات بدهد و هرگاه از نصاب افتاد ديگر زكات واجب نيست و اگر پيش از تمام شدن ماه يازدهم حيوان را با چيز ديگر عوض كند، زكات بر او واجب نيست، ولى اگر آن حيوانات را با گاو و گوسفند و شتر ديگرى عوض كند، مثلاً 40 گوسفند بدهد و 40 گوسفند ديگر بگيرد احتياط واجب آن است كه زكات آن را بپردازد.
اگر در ظرفهای متعدّدى كه در یکجا دفن شده مالى پيدا كند كه قيمت آن رویهمرفته به حدّ نصاب برسد، بايد خمس آن را داد، ولى اگر گنجهاى متعدّدى درجاهای مختلف پيدا كند هرکدام از آنها كه قيمتش به حدّ نصاب برسد خمس دارد و لازم نيست آنها را رویهم حساب كند.
نقره نيز دو نصاب دارد: نصاب اوّل 105 مثقال معمولى است كه اگر به آن مقدار برسد و شرايط ديگر در آن جمع باشد بايد چهلویک آن را (دو و نيم درصد) بهعنوان زكات بپردازد و اگر به اين مقدار نرسد زكات آن واجب نيست. نصاب دوم 21 مثقال است، يعنى اگر 21 مثقال به 105 مثقال اضافه شود بايد زكات تمام 126 مثقال را بدهد و هرگاه كمتر از 21 مثقال اضافه شود فقط زكات 105 مثقال واجب است و زيادى زكات ندارد، همچنين هرقدر بالا رود، ولى براى آسان شدن حساب اگر انسان دو و نيم درصد از طلا و نقره كه دارد بدهد زكاتى را كه بر او واجب بوده داده، گاهى هم بيشتر از مقدار واجب داده است.
به طلا و نقره همهسال زكات تعلّق میگیرد، يعنى اگر انسان زكات مقدار طلا يا نقره را بدهد و سال بعد نيز شرايط در او جمع باشد بايد دوباره زكات آن را بدهد تا زمانى كه از حدنصاب بيفتد، ولى در خمس چنين نيست، يعنى اگر مال را یکبار خمس دادند ديگر خمس به آن تعلّق نمىگيرد، مگر اینکه اضافه شود، همچنين گندم و جو و كشمش و خرما يكبار بيشتر زكات ندارد.
طلا داراى دو نصاب است: نصاب اوّل آن 20 مثقال شرعى است كه معادل 15 مثقال معمولى مىباشد، هرگاه به اين مقدار برسد و شرايط ديگر نيز در آن جمع باشد بايد چهل يك آن را (دو و نيم درصد) بهعنوان زكات بپردازد و اگر به اين مقدار نرسد زكات ندارد. نصاب دوم 4 مثقال شرعى است كه 3 مثقال معمولى میشود، يعنى اگر 3 مثقال به 15 مثقال اضافه شود بايد زكات تمام 18 مثقال را از قرار دو و نيم درصد بدهد و اگر كمتر از 3 مثقال اضافه شود فقط زكات 15 مثقال واجب است و زيادى آن زكات ندارد، همچنين هر چه بالا رود، يعنى اگر 3 مثقال اضافه شود بايد زكات تمام آن را بدهد و اگر كمتر اضافه شود مقدار اضافه زكات ندارد.
هرکدام آنها مانند مشابه آنچه زکات واجب دارد محاسبه میشود و در مورد درآمد نقدی، یکچهلم (دو و نيم درصد) است، مشروط بر اینکه بهاندازه نصاب نقدین رسیده باشد.