مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

استطاعت به چند چيز حاصل مى‌گردد:1- استطاعت مالى: داشتن زاد و توشه و آنچه موردنیاز او در سفر و به هنگام بازگشت است. 2- استطاعت طريقى: داشتن جواز سفر و نبودن مانعى درراه و عدم خوف بر جان و مال و آبروى خويش. 3- استطاعت جسمانى: داشتن توانايى جسمانى براى انجام اعمال و مناسك حج. 4- استطاعت زمانى: داشتن وقت كافى براى رسيدن به مکه و انجام اعمال حج. 5- استطاعت تأمین مخارج واجب النفقه شرعی و عرفی تا مراجعت: داشتن مخارج زندگى همسر و فرزند و كسانى كه خرج آن‌ها در طول مدّت حج شرعاً يا عرفا بر او لازم است.6- رجوع به‌کفایت: داشتن مال، يا کسب‌وکار، يا شغلى كه بعد از بازگشت بتواند با آن زندگى كند.

درصورتی‌که سال اوّل استطاعت اوست حج بر او واجب نشده و لازم نيست براى او نايب بگيرند و اگر عاقل شد بايد به وظايف خود عمل كند و چنانچه وقت گذشته لااقل اعمال عمره مفرده را بجا آورد تا از احرام خارج شود و اگر قبلاً مستطيع بوده بايد در سال‌های بعد در صورت امكان خودش و اگر نمى‌تواند نايبش حج را بجا آورد.

اگر قبلاً مستطيع بوده و قادر بر رفتن به مكّه نيز بوده‌اید و نرفته‌اید، حج بر شما مستقرشده است و اگر مأيوس از ترك اعتياد هستيد بايد نايب بگيريد. ولى اگر قبلاً استطاعت نداشته‌اید، در فرض سؤال مستطيع نيستيد; مگر اينكه بتوانيد ـ هرچند با ترك اعتياد ـ اجازه بگيريد و به حج برويد.