نگاه کردن پزشک به عورت بیمار همجنس برای معالجه
پزشكان زن براى معالجه خانمهای بيمار به عورت آنها نگاه میکنند، اين عمل چه حكمى دارد؟
اين كار تنها در صورت ضرورت و به مقدار ضرورت جايز است.
تجسس در امور خصوصی بیماران روانی
تعدادى از مبتلايان به بیماریهای روانى به علّت انجام كارهاى خلاف اخلاق اجتماعى، يا منافى عفّت، به آن گرفتارشدهاند. روانپزشک بايد جهت درمان، يا دادن مشاوره، از آنها اطلاعاتی كسب كند. آيا تجسّس در چنين مواردى براى پزشكان جايز است؟ درصورتیکه بخشى از تجسّس به دليل حسّ كنجكاوى خود پزشك بوده و نقش آن جهت درمان ضعيف باشد، چه حكمى دارد؟
تجسّسهای رواندرمانی، كه براى درمان ضرورى به نظر برسد، جايز است.
عدم ضمان پزشک به خاطر ارجاع به پزشک حاذق دیگر
بیماری به علت سکته حاد قلبی و حال عمومی بد به درمانگاه دارای پزشک عمومی و بدون وجود متخصص آورده میشود پزشک حدود ۳۰ دقیقه بیمار را تحت نظر گرفته و جهت ویزیت متخصص به نزدیکترین شهر که در فاصله ۴۰ کیلومتری قرار دارد توسط همراهان ارجاع میدهد همراهان بیمار را به منزل برده و بعد از یک ساعت فوت میکند پزشکی قانونی از تعیین درصد قصور پزشک معالج عاجز مانده و در جواب قاضی نوشته که ازلحاظ علمی نمیتوان مشخص کرد که این بیمار اگر در بهترین مرکز بود چند درصد شانس زنده ماندن را داشته ولی قاضی ۱۰۰ درصد پزشک را محکومبه پرداخت دیه کامل نموده است آیا این حکم ازلحاظ شرعی صحیح است؟
در فرض سؤال پزشک را نمیتوان محکومبه دیه کرد.
اجر اخروی خدمات پزشکان و پرستاران
پزشكان و پرستارآنکه در مقابل خدمات مختلف پزشكى دستمزد میگیرند، آيا اجر و پاداش اخروى نيز دارند؟
هرگاه نيّتشان خدمت باشد و گرفتن اجر و مزد براى تأمين زندگى صورت گيرد، اجر و پاداش اخروى آنها محفوظ است.
عمل جراحی خطرناک و اصرار بیمار جهت جراحی
اگر اطبّاى ماهر انجام عملى را بر روى بيمار خطرناك و مهلك بدانند ولى براثر اصرار بيمار و اخذ برائت از وى اقدام كنند و بيمار به هنگام عمل بميرد آيا اقدام بيمار حرام و موجب عقوبت است؟ اطباى مزبور چه حكمى دارند؟
درصورتیکه احتمال عقلايى نجات در كار نباشد نبايد اقدام كنند ولى در صورت اقدام و اخذ برائت پزشكان ضامن نيستند و حكم قتل ندارد؛ مشروط بر اینکه نجات او محتمل باشد.
خسارت ناشی از ترخیص زودتر بیمار توسط پزشک
طبق مقررات دولتى پزشك و بيمارستان مكلف به پذيرش و درمان مصدوم میباشند. چنانچه پزشكى قبل از اتمام درمان مصدوم، وى را (باوجود آنكه میدانسته نياز به مراقبتهای ويژه دارد) از بيمارستان مرخص كند و مصدوم طبق نظر پزشكى قانونى در اثر بالا رفتن قند خون و خونریزی داخلى، چند روز پس از ترخيص فوت كند، آيا پزشك يا بيمارستان در فرض سؤال ضامن پرداخت ديه هستند؟
كار بسيار بدى کردهاند، ولى دیهای بر آنها نيست.
عدم ضمان جراح به خاطر خطای بدون تقصیر
لطفاً به دو سؤال زير پاسخ دهيد:الف) اگر پزشك در امور غير درمانى مانند جرّاحى بينى و صورت براى زيبايى اقدام نمايد و قبل از عمل جرّاحى برائت اخذ كند و مشخص شود كه دكتر خطايى در جرّاحى داشته، آيا ضامن خواهد بود؟ب) اگر پزشك مقصّر نبود و اذن در جراحى داشت و خطا كرد، آيا ضامن است؟
الف) چنانچه خطاى او از روى تقصير نبوده ضامن نيست.ب) هرگاه قبلاً برائت جسته و كوتاهى نكرده امّا خطا كرده ضامن نيست.
انجام تحقیق و پژوهش پیرامون حجامت و فصد
انجام تحقيق و پژوهش پيرامون حجامت و فصد (و ساير موضوعات پزشكى مشابه كه در روايات آمده) مطابق با استانداردهاى علمى بینالمللی و بررسى آمارى نتايج حاصل از آن ازنظر شرعى چه حكمى دارد؟
اینگونه پژوهشها بسيار خوب و موجب سربلندى اسلام و مسلمين است; ولى بايد موازين شرعى در مورد عوارض جانبى آن رعايت شود.
خسارت و نقص ایجادشده به خاطر زایمان
خانمى به هنگام زايمان طبيعى و در زمان خروج جنين، دچار پارگى مقعد و درنتیجه بیاختیاری مدفوع شده است. به علّت عدمتشخیص دكتر زايمان و درنتیجه ترميم نشدن بهموقع، نقص مذكور بهخوبی ترميم نشده و در حال حاضر ۴۰ تا ۵۰ درصد بیاختیاری دارد. آيا دكتر زايمان ضامن است و بايستى ديه نقص ایجادشده را بپردازد؟ يا به علّت عدمتشخیص و اطلاع ندادن به پزشك مسئول شيفت، فقط تعزير میشود؟
درصورتیکه در مسئله زايمان خلافى از عامل (دكتر زايمان) سر نزده و سهلانگاری و کوتاهی نکرده، ضامن نيست.
معیار اولویت رسیدگی به بیماران اورژانسی
انتخاب اولویت در رسيدگى به چند بيمار كه همگى به اقدامات اورژانس نياز دارند بر چه اساسى است؟ آيا تنها معيار، رسيدگى به حال بيمار بدحالتر است، يا اينكه شخصیت حقوقى و حقيقى افراد باعث تقديم یک نفربر ديگرى میشود. مثلاً رسيدگى بهجان یک پزشك يا مهندس تحصیلکرده كه براى جامعه مفيدتر است با یک كارگر ساده يكسان است؟ يا مثلاً رسيدگى به یک فرد معتاد به هروئين كه تصادف كرده، با یک فرد مؤثر در جامعه مساوى است؟
اگر حال يكى خطرناکتر است اولویت دارد و هرگاه ازنظر وضع پزشكى در شرايط مساوى باشند رعايت اولویتهای اجتماعى و اخلاقى بهتر است.
کوتاهی در معالجه بیمار سوختگی شدید و فوت او
شخصى در اثر سوختگى به بيمارستان منتقل میشود و پزشك معالج در انجام معالجه كوتاهى میکند و شخص مصدوم فوت میکند. پزشكى قانونى اعلام میکند: «ميزان سوختگى به حدّى بوده كه درنهایت منتهى به فوت میشده، هرچند سهلانگاری پزشك باعث گرديده كه بيمار زودتر فوت كند» آيا در فرض سؤال پزشك ضامن است؟
پزشك گناه كرده و بايد تعزير شود.